guillermo del toro's pinocchio

• oscar ödüllü yönetmen guillermo del toro'nun stop motion tekniğiyle hayata geçirdiği, pinokyonun müzikal uyarlaması, harika netflix filmi.
  
  1930'ların faşist italya'sında gerçek bir çocuk olmak isteyen kuklanın hikayesinin anlatıldığı film; çok güzel, karanlık bir temaya sahip ve cesur bir pinokyo uyarlaması olmuş.
  
  bi kere filmin adındaki sahiplik bile yani guillermo del toro's pinocchio ne kadar iddialı olduğunu gösteriyor. bu kadar eski ve bilindik bir hikayeyi filme alıp onu kendi hikayenizmiş gibi isimlendirmek gerçekten cesurca. filmin isminin niye böyle adlandırıldığını şöyle açıklamış del toro;
  
  "benim için carlo collodi'nin pinokyo'su var, walt disney'in pinokyo'su var ve guillermo del toro'nun pinokyo'su var. çünkü benim için ilginç olan şuydu: itaati kutsamak yerine itaatsizliği kutsayan bir pinokyo yapabilir miyim? itaatkâr olduğu için sonunda gerçek bir çocuğa dönüşmek zorunda kalmadığı bir pinokyo yapabilir miyim?” bunu da başarmış bence. diğer versiyonları alt üst eden bir pinokyo çıkarmış ortaya.
  
  2008'den beri üzerinde çalışılan ve çekimleri yaklaşık 1000 gün süren anlamsız içi boş milliyetçiliğe, faşizme, çocuklara uygulanan psikolojik baskıya değinilen film; karanlığı umut, mizah ve insanlık kıvılcımlarıyla dengeliyor.
  
  benito mussolini'nin faşist italya'sında geçen filmi yönetmen guillermo del toro “resmi olmayan üçlememin parçası” diye tanımlıyor. her ikisi de ispanya iç savaşını anlatan daha önceki filmleri pan's labyrinth ve the devil's backbone ile pinocchio; bu üç film, çocukluğun savaş ve şiddetle ilgili bir şeye karşı gelmesiyle aynı zamanda savaştaki çocuklar ve kaybedilen masumiyet gibi kapsayıcı temaları paylaştığı için bu üç filmi resmi olmayan bir üçleme olarak tanımlıyor del toro.
  
  verdiği savaş karşıtı mesajların yanında bir masalda olması gereken dersleri de veriyor film. yalan söylememek, hayatta verdiğin şeyi almak, insanları oldukları gibi kabul etmek ve iyi bir baba ya da oğul olmanın ne olduğu hakkında çok sayıda ve olumlu mesaj var.
  
  “insan hayatını bu kadar değerli ve anlamlı kılan kısa oluşudur.”
  
  ben bu adamın sanata ve sinemaya çok tutkulu olduğunu düşünüyorum. niyeyse yakın dönemde kendisine bir sempatim oluştu. netflix'teki mini dizisini izledim, sevdiğim bir tür olmamasına rağmen hoşuma gitti. aynı zamanda ünlü yönetmenin ilk animasyon uzun metrajlı filmiymiş bu film. konudan bağımsız ben del toro'nun yönettiği bir hobbit filmi görmek isterdim. peter jackson canım ciğerimdir ama del toro da enteresan işleri olan biri.
  
  tanım yaparken stop motion dedim. onu bi anlatayım önce. stop motion ya da duraklı çekim, durağan 3 boyutlu objeleri hareket edermiş gibi gösteren bir animasyon türü, kuklalar veya oyun hamuru ile yapılmış maddeler kullanılarak çekiliyor. filmde de 3d yazıcı kullanılarak yüzlerce pinokyo yapılmış. görsel,görsel,görsel
  
  arka planda yer alan cam şişeyi istemeden tekmeleyen biri gibi küçük şeyler bile düşünülmüş film yapılırken. stop motion'ın ne kadar zahmetli olduğunu yapılış videosunu izlediğinizde anlayacaksınız. o küçük ayrıntıları yapmalarına gerek yoktu ama yaptılar ve bu, hikayenin geçtiği dünyayı çok yaşanmış ve somut hissettiriyor. bu yönüyle 2022 disney yapımı olan pinocchio aslına hakaret iken del toro versiyonu onurunu kurtarmış resmen. hikaye, çekimler, müzikler… her şey çok güzel olmuş.
  
