• ilk dansözümüz olarak bilinen ince belli,güzeller güzeli bayan. zeki müren, akademi yıllarında adalet pee’ye aşık olur: "çil pavyon’da barın arkasında bir kadın. nasıl siyah, hafif şehla, enfes baygın bakışlar: adalet pee. platonik bir aşktı. o gözler için o bara çok gittim." bir çok filmde de rol almıştır aynı zamanda (deniz kızı, yanık kaval,uçuruma doğru...) irak elçisisinin eşi fahrüninisa zaid'in berlin'de düzenlediği kostümlü şark partisinde adolf hitler'e göbek atmışlığı vardır. pee soyadını 14 yaşında, amcasının eşinin kardeşi olan henry pee ile evliliği sonrasında aldı. evlilik sonrasında almanya'da gece kulüplerinde dans etmiş,gönüllere girmiştir.hatta denir ki hitler'in yaveri freglayr kendisine pek düşkündür. hitler’in yaverinden çok sayıda önemli bilgi alan emine adalet pee, türkiye’nin viyana konsolosu behçet öznayi'ye almanlar'ın paris'i işgal edeceklerini söyledi. bu son derece önemli bir bilgiydi zira henüz hiç kimse almanya’nın paris’i işgal etme cüreti gösterebileceğine inanmıyordu. emine adalet pee aynı gün ankara’yı da arayarak durumu bildirdi. türk elçiliği bu ihbarı değerlendirip ihtiyatlı davrandı ve o tarihte paris’te bulunan türk vatandaşlarını durumdan haberdar ederek istedikleri takdirde güven içinde türkiye’ye dönebileceklerini söylediler.

    bir gece iki nazi subayı emine adalet pee’nin yanına gelerek hitler’in propaganda subayı ve sağ kolu goebbels’in kendisini görmek istediğini söylediler. emine adalet hanım telaşlanmış hatta korkmuştu. goebbels’in ihtişamlı malikanesine geldiklerinde çok iyi karşılandı. goebbels, pee’den almanlar için casusluk yapmasını öneriyordu. hatta amerika’ya gidip bir türk dansözü kisvesi altında amerikan istihbaratına sızmasını istedi. pee, goebbels’e bu teklifini düşüneceğini söyleyerek malikaneden ayrıldı ama hiçbir zaman almanlar için çalışmadı. 1942 yılına kadar öğrendiği her şeyi ankara’ya bildirdi. 1942 yılında bir hava saldırısında kocasını kaybedince ülkesine dönmeye karar verdi. (bu bilgi kemal özdemir'in, ‘oryantal göbek dansı adlı kitabından alıntıdır)

    ben sadece "ne hayatlar var" demek istedim. mata hari'nin kulakları çınlasın.
  • 1909 doğumlu, 15 yaşındayken berlin'e giden ve scala revüsü ile ünlenen, ikinci dünya savaşı sırasında işadamı kocasının geniş gestapo çevresinden yararlanarak türkiye adına casusluk yapmış olan, 1944'de türkiye'ye döndükten sonra birkaç filmde oynayan, ömrünün son yıllarını darülaceze'de geçirip, 1986 yılında ölen türkiye'nin ilk dansözü.
  • türk ve müslüman kimliğiyle sahneye çıkan ilk kadınlar biri olan, özellikle 1930'lu yıllarda ün kazanan dansöz. anasız ve babasız büyüyen emine adalet, 14 yaşında almanya'da yaşayan bir akrabası aracılığıyla henry pee adında bir almanla evlenir. 1935'te almanya'da dans etmeye başlar. ürdün büyükelçisinin türk eşi, ressam fahrünnisa zeid'in berlin'de düzenlediği kostümlü şark partisinde nazi lideri adolf hitler'in huzurunda göbek atar. bu hayatında bir dönüm noktası olur ve nazilerle ilişkileri başlar.

    oryantal partiler bundan sonra hitler'in propaganda bakanı joseph goebbels'in malikânesinde devam
    eder.bu sırada birçok üst düzey nazi subayı ile yakınlık kurar. bir rivayete göre, almanlar'ın paris'i
    işgal edecekleri bilgisini türk elçiliğine sızdırır. bir nevi mata hari'dir artık.

