lex iulia de adulteriis coercendis

• augustus'un evliliğin düzenine ilişkin ikinci önemli yasası. lex iulia de maritandis ordinibus ile bir bütün oluşturur ve genel olarak zina konusunu kapsar. yasaya göre;
  
  - gerçek veya üvey baba, kızı ile zina yapan bir adamı kendi veya damadının evinde suç üstü yakalarsa öldürme hakkına sahiptir. ancak "aile babası" (pater familias) sıfatına sahip değilse, bu öldürme hakkı bulunmamasına rağmen ceza almaz (bkz: cezasızlık nedeni). zinacı öldürülmemişse, doğrudan yakalanarak kaçması önlenebilir ve komşuların nezaretinde bu şekilde 20 saate kadar tutulabilir.
  
  - karısı ile zina yapan birini yakalayan koca, bu kişi ahlaken düşük veya bedenini satan bir kişi veya bir köle değil ise, öldürme hakkına sahip değildir, o zaman da ancak kendi evinde yakalanmış ise öldürebilir. karısını ise hiçbir koşulda öldüremez, ancak öldürdüğü takdirde, cezasında indirim uygulanır.
  
  - karısını zina halinde yakalayan koca, yasaya göre hemen karısını boşamalı, zina yaptığı erkek ile birlikte (iki erkeğe kadar zina yapılabileceği kabul edilmiştir, bütün orgy'lere rağmen gangbang roma'da kabul gören bir davranış biçimi değildi herhalde) halkın önüne çıkarak onları ne şekilde bastığını açık bir şekilde anlatmalıdır. bunu yapmayan koca pezevenklik suçlamasına maruz kalabilir ve cezalandırılır (krş. köftehorluk cezası).
  
  - kendi ekonomik özgürlüğünü kazanmış ve işyeri işleten bir kadının zina suçundan muaf olacağı kabul edilmiştir. /(enteresan bir hüküm, fakat kadının işyeri sahibi olması, kocasının vesayetinden çıkmış olduğunu gösterdiğinden roma mantığına uygun). aynı şekilde, başkasının kadın köleleri ile cinsel ilişki de zina kapsamından çıkarılmıştır, yalnızca, bu kölenin değerinin azalması durumunda suç kapsamına gireceği kabul edilir.
  
  - özgür bir erkekle rızası dışında cinsel münasebette bulunan bir kişiye ölüm cezası verilir. (zina yasasında ne işi var bu hükmün, bilinmez...)
  
  - zinanın cezası kadın için çeyizinin yarısına ve mallarının üçte birine el konulması ve bir adaya sürgündür. onunla zina eden erkeğin ise mallarının yarısına el konulup (başka) bir adaya sürgün edilir. aynı ceza ensestte bulunan erkeklere de uygulanır, fakat kadınlara (zina yasasının kapsamına başka türlü girmediği sürece) uygulanmaz.
  
  - bu yasanın kapsamına giren suçlarda infazın ertelenmeyeceği kabul edilmiştir.
  
  yasanın içeriğinin yakın zamana kadar geçerli olan ve yeni yasa hazırlıkları sırasında yeniden tartışılan türk ceza kanunu hükümlerine ne kadar benzediği, konu ile ilgilenenlerin gözünden kaçmayacaktır. demek ki, şunu söyleyebiliriz: ikiz kardeşinin^* aksine, bu yasa bayağı uzun ömürlü olmuştur...