  kamera arkası
  
  seslendirme kadrosu ise şampiyonlar ligi resmen.
  
  başrol için seçildiğinde 10 yaşında olan gregory mann pinocchio'yu seslendirirken
  game of thrones'taki red wedding'in baş aktörü walder frey ile harry potter'daki mr. filch'i canlandıran david bradley, geppetto'yu seslendirmiş.
  
  bana göre filmin en iyilerinden cricket rolünü obi wan kenobi abimiz ewan mcgregor seslendirken
  pinokyo'ya hem hayat veren orman perisi'ni hem de ölüm'ü, tilda swinton seslendiriyor. evet ben bunu cate blanchett sanıyordum ta ki creditleri görene kadar swh meğer maymun spazzatura'nın çeşitli homurdanmalarının, çığlıklarının ve maymun kıkırdamalarının ile birkaç garip satırın arkasında cate blanchett varmış. maymun seslerini çıkarırken ki kamera arkası görüntülerini çok merak ediyorum ahaha
  
  sirk müdürü volpe rolünde christoph waltz, faşist asker baba rolünde ron perlman ve doktor rolünde john turturro gibi birçok ünlü isim daha var kadroda.
  
  gelelim oscar'a. guillermo del toro's pinocchio'su oscar gecesinde iki kez tarih yazabilir. ilki, bir streaming platformunun kazandığı ilk en iyi animasyon olabilir. aynı zamanda netflix'in en iyi animasyon özelliğini ilk kez kazanması olacak. ikincisi de en iyi animasyon filmi ödülünü kazanan ikinci stop motion filmi olması. kazanan tek stop motion filmi wallace & gromit: kurt tavşanın laneti idi.
  
  bu film varken turning red'e oscar vermezler bu kadar iş bilmez olmazlar herhalde diye düşünüyorum.
  
  filmin müzikleri de iyiydi bence. harry potter'daki meşhur “always” sahnesinin, the king's speech, argo ve the grand budapest hotel gibi filmlerin bestesini yapan alexandre desplat; yalnızca keman, piyano veya arp gibi ahşap enstrümanlar kullanarak müziği carlo collodi'nin filmin dayandığı 1883 tarihli romana bağlayarak pinokyo hikayesinin "masumiyetini" ve "canlı kalbini" göstermiş.
  
  ayrıca tanıyanların dikkatini çekmiştir, cricket odasına schopenhauer'un fotoğrafını asıyor. görsel şöyle bir alakası olabilir: schopenhauer bir kitabında: "hayatımızın acil ve doğrudan amacı acı çekmek değilse o zaman varlığımız dünyadaki amacına en uyumsuz olanıdır." diyor. acı ve keder, pinokyo'ya hayat veren şey. böyle bağlayabilirim sanırım.
  
  özetle; çocuklar için olmayan ama çocukların da izleyebileceği bir film olmuş. sözlükte ve ülkede sürekli olumsuz konulara maruz kalıyoruz. o yüzden gidin ve zehirlenmiş soğuk kalbinize biraz sıcaklık getirecek bu filmi izleyin. sonunda göz yaşı dökebilirsiniz uyarmadı demeyin swh.
  
  8.9/10
  
  şunu da unutmayın:
  "sevilmek için kim olduğunuzu değiştirmek zorunda değilsiniz, sevilmek için itaat ederek 'gerçek bir çocuk' olmanıza gerek yok."
  
  edit: john turturro'nun rolünü yanlış yazmışım uyaran yazar sağolsun düzelttim.
• müthiş bir yorumlama olmuş. böyle uyarlamalara can kurban. yönetmen yorumu her zaman güzel olmayabiliyor ama bu sefer olmuş be.
  del toro abimiz faşizme de iyi güzel giydirmiş.
  izleyin derim.
  yüzüklerin efendisi dizisi çeken alçaklar izlesin de ders alsın.
• bu film stop motion değil mi ya? bazı sahneler cgi animasyon gibi aşırı akıcı animasyonlara sahip sonra tekrar stop motiona geçince böyle sanki film kasıyor gibi hissetmeye başladım izlerken.
  
