brest-litovsk antlaşması

• birinci dünya savaşı’nda rusya anadolu’da trabzon, erzincan ve van gölü’nü içine alan bir yelpazede ilerlemekteydi. ancak kış sert geçiyordu, boğazlar kapalı olduğu için dışardan yardım alamıyordu ve almanya ve avusturya-macaristan rus polonyasını işgal etmiş, ilerliyordu.
  diğer taraftan, savaş nedeniyle iyice ağırlaşan yaşam koşulları karşısında zaten fakir olan köylü ve işçi sınıfı isyan bayraklarını çekti. 1917 yılının şubat ayında çarlığın başkenti petrograd’da patlak veren devrimin sonrasında ekim 1917’de bolşevikler savaşın hemen bitirilmesi talebi ile iktidara geldiler. devrim hükümeti yayımladığı barış kararnamesi ile osmanlı, almanya ve avusturya-macaristan üçlüsüne “ilhaksız, tazminatsız, demokratik ve adil” barış önerisinde bulundu. bunun üzerine brest-litovsk ve erzincan’da mütareke antlaşmaları imzalansa da herkesin kendine göre bir hesabı vardı.
  şöyle ki;
  almanya o zamana kadar işgal ettiği çarlık topraklarından çekilmek istemiyor, rusya’da büyük bir iç savaş çıkacağı beklentisiyle bu antlaşma ile zaman kazanmaya çalışıyordu.
  osmanlı, 1877-78 osmanlı-rus savaşında kaybettiği kars, ardahan ve batum’u geri almayı istiyordu.
  antlaşmanın diğer tarafı sovyet rusya ise kendi yaşadığı devrimin savaştan bıkmış diğer ülkelerde de gerçekleşeceğini düşünüyor, bu ileri görüşlülüğün verdiği nikbinlik ile bir an önce savaş halinden kurtulup, zaman kazanıp toparlanma planları yapıyordu. (lenin bu durumu “zamandan kazanmak için mekandan kaybediyorum” diye özetlemiştir.)
  osmanlı devleti’nin toprak kazandığı son antlaşma olarak tarih kitaplarımızda yerini alacak olan brest-litovsk antlaşması 3 mart 1918’de türkçe, almanca, macarca, bulgarca ve rusça olmak üzere, 5 sütunlu bir metin olarak imzalandı. buna göre osmanlı kars, ardahan ve batum’un sahibi oldu. (çiçerin başkanlığındaki sovyet heyeti; “kars, ardahan ve batum sancakları halklarının gerçek isteklerini hiçe sayan almanya, bu toprakları, buraları ordularıyla hiçbir zaman fethetmeyen türkiye’nin yararına rusya’dan ayırmaktadır” diye bir bildiri yayınlamıştır. (bkz: karşıt oy yazısı)
  11 kasım 1918’de 1. dünya savaşı’nı bitiren mütareke imzalanınca sovyet hükümeti brest-litovsk antlaşmasını geçersiz ilan etti. (bkz: kadük)
  
  ( bir ingiliz, bir alman ve bizim temel.... fıkraları gibi ;
  bolşevik heyeti üyeleri, brest-litovsk’a hareket etmek üzere gara geldiğinde, aralarında köylü bulunmadığını farkediyorlar. bu durumda, “işçi-köylü-asker sovyetleri”nin bir tarafı temsil edilmiyor diye delegasyonu tamamlamak için sokaktan geçen bir köylüye “almanlarla barış görüşmesi yapmaya gidiyoruz, sen de gelir misin?” diye sesleniyorlar. “eh geleyim bari” diyen köylü de bütün görüşmelere katılıyor.– kaynak, ntv tarih.
  bir asker, bir işçi ve bir köylü brest-litovsk’a gitmek için trene binerler... (iki nokta yoktur, üç nokta vardır.) )