kapadokya

• anadolu’nun ortasında bir turizm cenneti olan kapadokya, tarihsel olarak çok geniş bir bölgenin adı olsa da bugün daha çok aksaray’dan kayseri’ye uzanan toprakları ve özellikle peribacalarının yer aldığı alanı ifade etmek için kullanılıyor.
  
  bu yazı şu sitedeki bilgilerden derlenmiştir:
  http://bigunyineyoldayiz.com/kapadokya/
  başka yazılara ve bu yazı ile ilgili fotoğraflara da siteden ulaşabilirsiniz.
  
  kapadokya bölgesi etrafındaki erciyes ve hasan dağı gibi volkanik dağların patlamasıyla etrafa yayılan lavlar ve küllerin birikmesi ve milyonlarca yıl boyunca rüzgarla aşınmasıyla ortaya çıkan coğrafi oluşuma halk arasında peribacaları deniyor.
  
  tarihsel olarak ilk hititler’in yerleştiği kapadokya’da daha sonra persler, makedonlar ve romalılar hüküm sürer. ilk hristiyanların gelip sığındığı bölgede o dönemden kalma birçok kilise görülebilir. sonrasında da bizans, selçuklu ve osmanlı imparatorlukları hakimiyetinde yaşayan kapadokya, bugün türkiye cumhuriyeti’nin en turistik bölgelerinden biridir.
  
  anadolu’nun ortasında karasal iklimin görüldüğü kapadokya’yı yazın güneşin altında gezmek zor olabilir. kışın da soğuk ve kar yağışı görülebildiği için en uygun zaman ilkbahar ve sonbahardır.
  
  biz 2,5 günde kapadokya’yı ve civarını gezebildik ama 3 ya da 4 tam gün ayırıp kapadokya’nın tadını daha çok çıkarabilirsiniz.
  
  kapadokya gezisi için ilk durağımız göreme açık hava müzesi oldu. burada müzekart geçerli, eğer müzekartınız yoksa bilet veya müzekart satın alabiliyorsunuz. bu vadinin tarihi ms 3. yüzyıla dayanıyor, ilk hristiyanların yerleştiği bölgelerden biri. neredeyse her kaya oyulup şapel, kilise, ortak yemekhane gibi amaçlarla değerlendirilmiş ve 1000 yıl kadar manastır olarak kullanılmış. hem görsel hem de manevi olarak etkileyici olan göreme açık hava müzesi, 1985 senesinde unesco dünya mirası listesi’ne girmiş. buraya erken saatlerde gitmenizi hatta gezinize buradan başlamanızı öneririz. biz içeri çok rahat girdik ancak 1 saat sonra, çıkışımızda gelen turist otobüsleri sebebiyle uzun kuyruklar oluşmuştu.
  
  göreme’den çıkıp uçhisar’a geçerek, kapadokya’nın en yüksek noktası olan uçhisar kalesi’ne gittik. uçhisar kalesi de aslında bir peribacası. büyük kayaçları oyarak yerleşim yeri haline getirmişler. kale, yüksekliği ve bölgeye hakim konumuyla tarih boyunca savunma, gözetleme ve sığınma amaçlı kullanılmış. cüzi bir ücretle kaleye çıkabilirsiniz, uçhisar kalesi’ne girişte müzekart geçmiyor. uçhisar kalesi’nin tepesine çıktığınızda güvercinlik vadisi ayaklarınızın altında kalıyor, tam karşınızda da çoğunlukla beyaza bürünmüş halde olan erciyes dağı. doya doya kapadokya ve peri bacası manzarası izlemek için harika bir nokta. uçhisar, günbatımı manzarasının da en güzel izlendiği noktalardan biri. uçhisar’a kadar gelmişken taş evlerin arasında dolaşmayı da ihmal etmedik.
  
  kapadokya turumuzun sıradaki durağı ortahisar. ortahisar kalesi de uçhisar gibi bölgenin en büyük peribacalarından. yine kayalar oyularak muazzam bir yapıya dönüştürülmüş, savunma ve sığınma amaçlı kullanılmş. ortahisar kalesi’ne çıkış, yükseklik korkusu olanlar için zorlayıcı olabilir çünkü kaleye dışarıdan tutturulmuş demir merdivenlerle çıkılıyor.
  