  bunun kasıtlı olup olmadığını ve kasitliysa amaçlanan şeyi açiklayabilecek varsa yeşillendirsin lütfen.
• öyle güzeldi ki... yani ağlaya ağlaya izledim ama hiç incitmeden ağlattı. insanın içi sıcacık oluyor.
  
  bir bardak sıcak çikolata ile izleyiniz.
  
  biblically accurate mavi peri'ye bayıldım.
• çocukluğumuza döndük, ağladık; şöyle bir içimizi temizledik. şimdi film hakkında konuşma zamanı.
  
  * pinocchio karakteri, geçmişte okuduğumuz ya da izlediğimiz pinnocchio'nun "ben gerçek bir çocuk olmak istiyorum!" ağlaklığından çok uzak.
  çok tatlı, kendine özgü ve sevgi almasını/vermesini bilen, empati yetisi çok yüksek bir karakter. çok hoşuma gitti.
  
  * yönetmenin, pinnochio'nun yaratıcısı carlo collodi'ye gönderdiği selam, çok ince ve çok zarif bir selam. adeta "ben senin yarattığın bu karakteri biraz değiştiriyorum, çünkü dünya değişti. ama sen öyle bir karakter yarattın ki hepimize ilham oldu. sen harika biriydin. teşekkür ederim." diyerek collodi'den müsaade istemiş gibi. "ben carlo değilim, ben pinnochio'yum!" çıkışında yeni bir pinnochio görüyoruz. ama carlo'nun hakkı hiçbir zaman yenmiyor.
  
  * italya'yı biliyorsunuz maalesef faşistler aldı. umarım faşizmin ne boktan temelleri olduğuna dair bir fikir oluşturur izleyende.
  
  * aileler çocukları ile konuşurken, onlara kızarken ne dediklerini birkaç kez düşünmeli. "ben aileme yük oluyorum." hissiyatı global bir hismiş, bunu öğrendik.
  
  * mavi peri karakteri, temiz duygular ve saf mantık birleştiğinde kaos gibi görünen şeylerin bile yoluna girdiğini gösteriyor bize. mavi peri'nin kardeşi, mavi periyi duygusal olmakla yargılarken kötücül değil. iyicil de değil. saf mantıklı bir karakter.
  
  ama yalnız. saf mantık, yalnızlık demektir.
  
  güzel duygular bize güzel duyguları getirir. etrafımız bir süre sonra güzel duygular taşıyan varlıklarla dolar. güzel duygular mantıkla birleştiğinde günün sonunda yine güzele ulaşırız. mantık devre dışı kaldığında güzel duygularımıza rağmen kullanılır, örseleniriz. cesaret, mantıkla birleşince şans senden yana olur. korkaklık, yalakalık; günün sonunda seni bitirir.
  
  * iskambil oynayan tavşanlar, kum saatleri ve meraklı pinokyo'nun safça sorguları... buradaki alice selamına da teşekkür sunmak isterim.
  
  özetle, lütfen izleyin.
• guillermo del toro ve tim burton filmlerine yapılan "karanlık" eleştirisi beni benden alıyor. bu atmosferdeki filmleri sevmeyen, beğenmeyen elbette olabilir ama o zaman bu yönetmenlerin filmlerini izlemeyin. adamların tarzı bu zaten. ^*
• tim burton'nın neredeyse 20 yıldır yapamadığını yapmış del toro.bence paslanan burton azıcık del toro'dan ilham alsın.
• guillermo del toro'nun pinokyo'su bu. onun her filminden izler görüyorsunuz.hatta perde arkası belgeselinde del toro pan ve şeytanın bel kemiği filmleriyle arka arkaya izleyebilirsiniz diyor. --- spoiler ---
  
