şia

• şia'yı bir mezhep yerine, islam tarihinin iki ana siyasi partisinden biri olarak tanımlamak daha doğrudur. şiilik ile sünnilik arasında iki temel ayrım noktası vardır. bunlardan ilki şia'ya göre siyasi iktidar babadan oğula geçmeli iken, sünnilikte biat kurumunun kan bağından önce gelmesidir. hz.ali'nin siyasi taraftarları, kan bağından dolayı siyasi iktidara hz.ali'yi layık görüyorlardı. ikinci farklılık ise arap müslümanların diğer müslümanlardan üstün olduğunu düşünen kavmiyetçi zihniyetin sünnilik etrafında kümelenmiş olmasıdır. bu durum arap olmayan müslümanların şia'ya meyletmesine sebep olmuştur.
  görüldüğü üzere şiilik ile sünnilik arasındaki temel ayrışma noktaları, günümüzdeki siyasi görüş ayrılıklarıyla benzer nitelikler taşıyor.
  bu iki ayrımın dini görüşlerde farklılığa sebep olması ise çok daha sonra gerçekleşmiştir. şiiliği ve sünniliği birer mezhep olarak kabul etmek yerine şia kökenli mezhepler ve sünni kökenli mezheplerden bahsetmek daha anlamlıdır.
  son bir not olarak, türkler kitlesel olarak islamiyeti kabul etmeye başladıklarında, hem siyasi hem dini olarak islamiyete ilişkin söylenebilecek her şey söylenmiş, yazılabilecek her şey yazılmış, bütün ayrımlar ve mezhepler yerleşmiş ve kurumsallaşmıştı. bu sebeple türkler islam tarihindeki ana tartışmalara ve görüş ayrılıklarına yabancıdır. günümüz islam coğrafyasını şekillendiren görüş ayrılıklarının tarihsel arka planı bizlere hala yabancıdır.