enver paşa

• ilber ortaylı enver paşa ile mustafa kemal arasındaki farklardan birinin de: enver paşanın alman devlet erkanı önünde hazır-ol'dayken, padişahı iplememesi, mustafa kemal paşanınsa iki tarafı da iplememesi olduğunu belirtir. mete tuncay da ismet inönüden rivayetle; enver paşa'nın 'serkand, tiflis, batum...' diye, mustafa kemal paşa'nınsa 'erzurum, ankara, sakarya...' diye konuştuğundan bahseder.
  ayrıca merhum enveriye diye bir alfabe icat etmiştir ki; arap alfabesinde seslileri de yazarak sahihlestirecegini sandığı yazıyı iyice içinden çıkılmaz bir hale sokmuştur. cumhuriyet kadrosunun ve mustafa kemal paşa'nın bu konuda da enver paşa'ya açık fark attığı barizdir.
  
  enver paşa hayalperesttir, muhteristir... fakat iman ettiği büyük hayalleri ile takdire şayan bir karakterdir de!
  nitekim hugo pratt efsanevi kahramanı corto maltesei semerkand'a taa... enver paşa'nın yanına kadar taşır ve enver paşa'nın hayatındaki cazibe ve zenginliği hikayesinde gayet güzel işler. ermeni meselesi gibi çetrefilli konulara da dokunan çizgi roman la maison doree de samarkand dost kitabevi tarafından türkçeye çevrilmiştir.