  pinokyo her öldüğünde karşılaştığı ölümün ruhu, direkt akla ophelia'nın pan ile buluşmalarını getiriyor.
  --- spoiler --- yakın zamanda izlediğim robert zemeckis ve tom hanks ikilisinin pinokyo'su ile karşılaştırdım. iki uyarlama da apayrı uçlarda. ikisini de ayrı ayrı sevemezmiyiz. del toro'nun klasiği ele alışı daha sert tonlarda. onun yaklaşımı mary shelley'in frankenstein'ın dan bile dokunuşlar taşıyor https://ew.com/…chio-italian-fascists-world-war-ii/ ikinci dünya savaşı öncesi italya'sında faşizmin ayak sesleri duyulurken, pinokyo'nun mussolini'ninde izlediği bir kukla gösterisinde söylediği şarkı sözleri tam da del toro'nun dönemin zorba liderlerine söylemek isteyeceği türden. adolf hitler,benito mussolini,francisco franco gibi. bir nevi bu sahne ile kendi guernica tablosunu yaratıyor https://listelist.com/picasso-guernica-tablosu/
• düzeni, dönemi, hayatı ve insanlığı sorgulatan güzel mesajlar veren dram filmi. ana hatların üzerine inşaa ettiği yorumu ile bence çok güzel bir eser ortaya koymuş. sanki film küçük prens ile pinokyo karışımı. çok beğendim tavsiye ederim. 8/10
• 2022 yapımı, pek çok festivalde yarışan ve ödül alan guillermo del toro/netflix projesi.
  
  disney+ tarafından onuru sarsılan pinocchio bu sefer netflix/del toro iş birliği ile yeniden hayata döndürülmüş.
  
  del toro hikâyeyi anlatırken stop-motion yöntemini seçmiş ki bu oldukça iyi bir fikir.
  
  filmin senaryosunda adventure timeveover the garden wallsenaristi/yapımcısıpatrick mchale`'in imzası var ve bu bazı sahnelerde oldukça hissediliyor.
  
  gregory mann karakteri pinocchio'ya
  david bradley 'se gepetto'ya hayat vermiş ve işlerini hakkıyla yerine getirmişler.
  
  filmin dublaj kadrosu şampiyonlar ligi gibi.
  
  del toro, cricket karakterine yaptığı eklemeler ile (ewan mcgregor) öykünün yazarı carlo collodi'yi de hikayesine ekleyerek saygısını göstermiş.
  
  spielberg'ün a.ı filmini yeniden izlemiş ve carlo'nun kitabını da yeniden okumuş biri olarak bir film olarak del toro'nun the blue fairy karakterini neden wood sprite olarak değiştirdiğini de anlamadım.
  
  filmde en sevdiğim noktaysa karanlığın sadece renk gamı olarak kalmaması ve zaman zaman öykünün ruhuna da yansımış olması.
  
  kilise sahnesinde halkın pinocchio'ya olan tutumu victor hugo'nun notre dame de paris kitabındaki quasimodo'yu hatırlattı -ki 1883 yılında yayınlanan pinocchio kitabında carlo'nun 1881 yılında yazılan notre dame de paris kitabından etkilendiği de söylenir.
  
  del toro oldukça fazla okuma/araştırma yapmış bu konuda. zaten bu öykünün karanlık bir versiyonunu yapmak istediğini ilk kez 2008 yılında söylemişti. hatta pinocchio'yu bir 'tutku projesi' olarak betimlemişti ve 'hayatımda hiçbir öyküyü bu kadar çok film yapmak istememiştim' demişti.
  
  del toro, çocukken meksika'nın guadalajara kentinde klasik 1940 disney animasyon filmi uyarlamasını izlemiş ve çok beğenmiş, çünkü filmin içerdiği birkaç yoğun duydu nedeniyle filmi kendine has bir "korku filmi" gibi hissetmiş.
  
  bu proje ilk kez 2011 yılında uygulamaya konuluyor ama yapımcılar grimly ve mark gustafson filmin taslak halini sevmediği için yapım yarıda kalıyor...
  
  7 mayıs 2012'de grimly'nin yerini del toro devralıyor, şubat 2012'de del toro, pinokyo, geppetto, talking cricket, mangiafuoco ve fox and the cat tasarımlarıyla bazı konsept tasarımla çiziyor (kara kalem).
  
