küçük buzul çağı

• dönem tamamen kar ve buzla kaplı olarak geçmemiş. dünya üzerindeki buzullarda da bu dönemde bir artış olmamış. ancak karlı ve soğuk günlerin çokluğundan dolayı döneme bu isim verilmiş.
  
  1570'lerden itibaren küresel iklim bozukluğu yaşanmış. bu dönemde havaların normal gittiği dönemler az. ya aşırı yağışlar ya da aşırı kurak yıllar birbirini takip etmekte. bu iklim çalkantılarını açlık, kıtlık, kötü beslenme, hastalık ve ölüm izlemiştir. tarihçiler tarafından özellikle fernand braudel akdeniz bölgesinde bu döneme dikkati çekmiştir.
  
  osmanlı anadolu'sunda ise bu dönemin bir kısmı celali isyanları ile aynı döneme denk düşmektedir. tarihçi sam white 2011 yılında yayınlanan "climate of rebellion in the early modern ottoman empire" isimli kitabında bu konuyu incelemektedir.