die ursache

• thomas bernhard'ın otobiyografik beşlemesinin ilk kitabı. kitap iki paragraftan dolayısıyla iki bölümden^* oluşuyor.
  
  kitapta, ikinci dünya savaşı'nın olduğu kaotik dönemde salzburg'da yurtta kaldığı süreci, intihar eden gençleri, kendisinin -bir fikir olarak kalan- sayısız intihar etme teşebbüslerini, köklü salzburg nefretini, melankoli enstrümanı olarak gördüğü keman çalma sürecini, kendisini hep koruyup kollayan büyükbabasına duyduğu derin sevgiyi, nasyonal sosyalizmin ikinci dünya savaşı'ndan sonra katolik baskılara evrilmesini anlatıyor. “halkı aptallaştıran posterlerden ibaret olan hitler ile isa arasında ezildik” diyen yazar nasyonal sosyalizmi de katolikliği de hastalık olarak nitelendiriyor ve bu hastalığa hiç yakalanmamış ebeveynlere sahip olduğu için kendini şanslı bulduğunu belirtiyor.
  
  bernhard'ın bu denemesinde, büyükbabasına olan sevgisinin ve avusturya nefretinin nedenleri daha net anlaşılıyor. su gibi akan leziz bir kitap.
  
  kitapta “bizi dünyaya getirenler” hitabıyla ebeveynlere nefretini de dile getiriyor:
  
  “dünyaya getirilir, ama yetiştirilmeyiz. bizi dünyaya getirenler, yarattıkları yeni insanı yok etmek için gereken her türlü beceriksizliği ve akılsızlığı yaparlar. doğuştan gelen her türlü potansiyelini daha hayatının ilk üç yılında mahvetmeyi başarırlar, üstelik bu başarıları ile mümkün olan en büyük suçu işlediklerinin farkında değildirler. hiç düşünmeden ve sorumsuzca dünyaya getirdiklerinden başka onun hakkında hiçbir şey bilmezler. bizi dünyaya getirenler, yani ebeveynlerimiz tam bir cehalet ve alçaklık içinde bizi dünyaya getirmişlerdir. biz bir kere var olduktan sonra bizimle başa çıkamazlar, tüm başa çıkma denemeleri başarısızlığa uğrar ve çok geçmeden vazgeçerler, yine de bunu vaktinde yapmaz bizi mahvetmeyi başarılar. hayatımızın ilk üç yılı tayin edici yıllardır, ama bizi dünyaya getirenler bu yıllar hakkında hiçbir şey bilmez, bilmek istemez, zaten bilemeyiz çünkü korkunç cehaletlerini pekiştirmek için gereken her şey yüzyıllardır yapılmaktadır. ilk üç yılımız da işte bu cehalet tarafından ömür boyu sürecek şekilde sakatlanır ve mahvediliriz. aslında karşılaştığımız kimseler d bu ilk yıllarda adi, cahil ve aydınlanmamış ebeveynler tarafından sakatlanmış mahvedilmiştir.” (s. 53)