  30 temmuz 2012'de filmin yapımcılığını ve animasyonunu shadowmachine tarafından yapılacağı açıklanıyor filmin 2014 yılından önce gösterime girmesi planlanıyor ama proje çeşitli maddi sebeplerden krize giriyor.
  
  23 ocak 2017'de over the garden wall'un yaratıcısı patrick mchale'in senaryoyu del toro ile yazacağı açıklıyor, bu beklenen etkiyi yaratmıyor çünkü mchale o dönem o kadar ses getiren bir isim değil.
  
  2017'de del toro, ındiewire'a ve 74. venedik uluslararası film festivali'nde filmin bütçesinin 35 milyon dolar daha artırılması gerektiğini yoksa iptal edileceği konusunda bir demeç veriyor.
  
  8 kasım 2017'de, hiçbir stüdyo finanse etmeye istekli olmadığı için projenin gerçekleşmeden iptal edileceği duyuruluyor ancak 22 ekim 2018'de netflix'in satın almasıyla filmin yeniden projelendirileceği duyuruluyor.
  
  del toro son anda gelen netflix yatırımı ile mary shelley'nin frankenstein'ina yapılacak göndermelerin bu filme eklenmesi gerektiğini dile getiriyor çünkü iki karakteri birbirine çok benzetiyor.
  
  netflix filmin animasyon kısmı için ilginç bir şekilde disney ile görüşüyor ve disney bu konuya sıcak bakıyor ama del toro filmin disney dokusunda olmaması gerektiğini söyleyerek bu anlaşmaya karşı çıkıyor.
  
  pinokyo'nun 1800'ler italya'sında geçen çoğu versiyonunun aksine, guillermo del toro bu versiyonu 1930'ların italya'sında benito mussolini ve ulusal faşist parti yönetimi altında kurmaya karar verdi.
  bu, del toro'nun the devil's backbone ve pan's labyrinth' ten (sırasıyla ispanya iç savaşı sırasında ve sonrasında geçen) sonra gerçek hayattaki bir siyasi çatışma sırasında geçen üçüncü filmi.
  
  guillermo del toro's pinocchio bugüne kadar yapılmış en uzun stop-motion film olarak tarihe geçiyor...
  
  gepetto'nun ölen oğlunun adının carlo olma fikri son anda ortaya del toro tarafından atılan bir fikir... hem filmin senaryosunda hem yapılmış tüm çekimlerde çocuktan sadece 'boy' olarak bahsediliyor... del toro bu ismi öykünün yazarına saygı için seçtiğini söylüyor.
  
  bu, kendi ailesinin kaybını ekleyerek geppetto'nun geçmişini deşen ilk pinocchio uyarlaması değil. 1972 tarihli italyan mini dizisi pinokyo'nun maceraları/le avventure di pinocchio da geppetto'yu dul ve mavi peri'yi merhum karısının hayaleti yaparak benzer bir şey yapmıştı. .......
  
  the wood sprite karakterine 4 kanat eklenmiş... bu tamamen incil'deki hezekiel kitabına gönderme ki del toro benim pek hoşuma gitmese de filme eski ahitten çok gönderme eklemiş.
  
  sık sık guillermo del toro ile çalışan ron perlman ve burn gorman bu filmde yer alıyor. bu aynı zamanda cate blanchett'in nightmare alley'den (2021) sonraki ikinci del toro filmi.
  
  kasım 2018'de netflix tarafı filmin yayın tarihini 2021 olarak duyurdu ama ocak 2021'de netflix ceo'su ted sarandos, netflix'in yılda altı animasyon filmi yayınlama fikriyle filmin gösterime girmesinin 2022 veya sonrasına taşınabileceğini açıkladı.
  
  filmleri hakkında son sözü söylemeyi seven del toro ise aralık 2021'de 2022'nin son çeyreğinde piyasaya sürüleceğini açıkladı.
  
  pinokyo dünya prömiyerini 15 ekim 2022'de bfı londra film festivali'nde yaptı...
  
  hala festivallerde yarışan film 10 kasım 2022 itibarı iel netflix tarafından yayın yaptığı tüm ülkelerde dolby vision 4k görüntü ve dolby atmos (5.1) ses düzeneği ile yayınlandı.