black and tans

• veya kraliyet irlanda yedek kuvvetleri (fórsa chúltaca constáblachta ríoga na héireann) irlanda’daki devrimci durumu bastırmak amacıyla 1920-21 yılları arasında bölgeye gönderilen birlik. irlanda cumhuriyetçi ordusuna (ıra) karşı kurulmuş olsa da irlandalı sivil halka karşı giriştiği katliamlarla kötü şöhret sahibi olmuştur.
  
  kuruluşu
  19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başında irlanda siyaseti ingiltere’den bağımsızlık talepleriyle gündeme gelir. ada için özerk yönetim (home rule) 1912 yılında ingiltere parlamentosu tarafından yasalaşsa da ı. dünya savaşının çıkmasından ötürü rafa kaldırılacaktır. irlandalı cumhuriyetçiler için ise sadece özerk yönetim kabul edilemezdir, cumhuriyet ilan edilmelidir. 1916 yılında silahlı irlandalı yurtseverler tarafından girişilen başarısız paskalya ayaklanmasından sonra isyanın liderlerinin asılarak idam edilmesi sonucu bağımsızlıkçı hareket radikalleşecektir. ı. dünya savaşı sırasında ingiltere bu yüzden irlanda’da zorunlu askere alma yapamayacak, devrimci sinn fein hareketi güçlenecektir. irlanda’da 1918 yılında yapılan seçimlerde 105 vekilliğin 73 tanesini kazanacak ve 1919 ocak ayında irlanda cumhuriyeti ilan edilecektir. aynı ay irlandalı gönülllüler veya irlanda cumhuriyetçi ordusu, daha sonraları irlanda bağımsızlık savaşı olarak adlandırılacak olan silahlı gerilla mücadelesine başlayacaktır. saldırılar daha çok işgalci ingiliz ve ingiltere’ye bağlı irlandalı polis teşkilatına karşı olur. 1920 yılı ocak ayında ingiliz hükümeti ilanlarla royal ırısh constabulary (rıc) birliğine takviye olmak üzere paralı asker aranır. bölge hızla ingiliz karşıtı olmakta ve rıc birliğinin işi daha zor hale gelmektedir. verilen ilana ı. dünya savaşında savaşmış ve işsiz durumda bulunan bir sürü insan başvuracak ve kasım 1921’e kadar birliğe 9.500 kişi katılacaktır. bir anda büyük bir personel artışı olan birliğe rıc üniformaları yetişmediğinden yenilere sadece haki renk pantolon ve koyu yeşil polis kazakları verilecektir, birliğin black and tans ismi buradan gelmektedir. üniformalar geldikten sonra rıc birliklerine verilen bu takma isim kaybolmayacak ve kullanılacaktır. yeni gelenlerle güçlenen birlikler ıra’nın saldırılarına engel olup direnişini kırmak için mücadeleye başlayacaktır.
  
  irlanda’da yapılanlar
  black and tans birliklerine döneme göre oldukça iyi ücret ödenmekteydi, günde 10 şilin, yiyecek ve kalacak yer. çok az polis eğitimi alan birliklerin esas görevi polis karakollarının nöbetçi, muhafız ve koruyucu görevlerine yardımcı olmak, polis kuvvetlerine destek olmak ve gerillalara karşı toplum polisliğidir. bu görevlerinden ötürü bu kuvvetler irlanda’nın bağımsızlığını isteyen cumhuriyetçiler tarafından işgalci kuvvetler olarak değerlendirilmekteydi. kısa sürede ırc kuvvetleri irlanda’da kullandığı vahşi yöntemlerle kötü şöhrete kavuşacaktır. ıra karşı saldırılarında ilk ölen ırc üyesi iskoç alxander will temmuz 1920’de polis kışlasına saldırıda hayatını kaybedecektir. black and tans irlanda’da göreve başladığında birlik disiplinsizdir ve ıra saldırılarına karşılık sivil halka saldırırarak alınmaktaydı. 1920 yılında irlanda’daki birçok küçük kasaba ve köy bunlar tarafından yakılacaktır. kasım 1920’de black and tans öldürülen rıc üyelerinin intikamını almak için tralee köyünü bir hafta boyunca yiyeceksiz ve susuz bırakarak ablukaya alacak, sonunda köyün katolik rahibini öldüreceklerdir. birlik aralık 1920’de cork city şehir merkezini yakacaktır. ocak 1921’de ingiltere işçi partisince parlamentoya verilen araştırma önergesinde hükümetin black and tans birliklerini kurarak irlanda’nın güvenliğini tehlikeye attığından bahsedilmekte ve sivil halka karşı yapılan saldırılardan söz edilmekteydi. bunlara rağmen saldırılar durmamıştır. mart 1920’de croke park’da 13 kişiyi öldürecek ve tarihe bir kanlı pazar daha eklenecektir. bunun yanı sıra bölgedeki ingiliz ordusunun da gerçekleştirdiği katliamlar ve saldırılar bulunmaktaydı. ıra ve irlanda’nın bağımsızlığından yana olanlar ise kurum ayrımı yapmayarak işgalcilere karşı savaş açmıştı. black and tans’in eylemleri ve barbarlıkları irlanda ve ingiltere’de önemli yarılmalara sebebiyet verecektir. bazı siyasetçiler (edward wood, john simon) askeri kuvvet kullanılmasına karşı çıkmış ve işçi partileriyle sendikalar tarafından da desteklenmiştir. 1920-22 yılları arasında irlanda’da aktif görev yapan black and tans üyesi yaklşaık 7.000 civarındadır. bu birliklerdeki üçte bir ölüm yüzdesi oldukça yüksektir. ayrıca birlikler dağıtıldıktan sonra birlik üyelerine emeklilik hakkı tanınmamıştır. birlikten ayrılanların sivil hayata uyum sağlayamadığı gözlemlenmiştir. bilinen en az iki vakada eski black and tans üyeleri sivil hayatta işledikleri cinayetten dolayı ingiltere’de asılmış, diğer bir vakada da polisten kaçan katil yakalanacağını anlayınca intihar etmiştir.
  
  mirası
  black and tans birliklerinin uyguladıkları vahşet yüzünden irlanda’da hala bunlara karşı nefret duygusu yüksektedir. black and tan, veya tan kelimeleri irlanda’da hala küfür niyetine kullanılmaktadır. irlanda cumhuriyetçi şarkılarının en meşhur olanlarından dominic behan’ın şarkısının adı “come out ye black and tans”dir.(çıkın ortaya black and tan’ler) ayrıca irlanda bağımsızlık savaşına bazen tan savaşı, black and tan savaşı denilmektedir.
  
  black and tans emirlerinden bir örnek
  “ eğer bir polis karakolu yanmışsa veya kalmaya uygun değilse, en yakındaki eve zorla el konacaktır, evdekiler ise sokağa atılacaklardır. bırakın orada ölsünler-ne kadarı ölürse o kadar iyi. eğer "eller yukarı" emrine anında itaat edilmezse ateş edin ve öldürmek için ateş edin. eğer bir devriye birliğine yaklaşan bir kişinin elleri ceplerindeyse veya davranışları şüpheliyse onu derhal vurun. bazı durumlarda masum kişileri de vurabilirsiniz; ancak buna engel olunamaz, bu uygulama sayesinde gerçek suçluları da vuracaksınız. ne kadar adam vurursanız sizleri o kadar takdir edeceğim ve sizi temin ederim ki hiçbir polis vurduğu kişiler için sorumlu tutulmayacaktır. „
  — yarbay smyth, haziran 1920
  
  kaynak