afazi

• afazi, kafa travması sonucu beynin dil ve konuşmadan sorumlu bölgelerindeki fiziksel hasardan, felçten, enfeksiyondan ve beyin tümöründen dolayı ortaya çıkan, edinilmiş dil bozukluğudur. afazili bireyler; konuşma, konuşulanı anlama, tekrarlama, okuma ve yazma gibi becerilerini kısmen ya da tamamen kaybederler.
  
  temelde akıcı ve tutuk olmak üzere iki tip afazi vardır.
  
  akıcı afazi türleri:
  wernicke afazi, beynin temporal lobunun hasarı sonucu ortaya çıkar. konuşmanın akıcı fakat anlamsız olduğu afazi türüdür. bu kişilerin konuşmalarını takip etmek ve anlamak güçtür. kendileri de diğer kişilerin konuştuklarını anlamada zorluk yaşarlar. hatalarının farkına varmazlar.
  
  kondüksiyon afazide, tekrarlama problemleri görülür. dili anlamada sorun yaşamazlar ancak konuşmada hatalar gözlemlenir. hatalarının farkındadırlar.
  
  transkortikal afazi ise, wernicke afazi ile benzerlik gösterir. ancak transkortikal afazide tekrarlama sorunu vardır. okuma, yazma ve anlamaları problemlidir. konuşulanları anlayamazlar.
  
  tutuk afazi türleri:
  broka afazide; hasta, dili ifade etmekte zorlanır. bu nedenle konuşmaları yavaştır. büyük çabalarla konuşurlar ve konuşmada ritm kaybolmuştur. buna rağmen işitsel anlamada herhangi bir problem görülmeyebilir. yazma ve okuma güçlükleri söz konusudur.
  
  transkortikal motor afazi, broka afazi ile benzerlikler gösterir. okuma ve tekrarlamada problem olmasa bile, spontane konuşmada ve cümle kurmada problem vardır. işitsel anlama durumları normaldir.
  
  global afazi, en sık görülen ve en şiddetli afazi türüdür. konuşma, anlama, okuma ve yazma problemleri söz konusudur.
  
  afazi belirtileri arasında;
  -konuşmada zorluk
  -anlamsız cümleler kurma
  -konuşma dilinde olmayan kelimeler kullanma
  -cümle yapısı bozuk, kısa ve eksik cümlelerle konuşma
  -yazmada, okumada ve anlamada zorluk çekme
  -kelimeleri yanlış hatırlama
  -yazı yazarken anlamsız ya da yanlış yazma görülebilir.
  
  afazi, nörolog tarafından teşhis edilir. afaziden şüphelenilen durumlarda hasta, dil ve konuşma terapistine yönlendirilir. afaziden şüphelenilen hastaya afazi değerlendirme testleri (gat, eat, add) uygulanır.
  
  afazinin standart bir tedavisi yoktur. kişinin yaşı, sağlık durumu, cinsiyeti, eğitim düzeyi, afazinin şiddeti, hasar gören beyin alanı ve bu hasarın yaygınlığına göre farklı rehabilitasyon yöntemleri uygulanır. afazinin tipine göre kısmen ya da tam iyileşme sağlanabilir. ilk bir yıl içinde uygulanan terapiler daha iyi sonuç vermektedir.