    savaşın son dönemlerinde yani 1942'de istanbul'a döndü. 1944-51 arası deniz kızı, uçuruma doğru, akdeniz korsanları, kendini kurtaran şehir, yanık kaval gibi filmlerde oynadı. ve döneminin bütün yıldızlarının başına gelen onun da başına gelir. darülaceze'de hayata gözlerini yumar.
    ümit bayazoğlu
  • viyana'da yasamis ve sahne almis türk dansöz.
    calistigi mekanin ismi achmed bech, hikayesi surda yazilmis zaten.

    bu sayfa'da mekanin bir videosunu izleyebilirsiniz. casuslugu hakkinda bilgi yok, fakat yasami boyunca atatürk, vi. george, hitler ve göbbels ile karsilasmis.

    amerika'ya giden pehlivan "the terrible turk" koca yusuf gibi, mazide kalmis bir baska yurt disi fenomenimiz.
  • benli belkıs'ın yazarı şaziye karlıklı tarafından kurmaca biyografi olarak nitelediği yeni romanı emine adalet-kara kâküllü kız kitabında hayat hikayesi anlatılmaktadır.

    kaynak

    kısa hayat hikayesi için bkz
  • yerli mata hari olarak anılır, ben biraz geç öğrendim hayatını ama şaziye karlıklı sayesinde ilginç hikayesini hayranlıkla okudum.

    kara kaküllü kız, harem'in son kızı, istanbul'un gülü...

    küçük yaşta önce babasını, sonra annesini kaybeder ve babaannesi ile büyür. büyürken dansa olan tutkusunu fark eder ve bu sırada karşısına uğruna dinini değiştirecek harry'ciği çıkar. 14 yaşında iken evlenir ve dansı da harry'sini hiçbir zaman bırakmayacağına dair söz verir, tutar da bu sözünü.

    hayali bir yıldız olmaktır ve harry'si de onu destekler, anadolu turnelerine başlar, tiyatroda rol alır. tam her şey yolunda gidiyorken bir bebek gelir dünyaya, adalet pek de sıcak davranmaz çünkü dansına ara vermek zorunda kalmıştır onu doğurmak için.

    bir yıldız gibi parlamak isteyen adalet tabii ki istanbul'da kalmamıştır, anadolu turnelerinden sonra, beyrut, kahire, paris, viyana, new york ve berlin. hollywood'dan bile teklif almış ama gerçekleştirememiş. bu arada harry dışında da aşık olduğu adamlar oluyor hayatında, en çok paris'te iken... adalet şöhretten şöhrete koşuyor, filmlerde oynuyor ve bir gün hitler'in casusu oluyor.

    bu arada atatürk ile de anadolu turnesinde denk geliyor, önünde dans ediyor ve atatürk onu yanağından öptü diye 1 hafta yüzünü yıkamıyor.

    adalet'in babannesi almanya'nın gidişatını iyi görmüyor ve türkiye'ye dönmek istiyor ama böyle bir şansı olmadı, casusluk yapmak zorundaydı. paris'in almanlar tarafından işgal edileceğini ankara'ya bildiriyor.

    bir gün viyana'da iken babaannesini, sonra harry'sini kaybediyor tüberkülozdan. yıllar sonra istanbul'da oğlunu da 21 yaşında tüberkülozdan kaybedecekti. hayatta kimsesi olmadan istanbul'da tutunmaya çalışırken zeki müren görür ve hayran kalır kendine.

    sonra bir daha evlenir ama yalnız kalmaya mahkumdu, o kocasını da kaybeder.

    sonra darülaceze'ye yerleşir ve 1985'te burada vefat ediyor.

    ben bu detayların hiçbirini tahmin bile etmezdim...
  • almanya’ya casus olarak gönderdiğimiz dansöz emine adalet, führer’in yaveri ile ilişki kurup istihbarat elde etti ve nazilerin paris’i işgal edeceğini türkiye’ye önceden bildirdi. böylece türk hükümeti paris’teki türk vatandaşlarını geri çağırıp zarar görmemelerini sağladı.
  • kendisinin hikayesinin anlatıldığı kara kaküllü kız kitabından şu yazıda bahsedilmiştir.
hesabın var mı? giriş yap