555k

• demokrasi şehidi turan emeksiz'in beyazıt meydanı'nda katledilmesinden 1 hafta sonra kızılay meydanı'nda gerçekleştirilmiş olan protestonun şifresidir.
  
  otoriter adnan menderes iktidarının sebep olduğu öğrenci katliamlarına dur demek için atılan çığlığın parolasıdır 555k
• türkiye cumhuriyeti tarihinin en büyük sivil itaatsizlik eylemlerinden biri olan ve adını 5. ayın 5. günü saat 5'te kızılay 'da parolası ile alan 555k demokrat parti döneminin bitiş düdüğünün çalmaya başlandığı bir olaydır.
  
  1946 yılında kurulup 1950'de demokratik bir seçimle iktidara gelen demokrat parti celal bayar cumhurbaşkanlığı ve adnan menderes başbakanlığında 9. yılına gelmiştir. iktidara geldiği ilk dönemin demokrasi şöleni,ekonomik refahı 1959 yılına geldiğinde yerini ekonomik sıkıntılara ve adeta bir dikta rejimine teslim etmişti.
  
  demokrat parti 1950-54 arası dönemin tam tersi 54 yılından sonra siyasi çoğunluğuna dayanarak halk uzerinde baskılarını iyice artırmıştı. artık gazeteler kapatılıyor,yazarlar içeri alınıyor, 4 yıllık refahın ardından gelen zamlar halkın canına tak ediyordu.
  bunun yanında laik cumhuriyet için rahatsız edici gelişmeler yaşanmıştı. ezanın türkçe okunma mecburiyeti kaldırılmış(burada çok yaygın bir yanlış bilgi var. ezan arapcaya çevrilmedi. yalnızca türkçe okunma zorunluluğu kaldırıldı. burada demokrat parti'ye değil de halka bakmak gerek),tekke ve tarikatların kurulması serbestlesmiş,buna binayen anadolu'nun çeşitli yerlerinde atatürk'e hakaret içerikli tepkilerin yolu açılmıştı. hatta kırıkkale'de atatürk heykeline saldırı düzenlenmişti. bundan dolayı menderes hükümeti atatürk'ü koruma kanunu çıkartmıştır.
  
  bu kötüye evrilen yönetim hem halkta hem de askerde kıpırdanmalar yaratmaya başlamıştı. artık istanbul'da ve ankara'daki küçük cuntalar bir araya gelmiş gizli toplantılar düzenliyorlardı.
  
  1959 yılına gelindiğinde ankara'daki üniversite öğrencileri bir eylem planı yaptılar. 5 mayıs günü saat tam da 5 civarı adnan menderes kızılaydan geçecekti. yer ve zaman belliydi. çağrı kulaktan kulağa yayılarak herkese iletiliyordu.
  
  5 mayıs günü gelip cattığında dağınık ve belli başlı öğrenci grupları kızılay'a akmaya başlamıştı. altan öymen ,demirkırat belgeselinde"saat 5 denildiyse de o protesto 5.45'te başlamıştır." demiştir.
  kızılay'a doğru akan bu heyecanlı ve sinirli insan yığını ıslıkla beraber"olur mu böyle olur mu? " marşını mırıldanıyordu . bu marş aslında plevne marşı 'nın değiştirilmiş şekliydi.
  
  olur mu böyle olur mu? / kardeş kardeşi vurur mu?/ kahrolası diktatörler / bu vatan size kalır mı?
  
  altan öymen röportajı ve marş için:
  
  olur mu böyle olur mu?
  
  adnan menderes arabasıyla kızılay'a geldiği vakit kızılay mahşer yeri gibi kalabalıktı. polis kızılay'a girişi kapatmış,gelen arabaları başka yöne yonlendiriyordu. menderes'in arabası tam oradan uzaklaşacakken adnan menderes kalabalığın içine doğru gidilmesini istedi. arabadan çıktığında müthiş bir protestoyla karşılaşmıştı. sinirli kalabaligin arasına öylece dalmıştı. kalabalık arasında ezilmek üzereydi.menderes'in şaşkın bir şekilde "ne istiyorsunuz?" sorusuna karşılık kalabalık içersinden bir genç menderes'in yakasına yapışıp"hürriyet istiyoruz!"cevabını vermiştir. menderes bu cevaba karşı "hürriyet olmasa bir başvekilin yakasına nasıl yapışırdın?" diye cevap vermiştir. rivayete göre bu gencin eski chp genel başkanı deniz baykal olduğu söylenir ancak bu iddianın herhangi bir aslı veya dayanağı yoktur.
  
  kalabalığın niyetini öğrenen menderes'in yanındakiler,başvekili hızlıca orada bulunan bir gazetecinin arabasına bindirmistir. arabaya binerken üstü başı dağılan menderes arabanın üstüne vurarak küfürler ettiği söylenir. arabaya bindikten sonra da kendisini yuhalayan kalabalığa bakip "bana mı yuh ulan!?"demiştir. kalabalıktan bir ses de "evet sana yuh." diyerek cevap vermiştir.
  
  menderes uzaklaştıktan sonra olay yetkililerce cumhurbaşkanı bayar'a nakledilir. bayar olay yerine görevliler gönderilip hapörlorden kalabalığa dağılmasını eğer dagilmazlar ise ateş açılacak uyarısını yapmasını istemiştir. neyse ki herhangi bir ateş açılmamış ve olası bir felaket yaşanmamıştır.
  
  bu olayın,duygusal olarak da bilinen menderes'in psikolojik dünyasına çok büyük etki yaptığı kesindir. artık kendisi de sonun başladığını iyiden iyiye fark edecektir.
  
  bu olaydan sonra artık demokrat parti'nin ve türkiye'nin ihtilale giden yolda son hızda olduğu fark edilmiş ancak bunu engelleyecek herhangi bir yaklaşımda bulunulmamıştır. 27 mayıs 1960 ihtilâli ile de demokrat parti devri son bulup başvekil adnan menderes , dışişleri bakanı fatin rüştü zorlu ve maliye bakanı hasan polatkan asılarak türk siyasi tarihine en büyük kara leke sürülmüştür.
• 555k; 5 mayıs 1960 tarihinde, ankara'da, demokrat parti aleyhtarı öğrencilerin yaptığı protesto eylemi. adını 5. ayın 5. günü saat 5'te kızılay'da gerçekleşmesinden alan eylem cumhuriyet tarihinin ilk "sivil itaatsizlik" eylemi olarak da anılır.
• 555k; 5 mayıs 1960 tarihinde, ankara'da, demokrat parti aleyhtarı öğrencilerin yaptığı protesto eylemi. adını 5. ayın 5. günü saat 5'te kızılay'da düzenlenmesinden alan eylem cumhuriyet tarihinin ilk "sivil itaatsizlik" eylemi olarak da anılır.
• pek azılı demokratpartisever ve menderes övmelere doyamaz chp yönetiminin öğrenmesi anlaması gereken eylem.
  
  olur mu böyle olur mu?
  kardeş kardeşi vurur mu?
  kahrolası diktatörler,
  bu dünya size kalır mı?
  
  kızılırmak akmam diyor
  etrafımı yıkmam diyor
  ünü büyük ismet paşa
  ben sözümden dönmem diyor.
  
  (bkz: turan emeksiz)
• (bkz: zulme karşı direnme hakkı)