• başka şeyler yapabileceğini bilmek, insana çoğu kez hep yaptığı şeyin aynısını yaptırır. hapishaneye tıkıldığında ya da bir davranış dolaysızca dışarıdan dayatıldığında bütün yaratıcı yanlarıyla ona direnç gösteren insan, kendi haline bırakıldığında, hiçbir baskı gücünün rüyasında bile göremeyeceği bir uysallık ve tekdüzelikle davranışlarında kendi hapishanesinin yaratır. göze görünmeyen sınırlar insanı daima daha iyi sınırlandırır.

    s.17
  • zulmün değişik miktarlarda ama istisnasız her yapanda bıraktığı bir vicdan yükü vardır; zalimdeki bu vicdan tortusu, geçmişte yaşanan bir mazlumluk ile etkisizleştirilir. en büyük vahşetlerin meşruiyet vitrininde mutlaka irili-ufaklı acılar sıralanmıştır. katliamcı, geçmişte bir yerlerde yakınlarını kaybetmiştir; soykırımcıya daha önce birileri tokat atmıştır; işkencecinin çocuğu ateşlenmiş ve hastanede yatmaktadır. hemen her zalim, bir zamanlar mazlum olduğu olayları geçmişinden hortlatır. küçük de olsa bir yerlerde bir zamanlar yaşanan mazlumluk, zulüm olanaklarını, başka hiçbir etkenin yapamayacağı kadar genişletir. geçmişteki toplama kampları olmasaydı bugünün çocuk cesetleri nasıl meşrulaştırılabilirdi?
    s.18
hesabın var mı? giriş yap