  uçhisar - ürgüp yolu üzerinde bulunan üç güzeller, kapadokya’nın en meşhur ve sembol peribacaları. üç güzeller peribacaları, adını bir arada duran üç peribacasından alıyor. iki büyük bir küçük birbirine yapışık duran bu peri bacaları anne baba çocuk diye de tasvir ediliyor. üç güzeller, tepesindeki büyük kaya parçalarından dolayı “şapkalı peri bacaları” türünün örneklerinden. alt bölgeden bağımsızmış gibi duran o kocaman kayaların orada nasıl dengede durduğu da zihnimizi zorlayan başka bir nokta. üç güzeller için tarih boyunca yöre halkı tarafından sayısız efsane uydurulmuş. bu peri bacaları, kimisine göre büyükanne, büyükbaba, baba, kucağında çocuğunu tutan hamile bir anneden oluşan yedi kişilik bir aileyi, kimisine göre çoban, çocuk ve bir prensesi tasvir ediyor. kimisi de buruk bir aşk hikayesini anlatıyor. üç güzeller’i çocuğunuzla gezerken dikkatli olmanızda fayda var, çünkü yüksek ve uçurum kıyısı bir bölgede olmasında rağmen herhangi bir güvenlik önlemi bulunmuyor.
  
  sonraki durağımız, vadilerle çevrili ürgüp, kapadokya bölgesinin en büyük yerleşim yeri. ipek yolu üzerinde olduğu için tarih boyunca önemini korumuş. taş evleri ve sokaklarıyla da çok karakteristik özellikleri olan ürgüp, bölgenin en hareketli yerleşim yeri. eski tv dizisi asmalı konak da ürgüp’teki bir konakta çekiliyordu ve bu konak hala yerli turistler tarafından ziyaret ediliyor. meşhur kapadokya şaraplarını tatmak ve satın almak isteyenler içinse ürgüp’te birçok alternatif mevcut.
  
  kapadokya’nın coğrafi yapısı, yer şekilleri ve toprak dokusu muazzam. bu eşsiz güzellikleri görebileceğiniz birçok yere de ya araba yolu yok, ya koruma altında olduğu için arabayla giriş yasak, ya da en iyi ihtimalle yol ancak 4×4 bir araçla girebileceğiniz kadar bozuk. bu durumda da atv ile turlar bir alternatif oluşturuyor. atv ile kapadokya turu yapan birçok firma var, oteller genelde bunu ayarlayabiliyor. biz de kaldığımız otelin vasıtasıyla ayarladığımız atv turunu tercih ettik. 1, 2 veya 4 saatlik tur alternatifleri arasında gün batımına da denk gelecek şekilde 2 saatlik turu tercih ettik. minibüsle otelden alındıktan sonra atv’lerle yola çıkacağımız yere bırakıldık. kask ve boneyi tur şirketi temin ediyor. dört kişi 2 atv’ye yerleştik. maceracı olanlarımız önde atv’leri kullanırken manzara ve fotoğraf tutkunu olanlarımız arkada oturmayı tercih etti. atv kullanırken kask veriyorlar ama rüzgara karşı giderken eller de çok üşüyor, o yüzden eldiven de kullanmakta fayda var. tura başlarken önceden kısaca kuralları ve nasıl kullanıldığı konusunda bilgilendirildik. 5 dakikalık acemilikten sonra da kullanmaya alıştık ve müthiş keyifli bir tur oldu. rehberler önde ve arkada grubu kontrol ederken biz de tek sıra halinde geziye başladık.
  
  tur önce kılıçlar vadisi’ne götürdü. göreme’deki bu vadiye araç girişi yasak olduğu için ya yürüyerek, ya at turuyla ya da atv turu ile gezebilirsiniz. ilginç şekilli peribacalarını barındıran kılıçlar vadisi kapadokya’nın en küçük vadilerinden biri.
  
  kapadokya atv turu için ikinci durağımız aşk vadisi’ydi. çok güzel, panaromik bir manzarası olan bu vadi kapadokya’nın en turistik vadilerinden biri. salıncaklı, nazar boncuklu fotoğraf çektirme furyası buraya da sirayet etmiş.
  
  son durağımız gün batımını izlemek için kızılçukur vadisi oldu. gün batımının kızıllığı kayalara vurunca kapadokya’nın rengi daha bir göz alıcı oluyor. bu yüzden yanınızda şarabınızla hazırlıklı gelmeyi de düşünebilirsiniz. hava kararmadan dönmemiz gerektiği için fazla oyalanmadan yola koyulduk ve başladığımız noktaya dönerek bu keyifli atv turunu tamamladık.
  
