• gençlik, toyluk zamanıdır. özenti ve "ana! bi oyun varmış, zekaylan ilgiliymiş, zekası çok olan kazanıyomuş adı satrançmış" şeklinde başlayan bir dürtü ile yeni alınan pentium 13 20000 makineye bir adet satranç programı indirilir.

    aiye karşı bir iki oyun oynanır. önceleri "tabi yenilicez abi, daha yeni öğreniyoz" yorumu yapılır. sonraları "hay allah yahu neden yenemiyom ben bu aleti" ile endişeye kapılınır. bir iki gün sonra "öğrenmeye başlıyom ben bu oyunu" denir fakat madara durumundan kurtulunamaz.

    bir hafta, bir ay süren bu çekişme her seferinde ainin lehine sonuçlanınca "hay mına sokıyım" yorumu ile birlikte "sen misin ulan beni yenen" sitemi ile birlikte daha önce indirilen chess programına benzer fakat başka bir soft firmasının yaptıgı satranç programı indirilir.

    büyük bir hışımla önce indirilen santranç programı ile bir oyuna başlanır. önemli nokta ainin başlamasını -ilk hamle- sağlamaktır. akabinde yeni download edilmiş satranç programı itina ile açılır. ve eksi programdaki ainin ilk hamlesi yeni programda aiye karşı bir hamle olarak manuel oynanır. yeni program bu manuel hamleye karşı mükemmele yakın bir hamle yapar ve tesbit edilen bu hamle hemen eksi programda bekleyen aiye karşı kullanılır.

    bu şekilde eski program göt edilmeye çalışılınır. başarıldığında sanki ortada kendi beyin hücreleri vasıtası ile kazanılmış bir zafer varmışcasına sevinilir*.

    burada önemli olan akıl aldığınız satranç programının algoritmasının diğerinden daha iyi programlanmış olmasıdır. aksi takdirde gene göt olmanız içten bile değildir.
  • satrancta yenilse bile aslında insanoğlunun makineden farkli ve genel bir anlamda daha zeki oldugunu kanıtlayan kandırmaca.*
  • horoz dövüşüne benzer bir haz alınır. farkı yenilen programın tekrar kullanılabilecek durumda olmasıdır. fakat yenilen horozda bu pek mümkün gözükmüyor malesef.

    (bkz: vah$et)
  • bu kandırmacanın ilerki aşamalarında, bir satranç programının diğerini baz alarak yaptıgı oynayış stili zamanla bireyde alışkanlık haline gelir. "hmm bu taşı şuraya koyarak başlarsa direk ben de bunu buraya koyarım" şartlanması doğurur. ki bu satranç'ı öğrenmek değil ezberlemek oluyor. olmadık bi hamlede yine sıçmanız mümkün.
  • kasparov's gambit chess ile chessmaster 5000'i 27 kere oynattım ve her seferinde chessmaster kazandı, bilginize.
  • junky ve arsenelupin bir kez bu işi yapmışlardır.
    xboard chessmaster'a 3-2 döşemiştir.
  • satranç programlarının turnuvaları da vardır.. son olarak rybka vs zappa karşılaşmasını zappa kazanmıştır..
    ayrıca türk'ün gücü burda da vardır : http://www.tsf.org.tr/…task=view&id=1163&itemid=143
    bu programların tahmini raitingleri de şöyledir : http://www.husvankempen.de/…tversion/rangliste.html
  • bilgisayar kullanimina izin verilen satranc turu. karsilikli iki bilgisayarin, acilis kitabi ile baslayip, satranc motoru ile oyunu gelistirip, oyun sonu tablebase'leri ile bitirdigi surece verilen isim. uluslararasi profesyonel turnuvalari yapilmakla birlikte, amatorler icin playchess.com'da bir motor odasi acilmistir.
  • bircok kisinin cok yaklastigi, talihsiz olan bir kisminin icine dustugu sonu olmayan bir ucurum. sonu olmadigi icin dusme izdirabiyla ucma zevkini ayni anda yasatan.

