aruz

• araplara mahsus bir vezin sistemi olup islamiyeti kabul eden miletlerin edebiyatlarında yer alan şiir ölçüsü. önceleri arap şiirinde açık ve belirgin olmayan aruz veznini edebi bir ilim olarak imam halil bin ahmed (doğ. 701- öl. 775) sistemleştirmiştir.
  arapçada temel ünsüzler harflerdir. bu harfler ya harekesiz veya harekeli olurlar. birde illet harfleri yani hastalıklı harfler denen uzun ünlüler vardır ki bunlar elif vav ye den ibaret olup daima uzun okunurlar. harekeli ve harekesiz harfler birlikte bulunurlar bu harflerin birleşmesine de veted (kazık) denilir. işte arap aruzunu bu şekilde heceler meydana getirmektedir. aruzda harflerin harekeli ve sakin oluşu göz önüne alınmış kısa ve uzun hece ayrımı yapılmıştır. bu hecelerden cüzler, cüzlerden de vezinler ortaya çıkmıştır.
  imam halil aruzun esası olmak üzere 8 tefile tesbit etmiştir. bu cüzlere efail ve tefail adı verilir bunlar 1- fe'ulüm 2- fa'ilün 3- mütefa'ilün 4- müstef'ilün 5- mefa'ilün 6- fa'ilatün 7- müfa'aletün 8- mef'ulatü cüzleridir.
  çok kullanılan aruz kalıplarından biri olan mefailün mefailün feulün e bir örnek verelim
  sunulmadı bana kahve dime sen
  nasibün var ise gelür yemenden. nabi