dear wendy

• amerika'nin en liberal ve demokrat gazetelerinden, film elestirilerine cok guvendigim village voice ve onion'da dahil olmak uzere hicbir amerikalı elestirmenin pozitif bir yorumuna rastlayamadim bu filmle ilgili. artik lars von trier'in her filminde farkli sekle giren ama hep ayni seyi soyleyen anti- amerikanizmi sıkmış olsa gerek en anti-amerikanları bile.
  
  bu kadar begendigim ve senaryosunu gercekten cok basarılı buldugum bu filmin boyle kotu elestiriler alması uzdu beni dogrusu. allahtan sight and sound var. gercekten objektif ve hos bir yazi yazmislar film hakkinda.
  
  dear wendy bence silah karsiti, anti amerikan, anti-savas diye adlandirilacak kadar basit bir film degildi. cunku sembolik ve oldukca karmasik senaryosu ve hikayesinin altinda cok degisik ve birbiriyle celiskili konulara deginiyordu film. belki bu celiskilerin karmasikligi dolayisiyla insanlar itici buldu filmi.
  
  dear wendy benim icin von trier'ın dogville'inde eksikligini hissettigim bir cok ogeyi iceriyordu. mesela dogville'de eksikligini hissettigim samimiyet, hikaye ve karakter gelisimi bu filmde yerli yerindeydi. dogville'de gozumuze sokulan barizlik, dear wendy'de gizli sakliydi. bu nedenle en basindan beri sonunda ne olucagini hemen hemen tahmin etmeme ragmen butun sıcakligiyla sardi beni bu film.
  
  bir gurup 'loser' ın silah gibi toplum kurallarinin, tarihin, ve her turlu sosyolojik, psikolojik anlayisin kotu olarak yargiladigi bir obje ile kisiliklerini ve kendilerine guvenlerini kazanması ve silah fetisleriyle yarattiklari dunyalarinda kisiliklerini guclendirmesi bence cok guclu bir hikayeydi. bu sonsuz sevgi ve silahlara duyulan ask bence cok guclu ve ayni zamanda da tartismaya cok acik bir konu. silahlar bir obje olarak insani siddete yonlendirebilir mi, yoksa insan dogasi silaha o adi ve vahsi dogasini mi veriyor? filmin sonunda o ana kadar silahlari siddete yonelik kesinlikle kullanmamis olan kahramanlarimizin ilk siddete yonelimi, iclerinden degil, dıs dunyadan geliyor. tamamen iyi niyetlerle baslattiklari plani sonuna kadar tamamlamayi hedefleyen genclerle, ve kendilerinden cok sevdikleri silahlariyla dalga gecen ve onları kucumseyen kıskırtıcı, dıs dunya onlari siddete yoneltiyor. ama bu siddet bir amac ugruna ve cok sevdikleri, taptiklari ve kendilerinden cok sevdikleri o 'kotu' objeler ugruna..
  bu durumda ben bu cocuklarin savasina ve siddetine 'yanlis' olarak bakamiyorum.
  
  butun elestirilerde film bir hiciv olarak gosterildi. filmin yonetmeni ve senaristi de bu filmin alegorik bir film olduklarini soyledi. eger buradaki alegori bu cocuklarin butun hedeflerinin ve tutkularinin aslinda bosuna ve yanlis oldugunun cunku silah denilen 'kotu' objenin eninde sonunda her ne kadar pasifist ve humanist olursaniz olun siddete yol acitiginin alegorisi ise butun hikaye bosa anlatilmistir benim icin. cunku bence elestirilmesi gereken bu cocuklarin tutkulari, hayalleri, hedefleri ve hedefleri ugruna kendilerini kurban etmeleri degil, onlari o duruma getiren korku, guvensizlik ve onyargi kurbani fasist rejimin insanlari olmali. columbine'da da o iki cocugu kendilerini kurban etmeye dek goturucek olan hedeflerini tetikleyen silahlar, filmler ya da silah denilen bir obje olmadigi gibi onlari o psikolojiye sokan dıs dunyadir bana kalirsa.
  
  bir yandan da silahin cok guclu bir obje olarak insana eline aldiginda farkli bir ozguven ve ustunluk hissi verme durumu var. ama yine bu his normal psikolojisi olan bir insanda bir siddet egilimi uyandirmamali bence. lakin filmdeki kahramanlarimizda da sadece kendilerine guvenlerinin artmasi ve topluma kendilerini kazandirmalari gibi pozitif yonlerini gosteriyor bu guc.
  
  thomas vinterberg bir aciklamasinda 'dunyada barisi saglamak icin silah kullanan bir cok ogranizasyon var. biz bunlari elestiriyoruz' diyor. eger bu elestiriyi pasifist cocuk kahramanlarimizla bu barisi saglamaya calisan silahli kurumlari ozdeslestirerek yapiyorlarsa cok yanlis bir yontem derim. cunku yine dedigim gibi dıs dunyanin etkisi olmasa bu cocuklarin kendi dunyalarinda zararsizca silahlariyla butunlesmelerinin herhangi bir siddete yonelimini goremiyorum.