    yillar once, daha sozlugun kodlanmadigi zamanlarda, iki arkadas bilgisayarcidan chessmaster isimli oyunu almislar. zorlu yollari asip evlerine vardiklarinda oyunu bilgisayarlarina kurmuslar ve ak sakalli dedeye karsi ilk maglubiyetlerini almislar. sonralari ayarlarini kesfetseler de, oyun onlari fazla sarmamis ve bir kenara atmislar. aradan zaman gecmis, internet yayilmis. sozlugun herkes tarafindan bilinmedigi, microsoft'un milenyuma ulastigi yillarda, superonline isimli servis saglayicinin satranc bolumunu kesfetmisler. tozlu raflardan cikardiklari oyunu tekrar yukleyip, karsidaki oyuncunun hamlelerine bilgisayarin hamleleriyle karsilik vermisler. ne oldugunu anlayamayan site sakinleri olaya cok sasirmis ve bu iki sahtekara gm muamelesi yapmislar. aradan zaman gecipte sahtekarliklari anlasildignda sitedekilerin gazabina ugramislar. hesaplari kapatilip siteden atilsalarda artik pandora'nin kutusu acilmis ve bircok kisi ayni sitede chessmaster botlari oynatmaya baslamis.

    iki kafadar yilmamislar, yeni bir nick alip siteye girmisler. bu seferki amaclari kendi oynadigini iddia edip aslinda bilgisayar destegi ile oynayanlari yenerek sinirlenmelerini izlemekmis. bunun icin hizli bir bilgisayar ile chessmaster denilen o ak sakalli dedenin once 8000 yasindaki sonra da 9000 yasindaki en ermis surumlerini edinmisler. bilgisayar kullandiklarina emin olduklari kurbanlarinin puanlarini acimadan kirpmislar. galyana gelen kurbanlar ise, "sen program kullaniyorsun" diye yaygaraya vermisler ortaligi halbuki kurbanlardan hicbiri bilgisayara karsi 50 hamle boyunca nasil basabas oynadiklarini aciklayamamislar. hatta bir gun olanlara dayanamayan bir site sakini, yaygara yapan kurbana "sus o... cocugu, sen de programcisin!" diye bagirarak sitedekileri gulmekten koparmis.

    sonraki gunlerde bir oyuncuya rastlamislar. ayni bu iki kafadarin yaptigi gibi, bu oyuncu da bilgisayarla oynayan kullanicilari yeniyormus. sunun bir hesabini alalim demisler iclerinden ve baslamislar oyuna. 10 el ust uste yenilip, yenilgiye doymamislar. sonra bir muhabbet baslamis aralarinda, tatli dilin yilani deliginden cikardigi gibi adamin agzindaki baklavayi cikarmislar. fritz denilen bu baklava, yeni cok tatli bir satranc motoruymus. allem etmisler kallem etmisler ftp'lerden biryerden bu programi bulmuslar. indirip yuklediklerinde suratlarinda birer joker gulumsemesi belirmis. o gunden sonra superonline'daki butun programcilari yenmisler. taa ki onunla karsilasana kadar.

    bir gun yine superonline'da programcilarin elo puanlarini kirparken, deep ocean nickli bir oyuncu gelmis. puanindan ve oyun sitilinden bilgisayar kullandigi anlamislar, hemen meydan okuyup baslamislar oynamaya. bir oyun iki oyun derken oynadiklari tum oyunlarda pes pese yenilmisler. bukemedigimiz eli operiz mantigiyla baslamislar muhabbete. karsilarindaki kisi ser veriyor sir vermiyormus. garip bir turkceyle konusan bu oyuncudan birtek playchess kelimesini ogrenmisler. kelimeyi internette arattiklarinda daha bu isin ne kadar baslarinda olduklarini anlamislar.

    playchess denilen bu internet sayfasinda, satranc programlarinin test edilmesi icin ozel bir bolum varmis. buraya kayit olan kullanicilar ellerindeki donanim ve programlarla sitedeki en yuksek elo puanina ulasmak icin ugrasir dururlarmis. haftalar gecmis, aylar gecmis, iki kafadar sitede olan biten herseyi cozmusler. en iyi satranc programi hangisidir, acilis kitabi ne ise yarar, tablebase nedir ogrenmisler. biraz da para biriktirip cift islemcili bir amd toplamislar. sitede yukselip ilk 10'a oynadiklarinda erdo nickli bir oyuncu gelmis. yaptiklari maclarda bir degil iki degil ust uste defalarca yenilmisler. konustuklari zaman yine o garip turkce cikmis karsilarina, sonra anlamislarki deep ocean aslinda erdoymus ve playchess'in kurucularindan biriymis. erdo normal kullanicilarin kullanimina acik olmayan fritz gratz turnuva programini kullaniyormus.

