kitre

• ebru yapiminda kullanilan zamk olarak kitre, su ve öküz ödü karıştırılarak hazırlanan bir karışımdır. boyalar bir havuzda hazırlanmış olan bu karışıma damlatılıp çeşitli taraklar ile şekillendirildikten sonra özel bir kağıda emdirilerek ebru yapılır. kitre zamklı bir karışım olduğundan boyaların kağt tarafından emildikten sonra sabitlenmesini de sağlar. kağıdın emdiği boyalar kitre yüzeyinden dibe çöker, bir süre sonra karışım kullanılmaz hale gelir. doğal malzeme ile hazırlanan kitre 12 derece santigrat sıcaklıkta kullanılır, yoksa leş gibi kokar. yeni nesil instant kitreler de mevcuttur ve onlar için böyle bir kokma problemi yoktur.
• ebru sanatında boya serpilcek olan suya kıvam ve yapışkanlık vermek için kullanılan bir maddedir.
  bir yabani bitki olan geven otunun hava ile temas ettiğinde kemikleşen sıvısıdır.
• (bkz: katre)
  (bkz: zerre)
• daha çok iç anadolu'da ve özellikle de sivas yöresinde bulunan geven isimli dikenli bir bitkinin kök kısımlarının sökülmesi sırasında açığa çıkan sıvının kuruyunca kemikleşip cips şeklini almasıyla oluşan bir tür zamktır . bildiğimiz afişler, posterler hep bu zamkla yapıştırılır.
  cips haline gelmiş olan bu madde suya atılıp bekletildiğinde şişer, pamuk gibi olur..sonra biraz daha suyla açılınca yapışkan kıvama gelir
  ebru sanatında kullanımının sebebi , ebruda aynı görevde kullanılabilecek diğer maddelere (salep, denizkadayifi, çemen, boy tohumu) göre ucuz ve daha rahat kullanılabilir olmasıdır.
• ebru yapımında kullanılmak için kitre parçaları suya atılır (oranını hatırlamıyorum) 1-2 gün gibi bir süre (arasıra çalkalayarak, karıştırarak) erimeye bırakılır.
  suda kendini dağıtan kitre derin bir kaba boşaltılıp yoğurmak ve gerekirse sulandırmak suretiyle kıvamını alması sağlanır.
  son olarak homojenliği sağlamak için bir kaptan diğerine aktararak birkaç kez tülbentten geçirilir. (ebru ustaları bu süzme işini 40 kez yaparlarmış ama uğraşmayın o kadar, 3-4 seferde iş görecek hale geliyor)
  kitremiz kullanıma hazırdır. afiyet olsun.
• geven bitkisinin kendini yenilemek için salgıladığı sıvı.
  
  ebruzenler çoğunlukla yaz aylarında bitkinin dallarını çizerek salgılanan sıvıyı toplar ve kurutur.
  genelde 1 litre saf su içerisine 5 gr. kitre karıştırarak ebru yapılacak su hazırlanır.
  yalnız önemli bir nokta var; boyalar yağa karşı çok hassastır bundan dolayı bu karışıma mümkün olduğunca el değmemesi gerekir.
• deri kenarlarını sonlamak için edge kote lazım demiştik.
  edge kote'nin altına bir tabaka da kitre tutkalı sürünce, sonuç daha iyi oluyor.
  
  mevzu bahis tutkal, gum tragacanth diye geçer.
• kullanıma hazir hale getirmenin tam bir omur torpusu oldugu toz. kitre alinir, bir miktar su icersinde bekletilir, mubarek sistikce siser suyu gorunce. asil is kitrenin icerisinde bulundugu suyu ezerek topaklanmayi onlemektir. temiz ellerle kitre yogrulur da yogrulur. uzerine su koyup islem devam ettirilir. sonrasinda yastik kilifi vb bir seyin icerisinden defalarca gecirip uzerine su eklemek suretiyle kitre pisliklerden ve topaklardan arindirilir ve uzerine yine su ekleyip hazir hale getirilir. bunun belli bir kivami vardir ve ne cok civik ne de kati olmalidir. bu da kitrenin boya tutmasini engelleyen bir parametre olarak karsimiza cikar. velhasil zor istir bu kitre.
• kitreyi yapıştırıcı bir malzeme olarak tezimde denedim ben, kitre zamkından yola çıkarak.
  
  kurutulmuş yaprak halinde satılıyor bazıları. az miktarda suya (bir tas gibi mesela) bir kaç yaprak kitre atılır ve bekletilirse bu yapraklar bütün suyu jel haline getirir. ha bu arada yapraklar da tamamen yok olur. elinizde bir tas saydam jel kalır.
  
  yapışma ya da yapıştırma performansı iyi değildir.
• ne yazık ki yiyecek sandığım şey..^****
  
  galiba acıktım..