24 ağustos 2023 tcmb faiz kararı

• "nas" yorumuna bu kadar çok saplanıp kalmak bana yanlış geliyor.
  
  22 yıllık akp iktidarında öğrendiğimiz bir şey varsa o da dini meselelerin politika için bir maske olarak kullanılabileceğiydi. yani son 2 yılda faizlerin düşürülüyor olmasının sebebi sadece birisi inat etti ya da din böyle emrediyor diye değildi, bunun farkına artık varmamız lazım. herkes dini görüşle ekonomi mi yönetilirmiş derken kamu bankaları bakanlıkla görüşüp harıl harıl strateji raporlarını hazırlıyordu.
  
  aslında mantık basitti, düşük kur bizim gibi dış yatırımcıya muhtaç bırakılmış bir ülke için ideal bir senaryo değildi, yüksek kur sayesinde dışarıya kaçmış yatırımcı düşük işgücü maliyetiyle içeri çağrıldı, varlık fonu aracılığıyla finansal piyasalar ve borsa cazip gösterildi, ihraç yapabilen şirketlerin cirosu arttı ve bu sayede içeride daha fazla yatırım yaparak gelecek için yabancı ülkelere kendi marka ve bilinirliklerini de satabildiler. biz vatandaşa da bedava borçlanma kapısı açılıp çatlak sesler bastırıldı. aslında bu sürecin tamamına bakarsanız kendi içinde bir mantığı var. vatandaşın beline kazmayı vuran bir mantık ama var nihayetinde.
  
  bu döngünün sonuna geldik, kur dışarıya hala ucuza ürün verebileceğimiz ideal noktalarda kaldı, içerideki talepler dengeleniyor, borsadaki yabancı yatırımcı sayısı iyice artmaya başladı. çıldıran cds pirimleri kendine geliyor. muhtemelen naci ağbal'ın yaşadığını yeni kadro yaşamayacak.
  
  bugünkü faiz kararı hiç kimsenin beklemediği bir karardı ve tutanakta da enflasyonda seyir olumlu gözükene kadar artışın devam edeceği belirtiliyor. bu da piyasaya güven veriyor nihayetinde.
  
  bundan sonra olacakları, faiz artırım kararının devam edeceğini akılda bulundurarak şöyle düşünüyorum.
  
  -> kredi kartı ve kmh faizleri sert bir şekilde yükselecek
  -> zaten kredi muslukları kapatılmıştı, olana ulaşmak da daha zor hale gelecek
  -> hedef kurdan önce enflasyon olduğu için kur uzamayacak da kısalmayacak da
  -> mevduat faizleri hala düşük kaldığı için, kkm'nin de avantajı kalmadığı için muhtemelen borsaya para girişleri artacak
  -> yabancı yatırımcı politikalara dair beklentilerin pozitife dönmesi sebebiyle daha fazla yatırım yapacak
  -> belki bir müddet de abd borsalarında başlayacak yükselişin pozitif etkisini göreceğiz
  -> borca erişimin kısıtlanması sebebiyle tüketici harcamaları ciddi oranda azalmaya başlayacak, enflasyondaki talep etkisi azalacak
  -> firmaların ve mekanların yaptıkları fahiş zam da alıcı bulamadıkça düşmeye başlayacak, enflasyondaki şirket karı etkisi azalacak
  -> önümüzdeki sene itibariyle devlet asgari ücret zammını yılda 1e düşüreceğini duyurmuştu, enflasyon üzerindeki ücret etkisi azalacak
  -> enflasyon kontrol altına alınacak ama tüketim kesildiği için şirket gelirleri sallanacak ve küresel resesyon beklentisinin bir parçası olarak resesyon yaşamaya başlayacağız
  -> işten çıkarmalar, işyerlerinin kapanması sık duyacağımız bir şey olmaya başlayacak,
  -> muhtemelen borsa da iyi bir ayı piyasasına girecek
  -> merkez bankası enflasyon kontrole alındığı için faiz indirimine başlayacak
  
  karamsar bir senaryo. belki de komple yanılıyorum ve saçma sapan düşünüyorum, zira bir ekonomist değilim, sadece birçoğunuz gibi piyasadan anlam çıkarmaya çalışan bireysel bir tüketiciyim. yanıldığım, saçma olan şeyler varsa özel mesajla iletebilirseniz sizlerin görüşlerine de bu alanda yer vermek isterim.
  
