müslümanların en büyük 20 icadı

• buradaki yanlislari iki kilo wikipedia, bir tutam genel kultur ve bir tatli kasigi ahlak kullanarak ayiklayayim
  
  1) kahve [dogru da uydurmuslar biraz] rivayete gore diye baslayan birseye ne kadar guvenilir bilmem. cok sonralari 17.yy da ortaya cikan bir hikaye o coban hikayes. zaten o cobanin hristiyan olma olasiligi daha yuksek yasadigi bolge ve zaman gozonune alindiginda. kesin bilgiler istiyorsak, ilk olarak sufiler kullaniyor bunu.
  
  2) goz: [buyuk cogunlukla dogru] ibn haytam bir dahiydi ve gozun optik isleyisini deneylerle ortaya koydu. fakat antik yunanda gözümüzden ışınların çıkmasiyla goruldugunu dusunenlere ^* ek olarak, gozumuze disardan formlarin girdigini dusunenler de ^* vardi.
  
  3) satranc: [yalan] bugun oynanan formu iran'da gelistirilmedi, ortacag avrupasinda gelistirildi. satrancin atasi da buyuk ihtimalle hindistanda gelistirildi. buradan iran'a geldi ve oyunun en eski kaniti da buradadir. ama iran'da gelistirilmis olsaydi bile, bu zaten islam oncesi irandi. muslumanlarin yaptigi, iran'i isgal ettikten sonra, ticaret yoluyla oyunu batiya yaymaktir.
  
  4) ucus: [yalan] wright kardeslerden 1000 sene once, 850 yilinda bir arap (ibn firnas) minareden atlayip hafif bir sekilde yere dusmus (aslinda hafif degil, yaralanmis kuyrugu olmadigi icin). bu olayi anlatan en eski kaynagin 17.yydan kalmasi zaten supheli de, ibn firnas'tan da 1000 sene once yunanli archytas aynisini yapmis zaten. onun disinda, kaynagi supheli de olsa, cin'de yapmislar 300 sene once.
  
  5) sabun: [kulliyen yalan] "eski mısır'da da sabun vardı ancak araplar bitki yağlarını karıştırarak modern anlamdaki sabunu oluşturdu". islamiyetten 1200 sene once, antik babil'den kalan ve bitki yaglarini da iceren sabun tarifleri var.yine islamiyetten 2100 sene once, antik misirda hayvan ve bitki yaglarini tuzlarla karistirarak yapilan sabunlar da var. bunlardan sonra zaten roma imparatorlugu var -ki sabun kelimesi de latince sapodan geliyor- o donemde gunumuz almanyasi ve fransasindaki sabunlarin kalitesinden bahsediliyor. sen kalk butun bunlardan sonra, taa 7. yy'dan sonra, sabunu kendine mal et.
  
  6) kimya: [burasi bir acayip, dogru da degil yanlis da] jabir ibn hayyan kimya alaninda tarihteki en onemli birkac kisiden biri fakat, gercekten yasamis bir kimyaci olmasina ragmen tam olarak ne yaptigi bilinmiyor. cunku olumunden hemen sonra, bir suru insan eserlerini bu kisinin adiyla yayinlamaya baslamislar. 3000'den fazla ayri eser bu adamin imzasini tasiyor. latinceye cevrilirken de surekli eklemeler yapilmis ve ozellikle 13.yy'da, jabir'in latince cevirisi olan geber adini kullanan ve sanki jabir'in arapcadan cevirisini yapiyormus gibi kendi orjinal kimya bulgularini yayinlayan, simdilerde pseudo-geber olarak bilinen yetenekli bir avrupali kimyagerin eklemeleriyle isin iyice boku cikmis. yani ibn hayyan bir kisiden ziyade musluman, hristiyan bircok kimyagerin ortak bir mahlasi olmus yuzlerce senelik bir donemde.
  