    aradan yillar gecmis, fritz ve shredder demode olmus, rybka isimli program butun bilgisayarli satranc listelerini sallamis. kafadarlarimiz artik erdo kadar iyi oyun kurmaya baslamislar, hatta bircok kere erdo'yu yenmisler. ama erdo onemli olanin turnuvalar oldugunu ve en kuvvetli acilis kitaplarini turnuvalara saklamalari gerektigini soylemis. gercekten de ilk turnuvalarina girdiklerinde, oyunlardaki rekabetin ne kadar siki oldugunu gormusler.

    turnuvalarda uzmanlasip dunya siralamasinda ilk on'a girmeyi basardiklari donemde, bir internet sitesinde okuduklari haberle sarsilmislar. meger girdikleri turnuvada kullandiklari, dunyanin en guclu satranc motoru, rybka'yi yenmeyi basaran zappa programinin acilis kitabini hazirlayan kisi erdoymus. ummadiklari anda bir kere daha erdo'dan ayar alan kafadarlarimiz, diger bilgisayarli satranc meraklilariyla dalga gecmeye tovbe edip, kendilerini hayir islerine vermisler.
  • oncelikle hikayede adi gecen karakterleri taniyalim:

    turklion: playchess motor odasi'ndaki en iyi turk oyunculardan biri.
    everest: bu gunlerde emekli olmus, yasli kurt. dunya 12. olmustu.
    sarmach: bilgisayarli satranc'a sonradan baslamasina ragmen en cok vakit harcayan bagimli.
    erdo: dunyanin en iyi acilis kitabi yazarlarindan ve playchess'in kurucularindan.

    herhangi bir gun:

    cench: yaw karnim acikti hadi gidip biseyler yiyelim.
    everest: dur olm hash'i yeni doldurduk otur bak izle, +0.5 ondeyim.
    cench: ulan! iki saattir acilis kitabiyla ugrasiyon ben kafayi siyirdim oturdugum yerde.
    everest: ...hassiktir, -0.76 oldu, sicti bizim engine.
    cench: zikmisim engini karnim ac benim.
    everest: surda pizzacinin telefonu var, iki pizza soyle.
    cench: ?!...
    everest: ahanda +1.25, koyduk cocugu...

    2002-2003 yillari (makine: amd xp2500, 512mb ram, engine:fritz 7)

    everest: motor odasi bugun acayip samata.
    cench: acilis kitabi ne kullaniyon?
    everest: orijinal fritz cd'sinde varmis mega opening book onu aldim.
    cench: iyi miymis?
    everest: iyidir iyi.
    cench: peki ust siradakileri neden yenemiyoruz?
    everest: hayvanlarda 3.06 xeon var.
    cench: himm...
    everest: himmm...
    cench: biz de alsak?
    everest: ne? 3.06 xeon mu? yok artik.
    cench: toplama yapariz, amd mesela.
    everest: olmaz ole sey...
    (iki gun sonra)
    everest: daraldim ben, kalk kadikoye gidiyoz.
    cench: ??
    everest: su amd'lerin fiyatlarina bakalim.
    (kadikoy)
    cench: amd mp 2600 var mi sizde?
    eleman: amd var 2500 mu?
    cench: normal amd degil, cift islemci icin?
    eleman: himm, bilmiyom sorayim..
    eleman2: ...onu siparisle yapiyoruz, hodo hot dolar tanesi.
    cench: anakarti varmi onun?
    eleman2: ondan bir tane var, teshirde. vodo vot dolara veririz size, ama onun ram'i da degisik.
    cench: nasil ki?
    eleman2: ecc registered, ondan da iki tane 512mb lik var, zodo zot dolar tanesi.
    (dukkanin disinda)
    everest: olm nerdeyse iki pc parasi lan! alinmaz bu.
    cench: himm evet pahali.
    everest: anakarti ramlari simdi alsak, islemcileri de gelince oderiz.
    cench: iyymis.
    everest: bi soralim yaparlar mi, taksit falan?
    cench: iyi hadi...

