müzik olmasaydı olabilecekler

• müzik, insanın battığı vecd halinin ahenkli ses halinde dışa vurumudur. dans da aynı şekilde vecdin hareket şeklinde dışa yansıtılmasıdır. her şeye sahtesi musallattır bu alemde. bugün bildiğimiz dans ve müzik ekseriyetle kupkuru bir suretten ibarettir ve ruhla ilişkisi yoktur. bu sebeple hakikat önünde perdedir.
  
  allah ezel ve elest bezmi´nde ilk mîsâkta ruhlara: ´ben sizin rabbınız değil miyim?´ diye hitap etmiş. ruhlar da: ´evet, öyle´, demişlerdi, (bk. a´raf, 7/172). işte o zaman bu kelâmın işitilmesinden (semâından) hasıl olan şevk ve lezzet ruhlara yerleşti, semâ (musiki) dinledikleri zaman onu hatırlar ve harekete geçerler». semâ ruhta ilâhî kelâmı dinleme hâlini hatırlatır, bir şevk ve heyecan meydana getirir, bunun sonunda vecd ve raks meydana gelir.
  
  şeyh ebu abdurrahman sülemî şöyle dedi: «adamın biri semâ esnasındaki hareketinden dolayı âlimlerden birini tenkit ediyordu. bir gün bu adam kimsenin bulunmadığı bir yerde sanki vecde gelmiş (ve semâ yapmak için ayağa kalkmış) gibi dönerken görüldü ve: bu halin ne böyle diye soruldu.
  
  adam, benim için halli müşkil olan bir mesele ile uğraşıyordum, birden meseleyi çözdüm ve mânasını anladım, kendime mâlik olamayacak kadar sevindim ve neşemden dönmeye başladım, diye cevap verdi.
  
  adama denildi ki: îşte sûfîlerin (semâ ve raks esnasındaki) hâlleri de böyledir».
  
  ruhtan gelmeyen yani sahte vecdin hükmü ise şudur:
  
  ebu haris evlâsı anlatıyor: «bir kere rüyamda -allah lanet etsin- iblis´i görmüştüm. evlâs´ın evlerinin damlarından biri üzerinde idi, ben de damda idim, şeytanın sağında bir cemaat, solunda bir cemaat vardı, temiz elbiseler giyinmişlerdi.
  
  iblis orada bulunanlardan bir gruba "söyleyin, çalgı çalın" dedi. onlar da söylediler ve teğannî ettiler. o kadar hoş bir şekilde söylediler ki, mest oldum. hatta kendimi damdan aşağı atmayı düşünecek kadar coştum.
  
  sonra iblis bunlara, "raksedin" dedi. onlar da mümkün olan en hoş şekilde raks ettiler.
  
  daha sonra şeytan bana dedi ki "size nüfuz edebilmek için bundan daha tesirli bir şey ele geçirmiş değilim"