aziz ambrosius

• hafızam beni yanıltmıyorsa ''tanrı, devlet'tn üstündür. ben de tanrı'nın temsilcisi olduğuma göre ben de devletten, dolayısıyla imparatordan üstünüm'' anlayışını ortaya atan aziz. dönemin batılı kralları bunu kabul etmese, isyan edebilse, dünya bambaşka yere gidebilirdi. en basitinden, sekülerizmin doğmasına gerek kalmazdı. bilindiği gibi laiklik, kilise'nin bu tepeden inmeci zihniyetine karşı doğmuştur.
  
  imparatoru afaroz etme olayı da bu herif döneminde sokuşturulmuştu. oysa doğu'da işler böyle değildi. doğu'da, partikliğin üzerinde imparator bulunuyordu. batı'da bu herifler afaroz yetkileriyle imparatorları beş paralık adamlar haline getirebilirken, doğu, batı'yla kıyaslanamayacak düzeydeydi.
  
  dönemin öğreti ve fikir akımlarına bakarsak da, platonculuk ve aristoculuğun nasıl çarpıştığını görürüz. roma imparatorluğu içindeki putperest anlayış ve hristiyanlığın yayılma sürecinde bu iki görüş defalarca çarpışacaktır. hatta dönemin pagan anlayışına göre hristiyanlık epey mistik bir öğretiydi ve hristiyanlığın yayılışı epey sancılı olmuştur.
  
  tarihte bu kadar önemli yeri olan bir adamın başlığına 3-5 entry girilmesi de ayrı faciadır.