chichen itza

• maya kalintilarinin tumunde bulunan top sahalarinin en buyugu chiczen itza'dadir.
  
  sembolik bir anlami olan top oyununun kurallari, oyuncu sayisi vs. ayrintilari tam olarak bilinmemekle birlikte mayalar ve bilumum orta amerika uygarliklarinda yaygin oldugu biliniyor. oyunun sembolik bir anlaminin olmasi, yasamin devamini ve bunun icin tanrilara odenmesi gereken bedeli gostermesinden kaynaklaniyor. bu nedenle, oyunun sonunda taraflardan birinin kurban edildigi dusunuluyor. (ancak bunun kazanan taraf mi kaybeden taraf mi oldugu konusunda fikir birligi olmadigi gibi, tum bir takimin mi yoksa sadece takim kaptaninin mi kurban edildigi de bilinmiyor. hatta tam anlamiyla bir kurban toreninin yapilmadigini, sembolik olarak bir miktar kan akitildigini iddia edenler de var (ki kan akitma da mayalarda yaygin olan ve ozellikle onemli olaylarin arifesinde uygulanan bir gelenekmis; kadinlar bu isi icin dillerini delmeyi tercih ederken erkeklerin jenital bolgeleri gume gidiyormus).
  
  ote yandan, chichen itza'daki top sahasinda yer alan rolyeflerde kanli canli kafa kesme sahneleri yer aliyor, dolayisiyla, en azindan chichen itza sozkonusu oldugunda, oyunun sonunun bayagi kanli oldugunu varsaymak yanlis olmaz sanirim.
  
  oyunda kullanilan top tabi bugun bildigimiz anlamda bir top degil. saf kaucuktan yapilma va oldukca agir (4-5 kg.) civari bir top kullaniliyormus. top cok agir oldugundan diz, dirsek, legen kemigi gibi bolgelerle topa vurarak oynandigi dusunuluyor, cesitli rolyeflerde bunu destekleyen betimlemeler var, oyuncularin bu bolgeleri koruyan dizlik. dirseklik vs. kullandigi goruluyor.
  
  ayrica (bkz: palenque) (bkz: monte alban) (bkz: tikal tapinagi)