yeniçeri ocağının kaldırılması

• üniversite sınavına hazırlanan öğrenciyi "2. mahmut muydu, 3. selim miydi? bütün yenilikleri onlar yaptı" diye düşündüren olay.
• bu olay sırasında sadece istanbul' da yaklaşık 20000 yeniçerinin öldürüldüğü söylenir. tam sayıyı bilemeyiz zira o zamanlar ocağa kayıtlı kaç tane yeniçerinin olduğu bile tam olarak bilinmiyordu.
• yeniçeri için sorun teşkil etmemiş olaydır. nitekim, tarihsel süreçte güruh-u yeniçeriyan intikamını yerde koymamıştır.
  
  sual: yeniçeriyi kaldıran padişah kim?
  cevap :sultan ikinci mahmut
  sual: sultan ikinci mahmut'un türbesi nerede?
  cevap: yeniçeriler caddesinde.
• ilk fikir genç osman'dan çıkmıştır. sefer sırasında kaleyi kuşatmak üzere olan yeniçeriler isyan eder ve saldırmıyoruz derler. sebep olarak da maaşlarının az olduğunu söylerler. genç osman bunun üzerine istanbul'a dönüldüğünde maaşların arttırılacağını söyler. ancak yeniçeriler kaleyi ele geçiremezler. genç osman ise istanbula döndüğünde bütün yeniçerilerin kellelerini alıcağını söyler. ancak topkapı'ya girerken yeniçeriler genç osman'ı atından düşürür, atın arkasına bağlayarak zindanlara kadar sürerler. genç osman'ın planı ise böylece gerçekleşemez.
• ilginçtir ki istanbul'daki tüm kahvehanelerin kapatılmasının da sebebidir. istanbul'daki birçok kahvehanenin sahibi olan yeniçeriler cezalandırılırken olan kahvehanelere olmuş anlaşılan. öte yandan zamanla iyi itibara sahip olanların açık kalmasına izin verilmiş ve ruhsatlandırılmış. yeni ruhsat almakta zorluk yaşayanlar ise berber dükkanı kılığına bürünerek kahvehane olmaya devam etmişler gizliden gizliye. dükkanın arka tarafında tahta perdelerin arkasında kahve sunmaya devam etmişler. hatta bu uygulama 20. yüzyıla kadar varoşlarda ve köylerde devam etmiş uzun süre.
  
  sanırım kahvehanelerin kapatılmasında yeniçerilerle bağlantı kurma nedenleri siyasi olarak buraların örgütlenme yerleri gibi görülmesi. hala da bu özelliği devam ediyor gerçi. öte yandan kökten kapatamayacaklarını anlayan idareciler zamanla casuslar yoluyla kahvehanelerden faydalanma yoluna da gitmişler.
• o tarihlerde maalesef sapkın, şımarık, vicdansız, haramzadelerden oluşan bir zorba takımı olan yeniçerilerin, nitelikli bir kıyımdan geçmesi işidir. anası belli babası yüz elli sayısı 10 bin ile 20 bin arası olduğu söylenen piç kuruları, lime lime edilmiştir. kaçıp saklanan orospu çocukları da kışlalarında top atışları ile parça parça edilmiştir.
  
  15 haziran 1826 başta sultan 2.mahmud, topçu efsane karacehennem ibrahim paşa, istanbul'un vatansever halkının işbirliği ve allah'ın yardımı ile devletin içine işlemiş ve kangren olmuş bir pislik yuvası yok edilmiştir. ocakları söndürülmüştür. allahın laneti üzerlerine olsun bu kahpe yeniçerilerin!
• tarihte vaka-i hayriye olarak adlandırılan 2.mahmut'un yaptığı askeri alandaki islahatlari engelleyen bu askeri kurum :ıstanbuldaki medrese öğrencileri,din adamları,esnafinda yardımıyla kislalari top ateşine tutulmuş,kaçanlar kilica vurulmuş olup toplamda 10-12 bin arası yeniçeri öldürülmüştür
• bugünden bakınça yeniçerilerin kaldırılmasını tam olarak algılayamıyoruz, adamlar sadece askerlikle yetinmemiş devletin hemen hemen tüm kademelerinde ve hayatın her anında varlar, jandarma, polis, zabıta, memur hepsi yeniçeri, istediklerini yaptırabiliyorlar, vatandaşlar bunlardan izin almadan hiç birşey yapamıyor, padişah bunlara danışmadan vezir, nazır atayamıyor, tahtta oturması bile bu grubun desteğine bağlı, bugün cumhurbaşkanının 657 sayılı kanun çok saçma, memurluk devletin ilerlemesine en büyük engel deyip vatandaşları da arkasına alarak milyonlarca memuru işten attığını hayal edin, tam olarak olmasa da yaşanan buna yakın bir durum, devlet temellerinden sarsılıyor, kaos belirsizlik bir süre devam ediyor ama sonunda kendini her vazgeçilmez zannedenler gibi onlarda silinip gidiyor.
• (bkz: vaka-i hayriye)
• o tarihte sayıları neydi bilmiyorum ama h. inalcık yeni çerilerin esasında 5-10 bin kişilik silahlı bir birlik olduğunu, fakat uzun süre avusturya - osmanlı savaşlarında ortaya çıkan silahlı asker ihtiyacı sonucunda gider büyüyerek sayılarının 50 bin kişiye dayandığını, bu askerlerin de yetiştirilen gayrimüslim çocuklardan değil (zaten fütuhat da durmuş artık) anadoludaki yetişkin yaştaki gençlerden toplandığını söyler.
  
  bu açıklamadan hareketle yeni çerilerin başlangıçtaki niteliklerini kaybettiğini, fazla büyüdüğünü, savaş olmayan zamanlarda başkentte nüfuzunu artırmaya yöneldiğini, savaşmaya da zaten niyetinin kalmadığını ve sağdan soldan toplanan adamlarla mafyatik bir organizasyona dönüştüğünü düşünebiliriz.
  
  yeri gelmişken, köle çocuklardan askeri birlik kurmanın roma(bizans) adeti olduğunu, çandarlıların da bunu osmanlılara getirdiğin not düşelim. yani her devlete bir nizâmülmülk gerek.