faaliyet kaldıracı ^*

• bir isletmenin sabit giderlerinin olcumudur. birkac sekilde hesaplanabilir ama en yaygin kullanimi (sabit giderler / toplam giderler) seklindedir ve bu oran ne kadar yuksek ise, satis ve uretimin her bir birim artisinda gelir oransal olarak daha da artar degisken maliyeti daha fazla olan bir sirketinkine gore. ingilizcesi operating leverage'dir.
• (faaliyet karindaki yuzde degisim)/(satislardaki yuzde degisim) olarak veya
  (satislar-değişken giderler)/(faaliyet kari) olarak hesaplanabilir.
  isletmenin sabit gideri yoksa operasyonel kaldiractan sozedilmez.
• (bkz: dol)
  (bkz: degree of operating leverage)
• bir firmanın toplam faaliyet giderlerinin ne oranda değişken maliyetler, ne oranda sabit maliyetlerden oluştuğunu ifade etmektedir. yüksek faaliyet kaldıracı ile çalışan bir firma satışlarında meydana gelen küçük bir artış karşısında, düşük faaliyet kaldıracı ile çalışan diğer bir firmaya kıyasla daha yüksek faaliyet karı elde edecektir. bu durumun tersi için de geçerli olması yüksek faaliyet kaldıracı ile çalışan firma için bir risk unsuru oluşturacaktır. satışların artış trendinde olması yüksek faaliyet kaldıracı ile çalışan firma açısından karlılığın daha hızlı artması anlamını taşırken satışların düşüş trendinde olması yüksek zarar doğuracaktır. bu nedenle de düşük faaliyet kaldıraç derecesine sahip firmalar daha korumacıdır denebilir.
  
  dünyada yüksek faaliyet kaldıracı ile çalışan firmalar sermaye yoğun işletmelerdir. bunlar arasında hizmet sekötründen hava yolu taşımacılığı firmaları ve üretim sektöründen büyük sanayi kuruluşları gelmektedir. bu firmalar yüksek fiyatlı sabit varlıklarının^** fazlalılığı nedeniyle yüksek sabit maliyetlere katlanmak durumundadırlar ve olası satış daralmalarına karşı kırılgan bir yapı sergilemektedirler. her büyük ekonomik krizde birkaç havayolu firmasının batışının ardında da taşıdığı bu kaldıraç etkisi yer almaktadır.
  
  öte yandan düşük faaliyet kaldıracı ile çalışan firmalar ise emek yoğun firmalardır. bu firmalar düşük sabit maliyetlere katlanırken buna karşılık yüksek değişken maliyet ile karşıkarşıyadır. satışlar artarken karlılıkları diğer gruba göre hızlı bir artış sergilemese de kriz dönemlerinden daha az etkilenmektedirler.
• belirli bir üretim düzeyindeki risktir. bir başka deyişle, satışlarda meydana gelen değişikliğin, işletme faaliyetleri (faaliyet karı) üzerindeki etkisini ölçer.
  satışlardaki %1'lik değişimin, faaliyet karına olan % etkisini gösterir.