  7) mekanik: [yalan] "düz hareketi döner harekete çeviren mil sistemi de ilk kez bir islam bilgili olan el ciziri tarafından geliştirilmiş". el ciziri (yahut al jazari) onemli bir mekanik mucididir hakikaten. fakat bir kere, burada asil anlatilmak istenen doner hareketi duz harekete cevirmek. teknik olarak ikisi ayni sey tabii, birini yapan makine digerini de yapar ama pratikte, makineler degirmen suyuyla donduklerinden ise doner hareketle basliyorsunuz. ikincisi, al jazariden 900 sene once, bugunku denizli'de romalilar bunu icat etmisler zaten. imparatorlugun baska yerlerinde de benzer uygulamalara atifta bulunuluyor.
  http://en.wikipedia.org/wiki/hierapolis_sawmill
  
  8) elbise [yalan]: burada anlatilan teknik (dolgu malzemesi) yine islamiyetten binlerce sene oncesinin misirinda ve cin'inde biliniyordu zaten. uzerine bunu giyinmis mumya var ulan, ne musluman icadi.
  
  9) kubbe: [kulliyen yalan, fantastik yalan]. kubbe ve kemer islam mimarisinin urunu filan degildir, antik roma mimarisinin urunudur. kubbe deyip de pantheondan bahsetmeyeni adamakilli dovmek lazim. hadi onu bilemedin, ulan her gun onunden gectigin, rakip olarak yuzlerce sene sonra karsisina dikilen sultanahmetin bile erisemedigi buyuklukteki kubbesiyle ayasofya dururken, "kubbeyi avrupaya biz getirdik" demek icin acayip bir kafada olmak lazim. aksine, bizans/dogu roma mimarlari bu kubbe isinde cok usta olduklarindan ilk islami yapilarda bolca calismislardir.
  
  10) cerrahi aletler: [cus artik] "dünyada bugün kullanılan cerrahi aletlerin tümünün nihai dizaynları endülüs emevilerinden el zehravi'ye aittir." [/cus artik] el zehrawi modern tibbin babalarindan biri sayilsa da ve bircok cerrahi aleti ilk kez kullanmis olsa da boyle sacmasapan bir genellemenin dogru olmasina imkan yok zaten. ustune, bahsettigi 200 kadar cerrahi aletin bir kismi da antik yunandan beri hekimler tarafindan kullaniliyor, sekilli semalli kitaplarda yer aliyor. dolasim sistemi uzerine al nafs'den bin sene once cinliler yazip cizmisler (ne kadar isabetli yazip cizmisler bilmiyorum)
  
  11) yeldegirmeni: [yalan] "rüzgar değirmeni ilk olarak iran'da keşfedilmiş". ondan 800 sene once heron, yeldegirmeniyle calisan muzik aleti yapmisti. 800 ulan.
  
  12) asi: [biraz dogru] "ilk aşı da islam dünyasında geliştirildi. çiçek aşısının avrupa'da kullanılmasından 50 yıl önce osmanlı'daki çocuklar çiçek hastalığına karşı aşılanıyordu". cicek hastaliginin ^* ufak dozlarla insanlara verilip asilama yapilmasi osmanlidan avrupaya yayilmis bir uygulama, donemin ingiliz buyukelcisinin karisinin cabalariyla. akabinde ingilterede, bu olumcul virus yerine cok daha zararsiz cowpox virusuyle insanlari asilamanin da ayni derecede koruma sagladigi anlasilinca, bizden gelen bu uygulama birakilmis. fakat bu uygulama da zaten turk/osmanli/musluman icadi degil; cok daha evvelinde hindistanda ve cinde kullaniliyordu ozellikle cicek hastaligi icin.
  
  14) algoritma ve trigonometri: [azicik dogru] "algoritma islam dunyasindan avrupaya gitti" ne demek ya. algoritmanin isim babasi al-khwarizmi de (cebirin oldugu gibi) bu onun buldugu bir yontem yahut bilim dali degildir. zaten algoritma kavrami oyle bulunacak birsey de degil. tum insanlarin az cok yaptigi birsey; euclidin algoritmasi vardir mesela en buyuk ortak carpani bulmak icin. formalize edilmesi de bu yuzyilin isi. trigonometri iyice acayip, antik yunandan basliyor, araplardan bagimsiz sekilde cinliler kullaniyor, vs. yani "trigonometriyi su kisi, su yilinda icat etti" demenin imkani yok. ortacag avrupasina araplardan gittigi dogru, bu da icat degil zaten
  
  15) uc cesit yemek: [onemsiz yalan] romalilarda vardi bu; aperatif, ana yemek ve tatli yerlerdi bazilari. buna icat diyene tatli yok.
  