  ertesi sabah gün doğumundan önce uyandık ve öneri üzerine balonların en iyi izlenebileceği nokta olan aşıklar tepesi’ne (aydın kırağı diye de geçiyor) doğru arabayla yola çıktık. kapadokya’da balon turuna katılanlar sabahın ilk ışıklarıyla havalanıp güneşi gökyüzünde karşılıyorlar. göreme aşıklar tepesi’nde de gün doğumu ve bu balonlar çok net bir şekilde izlenebiliyor. hayatımızda daha etkileyici çok az manzara görmüşüzdür. hava aydınlanırken balonlar gitgide yükseliyor ve bizim de yola koyulma vaktimiz geliyor. aşıklar tepesi’ne arabayla çıkarsanız sonrasında aceleniz olmaması gerekiyor, çünkü herkes arabasını birbirinin önüne park ediyor, yani araçların park etmesi ve sonra boşalması biraz zaman alıyor. alternatif olarak tepenin biraz daha aşağısına park edip yürüyerek de tepeye çıkabilirsiniz. biz bu noktayı o kadar çok sevdik ki ertesi sabah daha erken saatte yine aynı yere giderek gün doğumunu ve balonları izledik. kapadokya’nın tam bu noktasında, gün doğarken, kendinizi bir masal diyarında hissedebilirsiniz.
  
  kapadokya’nın yeraltı şehirleri de en az peribacaları kadar ilginç ve görülesi. kapadokya’da irili ufaklı birçok yeraltı şehri var: derinkuyu, kaymaklı, özlüce, mazı, özkonak bunlardan birkaçı. bölgenin tüflü toprak yapısı dolayısıyla kolay kazılması sayesinde oluşturulmuş bu şehirler genel olarak savunma amaçlı yapılmış. yeraltı şehirleri labirent gibi koridorlarla birbirine bağlanan odalardan oluşuyor ve düşmanlardan saklanan halkın korunmasını sağlıyor. yeraltında karınca yuvası benzeri yapılmış bu sığınakları, ibadethaneleri, havalandırma kanallarını, şarap mahzenlerini, sürgü kapıları, yemek salonlarını görmek gerçekten çok etkileyici. biz hem en büyüklerinden biri olduğu için hem de ıhlara vadisi’ne giderken yol üstü kaldığı için derinkuyu yeraltı şehri’ni tercih ettik. buraya girişte müzekart geçerli ve 2019 giriş ücreti 42 tl. yaklaşık 1 saatte gezilebilen bir alan. rehber eşliğinde gezilmesi önerilse de bireysel de girip gezebilirsiniz. derinkuyu yeraltı şehri’nin tarihi asur kolonilerine kadar uzanıyor. ilk hristiyanların da buraya yerleşip roma askerlerinden saklandığı düşünülüyor. şehir içindeki büyük silindir şeklinde sürgü kapılar da koridor geçitlerini açıp kapayarak güvenliği sağlıyor. toplamda 17 kat olan şehrin 4 katı gezilmeye açık. ince, dar, alçak koridorların ve merdivenlerin birbirine bağladığı küçük odacıklar, yemek alanları, kiliseler, su kuyuları, toplantı odaları, şarap imalathaneleriyle çok etkileyici bir yaşam alanı oluşturuyor. klostrofobisi olanlar için biraz zorlayıcı olabilir. inerken ve çıkarken aynı dar merdivenler kullanılıyor. merdivenlerden inmeye ve çıkmaya başlamadan seslenmeniz gerekli, yoksa 2 grup yol ortasında karşılaşıyor ve rehberler rehbersiz gezdiğiniz için azarlayabiliyor.
  
  kapadokya gezimize ıhlara vadisi ile devam edeceğiz. aksaray iline bağlı ıhlara vadisi’ndeyiz! kapadokya gezisi kapsamına aldığımız ıhlara vadisi’ne göreme’den yaklaşık 75 dakika’da varılabiliyor. vadiye giriş 2019’da 36 tl. müzekart da geçerli. volkanik kayaçların melendiz çayı tarafından aşındırılmasıyla oluşmuş ıhlara vadisi, dünyanın içinde yerleşim olan en büyük 2. kanyonuymuş. toplamda 18 kilometre uzunluğunda, 120 metre derinliğinde olan vadinin 4 kilometresi yürüyüşe açık. tamamen çorak bir bozkır olan kapadokya coğrafyası içinde yemyeşil bir vaha olmuş resmen burası. çeşit çeşit ağaçlar, bitkiler ve hayvanlara ev sahipliği yapıyor. ıhlara vadisi aynı zamanda ms 3.yüzyıla dayanan bir yerleşim alanı. ilk hristiyanlar kapadokya gibi buraya da gelip yerleşmiş ve birçok ibadethane yapmışlar. vadiyi gezerken birçok kiliseye denk gelebiliyorsunuz. toplamda yüzden fazla kilise olduğu söyleniyor tüm vadide. öncelikle 300 küsür basamaklı merdivenlerden inerek başlıyor parkur. daha sonra trekking benzeri ama rahat bir yol ile devam ediliyor. biraz yürüyüşte sonra nehrin kıyısında kazlar ve ördeklerle beraber çay içebileceğiniz küçük bir tesis alanı da mevcut. ıhlara vadisi’ni kendiniz gezebileceğiniz gibi rehber eşliğinde bir keşfe de katılabilirsiniz. özellikle ıhlara vadisi kiliseleri hem eski olması hem de kayalara oyularak yapılmış olmasıyla görülmesi gereken yapılar. görebileceğiniz ıhlara vadisi kiliselerinin başlıcaları arasında yılanlı kilise, karanlık kale kilisesi, eğritaş kilisesi, sümbüllü kilise, ağaçaltı kilisesi, pürenli kilisesi ve kokar kilise bulunuyor.
  
