şamanizm kökenli türk adetleri

• ege üniversitesi'nde şimdi tarih bölümü başkanı olan hocam, profesör mehmet ersan karadeniz'de yaygın olan ve özellikle de giresun, ordu taraflarında görülen ilginç bir cenaze adetinden bahsetmişti.
  
  giresun ve ordu'da gözlem yapılan bazı köylerde ölünün hem evden çıkartılması, hem de camiden mezarlığa götürülmesi sürecinde tabut, tabutu taşıyanlar tarafından ölünün yaşadığı mahellenin sokaklarında gezdirilirmiş. ölü bir o sokağa, bir bu sokağa sokulur, hatta başka mahallelerin sokaklarından da geçirilir, bir labirent yolu izlenerek ölünün kafasının karışması sağlanırmış. yaşadığı evi, sokağı unutsun, geri gelip yaşayanları rahatsız etmesin ve huzurla öbür aleme göçebilsin diye.
  
  eski türki inancı'nda ölü, yaşadığı otağa, çadıra, yöreye geri gelmesin, ruhu uçabilsin, fani dünyayı unutup gidebilsin diye; ölü aynı şekilde gezdirilir, uzak bir yere gömülür, ormanda bekletilirmiş. bu sayede ruhun kafası karışır, gidecek yer bulamaz ve öbür aleme uçmaktan başka çare bulamazmış. şamanizm'de bu tür ritüeller hem ölünün dünya'yı rahatsız etmemesi için, hem de gerçek anlamda ölebilmesi için gerçekleştirilirdi.
  
  moğollar'ın, türkler'in ve hatta tunguz, yakut ve sibiryalılar'ın ortak sayılabilecek inanç sisteminde kalbin durması, ölmek anlamına gelmezdi. ruhun bedenden çıkması ve uçması için mutlaka yerine getirilmesi gereken ritüeller vardı. bu örnek de bunlardan biri. ve böyle köklü bir adetin anadolu'da, karadeniz'de görülmesi hem şaşırtıcı, hem de anlaşılabilir.
  
  ne güzel yer anadolu.