yaş ortalaması

• (bkz: sozlugun yas ortalamasi)
• avrupa birliği ile türkiye kıyaslaması yapılırken ilk gündeme gelen noktalardan biridir. zira, avrupa birliği ülkelerinde nüfus artış hızının düşük olması, hayat standardının yüksek ve dolayısıyla ortalama insan ömrünün uzun olması nedeniyle yaş ortalaması bir hayli yüksektir (2009'da 40.1). avrupa birliği'nin ekonomik ve siyasi olarak lokomotiflerinden olan almanya 43.7 (2010) ile zirvededir. türkiye ise 28.1 (2010) yaş ortalamasına sahiptir. elbette yaş ortalamasının yanında genç nüfusun tüm nüfusa oranı gibi çeşitli hesaplar da gündeme gelmektedir ve bu konuda da nüfusunun dörtte biri 15 yaşın altında olan türkiye, avrupa birliği'ne parmak ısırtmaktadır(!). yaş ortalamasının türkiye için avantaj ve avrupa birliği için dezavantaj olduğunun pek çok yerde dile getirildiğine şahit olunabilir. türkiye'deki iktidarın^* konuya ilişkin bakış açısı da malumdur (bkz: en az üç çocuk doğurun).
  
  türkiye'deki eğitim sisteminin gelişmiş ülkelerdeki sistemlerle karşılaştırılmasında eldeki öğretmen başına düşen öğrenci sayısı, sınıf mevcudu gibi verilere benzer bir itiraz gelir çoğu zaman: onlarda öğrenci sayısı az, bu sayede sınıf mevcutlarını düşük tutabiliyorlar. ama bu konuda sebep-sonuç ilişkisini tersten düşünmek çoğunun aklına gelmez. bence, bu ülkeler eğitimde başarılı oldukları için nüfus artış hızları düşüktür. sonuçta örneğin finlandiya eğitimde geldiği noktaya bir günde gelmedi. eğer finlandiya'nın da başında onlarca çocuğu olan ve çocuklarının eğitimini umursamayan aileler sorunu olsa onlar da bu kadar başarılı olamazlardı eminim ki.
  
  bilindiği üzere, cinsellik eğitimi^* diye bir ders vardır batıda. ve bu dersi ergenlik çağında olan her öğrenci alır. korunmadan cinsel ilişki yoluyla bulaşan hastalıklara kadar her türlü konu anlatılır. türkiye'de ise bir tabudur bu konu. kafasını karıştıran konularda büyükleriyle^*** özgürce konuşamayan ergenler yalan yanlış bilgiler edinir sağdan soldan. böylece büyüklerin kafasındaki cinsellik tabusu onlara da aktarılmış olur. eğer cinsel eğitim dersi türkiye'de de veriliyor olsa istemediği bir hamilelik yüzünden erken yaşta evlenmek zorunda kalan ve eğitimini ve henüz başlamadığı kariyerini çöpe atan kadınlar bu kadar çok olmazdı eminim. ya da güvenli seksi bilmediği için evlenir evlenmez çocuk sahibi olan çiftler.
  
  konuyu fazla dağıtmayalım. düşük yaş ortalamasının^* en büyük avantajı olarak işgücünün çokluğu gösterilir. oysa ki bu aynı zamanda işgücünün ucuzluğu ve işsizlik demektir (bkz: yedek işgücü ordusu). eğitimde yaşanan sorunlardan da bahsedildi. yaş ortalamasının yüksek olmasının dezavantajı olarak da emekli sayısının fazlalığı ve sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilir olmaması gösterilir. bu haklı bir söylemdir. ancak, bir nokta unutulmaktadır. sosyal güvenlik sistemi sadece yaşlılara emekli aylığı ve sağlık hizmeti götürmez, gençlere de eğitim ve sağlık hizmeti götürür. aslına bakılırsa yaşlı^* nüfus için harcanan kaynaklar o kişilerin hayatları boyunca harcadıkları emek ve ürettikleri katma değerle birlikte kazanılmış bir haktır. benim iddiam, eğer almanya'da ya da fransa'da 5 milyon çocuk-genç daha olsa sosyal güvenlik sistemlerinin şu andakinden daha iyi olmayacağı yönündedir.
  
  bir de uzun vade ile ilgili olarak nüfusunun tümünün yaşlı olduğu bir avrupa birliği portresi çizilir ancak bu yanlıştır. avrupa birliği ülkelerinde nüfus artış hızı sıfır civarında eksilerde olmakla birlikte doğumlar devam etmektedir. bunun yanında dünyanın en çok göç edilmek istenen bölgelerinden biridir. uzun vadede oluşabilecek bir işgücü eksikliğini istedikleri an göçlere izin vererek kapatabilecek bir topluluktan bahsediyoruz. nitekim, türkiye'deki pek çok gencin hayali de avrupa birliği ülkelerinde eğitim almak ve iş bulabilmektir.
  
  özetle, günümüz dünyasının en büyük sorunu kalabalık insan nüfusu iken ve yılda türkiye kadar daha insan^* dünya nüfusuna eklenirken nüfusun artması ve yaş ortalamasının düşük olması gerektiğini savunmak anlamsızdır.
• bir ortamda kendinizi nasıl hissettiğinizi etkileyen unsurlardan biri. mesela bizim evde birkaç aydır yaş ortalaması 58, bense 27 yaşındayım. bi dakka, yoksa 47 miyim? bilemiyorum.
• genel olarak bulunan kişilerin yaşları toplamı bölü bulunan kişilerin sayısı şeklinde bir formulü vardır.
• sanki benim, o an bulunduğum yaş çıkacakmış gibi geliyor hep. türkiye yaş ortalaması da dünya yaş ortalaması da...
  dünya nüfusu bu kadar hızlı çoğalırken, bende benjamin button olmadığıma göre, mümkün değil tabii ki biliyorum ama yine de öyle gibi geliyor işte.