  ıhlara vadisi’nden göreme’ye dönüş yolunda narlı göl’e de uğrayabilirsiniz. aksaray-niğde sınırına çok yakın olan bu gölün bir diğer adı da acıgöl. bir krater gölü olan ve epey derin nitelikteki narlı göl’ün etrafında aracınızla gezebilirsiniz. ayrıca tur otobüsleri de bir noktaya kadar gelip yukarıdan göl manzarası izletiyor. yanıbaşında bir de termal otel olan narlı göl’ün yukarıdan bakınca kalp şeklinde olduğu söyleniyor. ıhlara vadisi’ne kadar gelmişken burayı da bir görmenizi tavsiye ederiz.
  
  ürgüp’te gün batımı izlemek için en iyi noktalardan biri kızılçukur vadisi’nin panaromik seyir noktası. buraya ortahisar kavşağından kuzeye sapılarak varılabiliyor. yalnız tam varmak üzereyken bir araç kuyruğuyla karşılaştık. kuyruğun sebebinin, gün batımı saatlerinde buraya gelenlerden giriş parası alınması kaynaklı olduğunu öğrenince bu uygulamayı yadırgadık. kızılçukur vadisi kapadokya’da gün batımı için çok ziyaret alan noktalardan biri. biz de herkes gibi şarabımızı ve atıştırmalıklarımızı yanımızda getirmiştik, yere hasırlarımızı serip oturduk ve huzurlu bir şekilde gün batımını izledik. gün batımının rengi, vadinin endamı ve ihtişamı “iyi ki gelmişiz” dedirtti.
  
  son günümüzde sabah otelimizden ayrıldık ve önce göreme-avanos yolu üzerinde kalan çavuşin’e gittik. ancak maalesef kapadokya’nın en eski kilisesi olarak bilinen vaftizci yahya kilisesi restorasyon nedeniyle kapalıydı ve üzücü tarafı henüz bir çalışma başlamamıştı. yani burasının açılış tarihiyle ilgili belirli bir tarih bulunmuyormuş. bölgenin en eski yerleşim yeri olan ve güllüdere ile kızılçukur vadileri arasında kalan çavuşin’i de görmeden geçmemek gerekiyor.
  
  kapadokya gezimizin sıradaki durağı paşabağı, diğer bir adıyla rahipler vadisi. peribacalarının bu kadar iyi gözlemlenebildiği ve bu kadar belirgin, ilginç şekillere sahip çok az yer gördük kapadokya gezimizde. gezi planımızı hazırlarken az yerde rastladığımız paşabağı’nın hakkının yeterince verilmediğini düşünüyoruz. kapadokya turunuza burayı da muhakkak eklemelisiniz. herhangi bir giriş ücreti bulunmayan paşabağı vadisi’nde, mantar şeklinde peribacaları arasında yürürken, peribacalarının nasıl oluştuğuna biraz daha detaylı bakabilirsiniz. çünkü bu bölgedeki peribacaları, oluşum ve gelişim sürecinin en iyi incelendiği nokta olarak kabul ediliyor. burası zamanında rahiplerin, keşişlerin inzivaya çekildikleri huzurlu bir nokta olarak dikkat çekiyor. siz de zamanın keşişlerinin bu peribacalarına oydukları odalara girebilir, vadinin iç kesimlerine ilerledikçe çeşitli şapellerle karşılaşabilirsiniz. paşabaşı vadisi, çok ama çok etkileyici ve görülmesi gereken bir nokta.
  
  kapadokya turumuzun son durağı olan avanos’a geliyoruz. ortasından kızılırmak’ın geçtiği avanos’ta hititler döneminden beri yani yaklaşık 4000 yıldır yerleşim var. avanos aynı zaman toprak çömlekçiliğiyle de meşhur. çömlek atölyelerinde siz de kendi eserinizi yapmayı deneyebilir ve her biri el yapımı olan çanak, çömlek, vazo gibi eserlerden satın alabilirsiniz.
  
  kaynak:
  http://bigunyineyoldayiz.com/kapadokya/
  http://bigunyineyoldayiz.com/…padokya-gezi-rehberi/
  http://bigunyineyoldayiz.com/kapadokya-atv-turu/
  http://bigunyineyoldayiz.com/…inkuyu-yeralti-sehri/
  http://bigunyineyoldayiz.com/ihlara-vadisi/