  ancak görebildiğim kadarıyla bir bireysel tüketici olarak ben kendi adıma kart borçlarımı minimize edip, tasarruf oranımı arttırmayı ve nakitimi harcamak yerinde yatırımda tutmayı planlıyorum.
  
  bugünkü karar bence büyük bir ekonomik dönüşümün ilk adımlarından birisiydi. ama ne olursa olsun ben bu hükumetin her zaman piyasayı her şeyin önünde koyan bir yönetim olduğunu düşünerek, 'hani nastı' diye yüzeysel olarak değerlendirilip geçilmemesi gerektiğine inanıyorum.
  
  edit: sevgili fatagnus, haliyle bir gece kararnamesiyle ekonomi yönetiminin baştan alınıvermesi durumunda yine yuvarlanabileceğimizi de göz önünde bulundurmak gerektiğini hatırlattı. bu noktada, bir müddettir ekonomi yönetiminin aldığı sert tedbirlere bakarak bir noktaya kadar kendilerini garantiye aldıklarını düşünüyorum. en azından bir gece ansızın görevden alındıklarında piyasanın ansızın dibe çökmeyeceği bir ana kadar gideceklerini pek olası bulmuyorum doğrusu.
  
  edit 2: bir çaylak arkadaşımız nasreddin hodja ise yerel seçimlerin yaklaştığını ve bu sıkılaşmanın seçime giderken duraklayacağını belirtiyor. bu konu ile ilgili de hükumet son birkaç yıldır borsa üzerindeki varlık fonu kozunu kullanarak ve bes/yatırım fonlarındaki zorlamalar/düzenlemelerle, hisse senedi teşvikleriyle borsayı çok cazip bir hale sokmaya devam ediyor. yabancı yatırımcı da boşuna gelmiyor. ben yerel seçimlere doğru küçük yatırımcıda şimdiye kadar oluşturulan "borsada para var aslında, kim girse kazanıyor" algısının daha da körükleneceğini düşünüyorum. yani belki yüksek faizli mevduat hesapları, düşük faizli kredi kartı borçlarına erişim olmayacak ama üç beş kuruşluk birikimler de kolay kolay erimeyecek mesajı verilecek belki de.
  
  edit 3: "daha tüik enflasyonu bile doğru değilken" şeklinde bir yorum aldım ama tcmb, sene sonu enflasyon beklentisini keskin bir şekilde %22,5'tan %58'e çıkarmıştı. ben orta bir noktaya varıldığında kafalardaki bu tüik şüphesinin de toparlanacağını düşünüyorum yeni ekonomi yönetiminin hareketleri sebebiyle.
  
  edit 4: "e madem resesyon gelecek, döviz oynamayacak, borsa düşüşte kalacak, insanlar parasını nereye götürecek" dedi okurazyazar haklı olarak. öncelikle ben bu entryde bahsettiğim senaryonun 2-3 ayda olacağını değil, en azından ekonomi yönetiminin de işaret ettiği 2026'ya dek süreceğini düşünüyorum. yani sıkılaşmaya gireceğiz ama bu sıkılaşmanın sert karşılıklarını da zamanla göreceğiz. o zamana kadar benim kişisel yatırım rotam yine bist30'daki büyük şirketlerden çok şaşmamak, kendi adıma konuşacak olursam. dövizde para biriktirmenin bir yatırım türü olmadığına inanan birisiyim. devletin bu kadar ansız hareketlerle değişikliklere sebep olabileceği bir enstrüman için uzun vadeli yatırımcı olarak giremiyorum. öte yandan kriz dönemlerinde yatırımcıların arsa, ev gibi daha fiziksel ürünlere kaydığını ya da altın, gümüş gibi bilinen madenlere yatırım yaptığını biliyoruz. dolayısıyla bu kadar daralmaların yaşanabileceği bir zamanda da geleneksel yatırım aracımız altına yönelenler çok olacaktır diye düşünüyorum.
  
  genel olarak piyasa döngülerini bilmenin yatırımcı olsun olmasın herkes için değerli bir şey olduğuna inanıyorum. howard marks'ın mastering the market cycle kitabını ve daha temel düzeyde ilgisi olanlar için de charles wheelan'ın çıplak ekonomik kitaplarını önerebilirim.