    2004 yili (makine: amd mp2600, 1gb ram, engine: deep fritz 8)
    everest: yaw bu 3.06 xeon ne hayvan makina, 3.2 yapiyolar bide off
    cench: sarmach'dan oyunlari aldin mi?
    everest: evet, acilis kitabina ekleyip dallari budamam lazim.
    cench: erdo ne diyo?
    everest: 3.06 icin mi? o cok gucludur diyor :)
    cench: turklion ne yapti? alacak mi xeon?
    everest: abi hastalik bu, anakartla ilk islemciyi ismarlamis, gelecek ayda ikinci islemciyi alacak.
    cench: xeon iyidir.
    everest: iyidir iyidir, yaw opteron diye bise cikmis baksak mi kadikoye?

    2004 yili sonlari (makine: opteron 248, 2gb ram, engine: deep fritz 9)
    cench: naber?
    everest: bok gibi, bugun hayvanin biri opteron 850 ile geldi.
    cench: 4 islemci mi?
    everest: evet, mantar gibi turemye basladilar. bir takimda da opteron 846 var.
    cench: himmm
    everest: yok abi himm, mimmmm.
    cench: peki.
    (sonraki hafta)
    turklion: abi senin ebay hesabin var miydi?
    cench: var niye ki?
    turklion: bir anakart buldum quad, fiyati uygun.
    cench: amerikada mi?
    turklion: ingilterede, bir haftada gelirmis.
    cench: aksama ugra bakalim.
    (iki ay sonra-gumruk)
    turklion: hehehe, abi bugun sistemi bitiriyoz nerdeyse.
    cench: daha psu bulacaz 750watt, nerden bulacaz?
    turklion: buluruz abi, su islemcileri alalim gerisi kolay.
    gumruk memuru: sizin ne vardi?
    turklion: evrak burada.
    gumruk memuru: ...bu pakette sorun var, ithalat onay belgesi lazim.
    turklion: nasil?
    uzman memur: pakette 4 bilgisayar islemcisi ve 8 parca ram var.
    turklion: evet, onlar benim sistem icin.
    uzman memur: tabi, tabi...
    turklion: gecen seferde server mainboard almistik, dort islemci takiliyo.
    gumruk memuru: karsida avukatlik burosu var, gidin isleminizi halletsin. sonra odemeleri yapin gelin.
    cench: hadi gidelim.

    2005 yili baslari (makine: opteron 850, 4gb ram, engine: shredder 9)
    cench: turklion'un makina fena dagitiyo.
    everest: evet, o cok gucludur, hehehueu
    cench: ama uzun surmeyecek gibi, cift cekirdekler yayiliyor.
    everest: offf
    cench: senin 248 ne alemde?
    everest: ozel kitapla mucadele ediyorum. du bakalim yapacaz biseler.

    2005 yili ortasi (makine: opteron 280, 2gb ram, engine: deep fritz 10)
    everest: olm yeni islemciler deli.
    cench: tam uydular yani.
    everest: evet, direk taktim calisti.
    cench: eskileri ne yaptin?
    everest: sirketin birine sattim, server kuruyolarmis.
    cench: ehueheuhe.
    everest: ehuehuehuee.
    turklion: abi benim makinaya da uyar mi?
    cench: ne? 880 mi?
    turklion : bi tane var serverda 875, 8 cekirdekli toplam hodohot kns veriyo.
    everest: ?!
    cench: !?

    2006 yili
    turklion: anakarti en fazla opteron 875 kaldiriyormus, opteron 850 ile oynamaya devam etti.
    everest: opteron 280'i ile dunya turnuvasina girdi, ilk 10'a giremeyip elendi ve emekli oldu.
    sarmach: opteron 852 ile 7/24 oynamaya devam etti.
    erdo: dunya turnuvalarinda oynadi, bircok kere kazandi.

    burada bitmedi tabii ki, devami bir sonraki entry'ye.
hesabın var mı? giriş yap