  16) hali: [sasirtmacali yalan] "halı da müslümanlar tarafından avrupa'ya taşındı." e icat mi bu? halinin tarihi surada: http://en.wikipedia.org/wiki/carpet#early_carpets mo 2000 yilindan bahsediliyor. su anda ortada olan en eski hali da 2500 senelik.
  
  17) cek: [yine olmamis] sak dedikleri cek araplar tarafindan degil, islam oncesi iranlilar tarafindan kullaniliyordu.
  
  18) astronomi [kuyruklu, katmerli yalan] "9.yyda çok sayıda islam alimi dünyanın güneş etrafında döndüğünü söylüyordu. yani galileo'dan tam 500 sene önce" .
  birincisi, iyi bok yiyorlardi. onlardan 2000 sene once de millet gorunmezlikten bahsediyordu yunan'da, simdi gorunmezligi yunanlilar mi icad etmis olacak? galileo'nun yaptigiyla ayni kategoride mi bu?
  
  ikincisi, teleskop icattir, dunyanin yorungesi gibi seyler kesiftir.
  
  ucuncusu, boyle birsey yok. yani dunyanin gunes etrafinda dondugunden bahseden 9.yy muslumanlari yok. dunyanin ekseni etrafinda dondugunu dusunen birkac kisi var ama gunes merkezli bir evren modeli cikmamis. aksine ptoleme ogretisi islam dunyasinda cok yaygin oldugundan dunya merkezli evren yapisi temel dogmaydi.
  
  dorduncusu, kuran'in kendisi zaten geocentric, yani dunya-merkezli. onca sayfada, onca hadiste, bir tane bile "dunya hem kendi, hem de gunes etrafinda doner. aslinda gunes de galaksinin merkezi etrafinda doner ama oraya daha var, sinavda cikmayacak" gibi birsey olmamasina karsin, dunya-merkezliligi implicitly kabul eden bir dil hakim: http://wikiislam.net/wiki/the_geocentric_qur'an
  
  besincisi, gunes merkezli evren gorusu, ilk defa, islamdan 900 sene once aristarchus tarafindan ortaya konmustur.
  
  altincisi, modern teoriyi ilk formule eden galileo degil, koperniktir.
  
  yedincisi, bu geyigin asli, dunyanin yuvarlak olusunun muslumanlarca bilinmesiyle ilgiliydi, dunyanin yorungesi degil. cevir kazi yanmasin durumlari olmus biraz. bu yuvarlaklik, topluk konusu da zaten dunyanin bircok yerine ayri ayri bilinen birseydi, islamiyet oncesinde dahi. insanlarin, ozellikle ortacag hristiyanlarinin dunyanin duz olduguna inanmasi, aydinlanma caginda kiliseyi karalamak icin uydurulmus ve populer kulture yerlesmis bir yalandir.
  
  19) barut: [yalan galiba] "araplar barutu ilk kez askeri amaçla kullanmıştır". bir cin icadi olan barut, mogol istilalariyla dunyanin geri kalanina yayilmis. araplar bu teknolojiyle 1250-60larda tanisiyorlar. tam da o siralarda zaten mogollar bagdad'i falan kusatiyorlar ve orada sehre roketlerle saldirdiklari soyleniyor (etkisiz bicimde). hatta bunun ya hemen oncesinde ya da hemen sonrasinda cin'de barutun askeri uygulamalari hakkinda yazilar var. yanisi, buyuk ihtimalle bu is ilk olarak mogollarla basladi genis capta
  
  20) bahce kulturu: [sacmasapan yalan] yani bir insan dangalaklik derecesinde cahil oldugunu daha kac ayri yolla ispat edebilir? babilin asma bahceleri diye birsey var. misirlilarin ozel bahceleri var. romalilarin bahce kulturu meshur. cinlilerin var. dogu roma/bizansin var. avrupa kiliselerinin, manastirlarinin bahceleri var, bunlar artistokratlarin bahcelerini etkiliyor. bunlari gectim, araplarin ve ozellikle perslerin islam oncesinde dahi bahce kulturleri gelismis