haçlı seferleri ile kurulan haçlı devletleri

• haçlı devletlerinden ilk dördü, birinci haçlı seferi'nin hemen ardından kuruldu:
  
  urfa kontluğu, ortadoğu'da kurulan ilk haçlı devleti olan bu kontluk 1098 yılında kuruldu ve 1144 yılına kadar ayakta kaldı. 9 mart 1098’de haçlılar, urfa'yı türkler'den aldılar. ı.baudouin (1098 - 1100), buraya "kont" unvanıyla hükümdar oldu. iki hânedandan dört hükümdar geçti. bunlardan ıı. baudouin 5 yıl türkler’in elinde esir olarak yaşamıştır.
  
  antakya prensliği, 1098'den 1268’e kadar 170 yıl sürdü. 3 haziran 1098'de antakya’yı türkler’den alan haçlılar’dan i. bohemond (1098 - 1111) ilk prens oldu. 1100 temmuzunda dânişmendliler'e esir düştü ve 3 yıl esir kaldı. yerine yeğeni geçti. üç hanedan tarafından idare edilen bu devlet 1176’ya kadar bizans'a tâbi idi.
  
  trablus kontluğu, 1104 yılında kuruldu. trablus 1109 yılında müslümanların eline geçmişse de kontluk 1291 yılına kadar ayakta kaldı.
  
  kudüs krallığı, 1099 yılında kuruldu; 1291 yılında akka'nın düşmesiyle sona erdi. memlûk türkleri tarafından ortadan kaldırıldı. bu müddet içinde çeşitli hanedanlardan 21 kudüs kralı saltanat sürdü. en ünlüleri, ilki ve ikincili olan birinci haçlı seferi’nin meşhur simaları ı. godfrey de bouillon (1099- 1100) ile ağabeyi ı.baudouin (1000- 1118) dir. ı. baudouin, 28 haziran 1113’te türkler tarafından esir alınmıştır. kudüs krallığı'nın 4 lordluğu mevcuttu:
  celile prensliği
  yafa ve aşkelon kontluğu
  doğu şeria lordluğu
  sayda lordluğu
  
  kıbrıs krallığı: üçüncü haçlı seferi sırasında, haçlılar, kıbrıs krallığı'nı kurdular. 1192’den 1489'a kadar 297 yıl sürdü. 30 mayıs 1191'de aslan yürekli rıchard, adayı bizanslılar’dan almıştı. ilk kıbrıs kralı fransız lusignan hanedanından ı. guy (1192- 1194) oldu. bu krallık 1426’dan başlayarak mısır memlûk türk imparatorluğunun yüksek hâkimiyetini tanıdı. 18 kralın hükümdarlığından sonra venedikliler adaya el koydu. daha sonra da tapınak şövalyeleri'ne verildi.
  
  dördüncü haçlı seferi sonrası, bizans imparatorluğu toprakları birçok devlete bölünerek "frankokrasi" ismi verilen dönem başladı:
  
  latin imparatorluğu, istanbul'da kuruldu ve bizans imparatoru iznik'e sürüldü.
  selanik krallığı
  atina dükalığı
  mora prensliği
  kefalonya kontluğu
  
  nakşa dükalığı (pelagos dükalığı) venedikliler tarafından ege denizi'nde kuruldu.
  selanik ve latin imparatorluğu 1261 yılında bizanslılar tarafından geri alındı. ancak atina ve mora 15. yüzyıla kadar haçlıların elinde kaldı. sonra osmanlıların eline geçti.
  
  st. jean hastabakıcı şövalyeleri 1310 yılında rodos'a yerleştiler ama 1522 yılında osmanlılar tarafında malta'ya sürüldüler.
  meis adası 1309 yılında kudüslü st. jean hastabakıcı şövalyeleri'nin eline geçti. osmanlılar 1440-1450 yılları arasında meis adasını ellerinde bulundurdular. sonra napoli krallığı ve venedik cumhuriyeti 'nin eline geçti. 1686 yılında ada tekrar osmanlı yönetimine girdi.
  anadolu'da izmir (1344-1402), antalya (1361-1373) ve bodrum (1412-14..) geçici olarak st. jean şövalyelerinin elinde kaldı. ege adalarından korint (1397-1404), salona (amfissa; 1407-1410), ikarya (1424-1521) ve istanköy (1215-1522) de st. jean şövalyeleri'nin elinde bulundu.
• bugün anladığımız devletten ziyade beylikler demek daha doğru olur.