meyyale

• "hifzi topuz'un 'meyyale'si uzerine notlar", ic. imece, sayi 7/ocak 1999.
  
  http://www.imece.org/arsiv/meyyale.html
• en sansli siradan insanlardan biridir meyyale öyle ki kendisi kendi topraklarindan kaçip osmanliya siginan annenin kucagindaki bir bebe iken gelecegin valide sultani tarafindan yine kendi annesiyle saraya alinir.burda büyür bale ögrenir,yabanci dil ögrenir mabeyinden biriyle evlenir bi konakta yasar.piyango kazanmak gibi birseydir onunkisi birinin yaninda yasamak adina kölellik ,isçilik yapacakken sarayda yusuf izzettine arkadaslik yapar. bir padisah adayiyla takilir,dolmabahçe sarayinda yasar.valide sultan tarafindan korunur saklanir saraydan gelin çikar.
• hıfzı topuz'un 1998 yılında remzi kitabevi'nden basılmış olan kitabıdır. kitap arkası için;
  
  "hıfzı topuz'un , çeşitli belgelerden, sandıklarda saklanan aile mektuplarından ve pertevniyal valide sultan'ın 1880'lerde dikte ederek yazdırdığı "sergüzeştname"sinden yola çıkarak kaleme aldığı bu tarihsel romanda, on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında osmanlı imparatorluğu'nun çöküşü sırasında yaşanmış olan bazı olaylar anlatılıyor.
  
  romanda, ruslar'ın kafkasya'ya saldırıları sırasında, 40 günlük bebekken annesiyle birlikte istanbul'a getirilen ve saray'da pertevniyal valide sultan'ın yanında büyüyen ubıh kökenli meyyale'nin, önce besteci nevres paşa, sonra da vezir hasan hilmi paşa ile evlilikleri, saray'da yaşanan gizli bir aşk seriveni,cariyelerin ve haremağalarının çileleri sergileniyor.
  
  pertevniyal valide sultan'ın 117 yıl boyunca gizli kalan ve hıfzı topuz tarafından ortaya çıkarılan anıları, o dönemin siyasi entrikalarını, abdilaziz'in devrilmesi ve intiharını, abdülhamit dönemindeki günümüzü aratmayan yolsuzlukları,baskı ve işkenceleri, yargısız infazları,şeriatçıların devrimlere ve batılı eğitime karşı direnişlerini aydınlatıyor."
• hıfzı topuz'un 19. yüzyıl osmanlı saray yaşantısı, devlet ricalini, padişah haremi ve bu döneme dair insan ilişkilerini, meyyale isimli bir cariyenin yaşam hikayesi üzerinden anlattığı romanıdır. kitapta yoğun olarak pertevniyal valide sultan'ın yaşamına dair detaylar da aktarılır.
  
  eser, bir hatırat gibi kaleme alınmıştır ancak doğrudan petrevniyal valide sultan ya da meyyale hanım tarafından dikte ettirilerek yazdırılmış değildir. hıfzı topuz, kitapta hikayesi anlatılan meyyale hanım'ın torunu olan melahat topuz hanım'ın oğludur. muhtemelen hıfzı topuz'un aile meclisinde dinledikleri ve döneme dair tarihi vesikalardan derledikleri ışığında vücuda gelmiştir.
  
  dönemin genel havasını soluyabilmek adına okunası bir kitaptır ancak bahsi geçen dönem osmanlı'nın en buhranlı dönemleridir ve bu dönemde yaşamış pek çok tarihi şahsiyet hakkında günümüze dek uzamış olan pek çok tartışma ve polemik vardır. hal böyleyken, hıfzı topuz'un eserini bilimsel bir eser olarak değerlendirmemek gerek. kitabın pek çok yerinde yazarın şahsi bakış açısı ışığında, tarihi şahsiyetler hakkında yaptığı öznel değerlendirmelere rastlamak mümkün.
  
  insanı sıkmayan ve yormayan, bir gün içinde okunabilecek bir kitap.
• osmanlının çöküş dönemlerinde abidin paşa ve ziya paşa nın sırf abdülhamit tarafından sevilmedikleri için adana ya bir nevi sürgün edilmeleri ve bu saygınlığı olan insanların adana ya olan katkıları yadsınamaz.
  
  1860 lı yılların osmanlısında haysiyetli insanların memur olabilecek vasıfları var iken o dönemlerde rüşvet almayan memurların az sayıda olduğu ve bu memurların halkın sırf devlet ile ilgili işlerini yaparken keselerini mallarını, mülklerini arttırmaları rahatsızlık boyutundaydı
  
  mithat paşa abdülhamit tarafından sevilmediğinden batıya gönderilmiş fakat mithat paşa sırf batı tarafından o dönemde osmanlı kötü anılmasın diye abdülhamit in lehine yazılar yazarak yayınlamış.bu durumun kulağına gelmesi sonucu abdülhamit mithat paşayı geri çağırtmış ve en güzel saraylarda yaşama olanağı sunmuş
  
  meyyalenin kendisinden yaşça büyük insan ile evlenmesi, adam kayırmacılık, keyfi atamalar, genç osman(oğlancılık), rüşvet ve daha fazlası okumakta olduğum kitap içeriğini oluşturmakta. kim bilir daha neler öğreneceğim.
• yakın zamanda okuduğum hıfzı topuz eseri. hıfzı topuzun yazdığı biyografik kitapları severim, bu da öyle oldu. daha önce sabahattin ali, tevfik fikret ve ressam fikret muallayı anlattığı kitaplarını okumuştum. meyyale de bu kitaplar gibi başarılı, bir dönemin fotoğrafını (tanzimattan 2. meşrutiyete kadar) çeken güzel bir kitap.