projektif identifikasyon

• ağır kişilik bozuklukları ve psikozlarda görülür ve burada yansıtılan materyal kendilik tasarımlarıdır. ogden’in yansıtmalı özdeşim modelinde yansıtmalı özdeşim, birbirini izleyen üç aşamada anlatılmaktadır. bunlar sırasıyla yansıtma, kişiler arası etkileşim ve yansıtmanın yeniden içselleştirilmesidir.
  
  1. yansıtma (projeksiyon): kişi, kurtulmak istediği parçayı ötekine yansıtır. kurtulmak istemesinin nedeni, bu parçanın kendiliği tahrip etme olasılığının bulunmasıdır. kendilik (self) dediğimiz, bireyin kendine ilişkin algısı, kendilik ve nesne tasarımlarının bir arada oluşturdukları kompozisyondan ibarettir. eğer psişik aygıt, bu kendilik ve nesne tasarımlarını içine aldığı halde, sindirip içselleştirememişse, bu parçaları dışarıya yansıtır. aksi halde bu sindirilememiş kötü parçaların içeride kalması halinde kaygı ortaya çıkar. bu yüzden yansıtma kullanılarak anksiyete azaltılmaya çalışılır. kendilik tasarımlarının yansıtılması, nesne tasarımlarının yansıtılmasına göre daha ilkel bir süreç olarak görülür ve en çok da borderline düzeyde ve psikotik bozukluklarda ortaya çıkar. nesne tasarımlarının yansıtılması ise, geniş anlamıyla aktarımın belirgin bir özelliğidir; bütün insan ilişkilerinde, psikoterapi esnasında ve nevrozlarda görülür.
  
  2. kişilerarası etkileşim: kişi, yansıtmayı yaptığı kişiyi, nesneyi etkilemeye, zorla istediği gibi değiştirmeye çalışır. altta yatan mesaj, "sen, benim sana söylediğim şeysin; bunu kabul et"tir. amaç, bu kimsenin yansıtılan bu parçayla uyum içinde düşünmesi, davranması ve hissetmesidir. bunlar, intra-psişik değil, daha çok kişiler arası alanda gerçekleşir. burada yapılan zorlama, yansıtmalı özdeşimin kişiler arası, gruplar arası doğasının temelidir ve bu kişiler arası etkileşimle ilgili basamak olmadan yansıtmalı özdeşim de olmaz. yansıtmalı özdeşimin bu basamak nedeniyle kişilerarası bir doğası olduğunun genelde kabul edilmesi, yansıtmalı özdeşim kavramını bir savunma düzeneği olmasının yanısıra bir iletişim örüntüsü haline getirmektedir.
  
  3.yansıtmanın yeniden içselleştirilmesi (reinternalization): yansıtmaları alan kişi, aldığı bu materyalleri işler ve değişime uğratır. daha sonra yansıtmayı yapan, yansıttığı ve karşısındaki kişi tarafından işlenen bu parçaları tekrar içe alır ve onlarla özdeşleşir. özdeşim yapıla yapıla, bu parçalardan kurtulma ve farklı bir yönde değişim sağlama olasılığı azalır. fakat yansıtmayı alan kimse, yansıtmayı yapandan oldukça farklı bir kişilik yapısına sahip bir kişiyse, yansıtılan parça alıcıda bazı temel değişimlere uğrar. ogden’e göre bu işlenmiş şekil öylesine değişik bir hale gelmiş olabilir ki, kişi bunları yeniden içselleştirdiği zaman, artık bunlardan kurtulma gereksinimi kalmayabilir. bu basamağın psikoterapi açısından önemi büyüktür. çünkü tedavi sırasında yapılan yorumlarla yeniden içselleştirme süreci, hastanın tedavi amaçlı olarak değişmesi sürecine dönüştürülebilir. hasta, eskiden kurtulmak istediği duygu ve düşüncelerle baş etmek için yeni yollar bulmuş olabilir.
  
  kaynak: erol göka