iyonosfer

• dünyadaki seslerin toplandığı yer olduğu ve hatta rus bilim adamlarının burada fatih sultan mehmet ve stalinin seslerine ulaştıklarını iddia ettikleri atmosfer katı.
• nikola tesla'nın bizzat takık olduğu atmosfer katmanı. zira bu katman üzerinde bir hayli çalışmış, elektirik ve radyo dalgalarının bu katman üzerinden yayıldığını keşfetmiştir.
• telsiz^* haberlesmesinde zamana bagli olarak uzak noktalarla^* gorusmeyi mumkun kilan atmosfer katmanidir.
  d,e,e(s),f1 ve f2 tabakalari mevcut olup gece f1 ve f2 nin birlesmesi ile f tabakasi olusur.
• yerden 80-90 km ile,250-300 km yukseklikler arasinda yer alan kattir.burada gaz molekulleri cok seyrektir ve bundan dolayi iklim uzerinde bu katin etkisi yok sayilir.ancak radyo dalgalarini yansittigindan,insanlik icin onemli bir yeri soz konusudur.
• yerden olan uzaklığı nedeniyle radyo ekşi dahil tüm radyo yayınlarının dinleyenlere yaklaşık 20 saniye kadar gecikmeli olarak ulaşmasını sağlayan ve yaklaşık 300km genişliğinde olan katmandır.
• güneşten çıkan düşük enerjili görünür ışık bize kadar gelirken yüksek frekanslı ışıklar gelemez?
  
  ışık elektromanyetik bir dalgadır ve boşlukta yayılabilir. bilindiği gibi artan frekansla planck eşitliğine göre daha yüksek enerji taşır. nasıl olur da yüksek enerji taşıyan mor ötesi, x-ışınları ve gama ışımaları yeryüzüne ulaşamaz?
  
  dünyanın yapısı özellikle atmosfer akıl almayacak güzelliktedir ve bizi bütün tehlikeli elektromanyetik ışımalara karşı korumaktadır. gama, x-ışını veya çok yüksek frekanstaki mor ötesi ışık, foton gibi davranarak atmosferin en üstünde bulunan iyonosfer tabakası tarafından durdurulur.
  
  --- spoiler ---
  iyonosfer ve ışımalar
  --- spoiler ---
  gelen ışığın taşıdığı enerji bu tabakadaki azot ve oksijenin moleküllerine bağlı bulunan elektronla etkileşecek kadar yüksek enerjiye sahiptir ve hepsini iyonlaştırır.
  
  iyonlaştırma esnasında da zararlı ışığın frekansının bütün enerjisi atomlar tarafından absorblanır ve korunuruz. bu ışımaların yüksek enerjisi kendine denk bir engelle karşılaşırken, düşük frekanslar bu engele takılmadan geçmektedir. bu etkileşim sonucunda dışarıya elektronlar çıkar. güneşten gelen ışıma devamlı olduğu için atomlar da devamlı olarak iyonlaşmaktadır. bu yüzden bu tabakaya "iyonosfer" ismi verilmiştir. referans: atmosfer tabakaları ve atom oranları
  
  --- spoiler ---
  ozon tabakası ve sonrası
  --- spoiler ---
  geri kalan ışık ise iyonosferi aştıktan sonra yine ozon tabakasında benzer şekilde etkileşemeye devam edecektir. harvard referans. geri kalanı bölümü ise çeşitli yüzeylerden(bulut, dağ, parlak karlı yüzeyler) dalga gibi davranarak geri yansır. her 1000 metrede uv ışını %10-12 oranında arttığı bilinmektedir. who referans.
  
  --- spoiler ---
  bize ulaşabilen yüksek frekanslı tek ışık: mor ötesi
  --- spoiler ---
  insan gözünün algılayabildiği dalga boyları (400-700 nm arası) veya yer yüzüne ulaşan düşük frekansa sahip (uv-a) morötesi atomları iyonlaştıramayacak kadar düşük enerjilidir ve bize kadar ulaşır. uv-b ve uv-c'nin ise büyük bölümü gelmez. özellikle güneşin dik geldiği saatlerde daha da penetre olurlar.
  
  yeryüzünde bulunan bir çok şey karbon esaslıdır ve organiktir. bu yüzden gelen yüksek frekanslar tarafından iyonlaşmaya, dna zincirinin kırılmasına hazır durumdadır. mor ötesinin bilinen tek yararı insan vücudunda bulunan d-vitaminini aktive etmesidir fakat fazlası deriye zarar verir. özetle fazlası zarar, azı karar diyebiliriz.
  
  --- spoiler ---
  sonuç
  --- spoiler ---
  sonsuz büyüklükteki evrende sonsuz miktarda ışından atmosfer tabakaları ve yansıma ile korunuruz fakat gelen az miktardaki mor ötesi ışık bile bize zarar verebilmektedir. referans
• atmosferin yere yakinlik olarak altinci katmani
  yerden gelen radyo dalgalarini en iyi geri yansitan tabakadir
• sfer kısmı gavurca küre'den geliyor aşikardır ki. iyono kısmı ise bu katmanda bulunan maddenin güneş rüzgarı yüzünden iyonlaşmış halde bulunmasına gönderme niteliğindedir. elektromagnetik spektrumun kimi bölgeleri için ayna olarak kullanılabilir.
• 60 km'den başlayıp 1000 km'ye kadar etkisi devam eden atmosfer katmanı. içerisindeki plazma yoğunluğu uydulardan gelen radyo sinyallerinin baş belasıdır. konumlama sistemlerinde (bkz: gnss) en büyük hassasiyet hataları bu katmandan kaynaklanır. en yüksek elektron yoğunluğu 250 km civarındadır.
• altından daha iyi iletken olan atmosfer tabakası. eğer bu katman olmasaydı uzak mesafe kablosuz haberleşme pek mümkün ol(a)mazdı.
  
  dipnot: bildiğiniz üzere elektromanyetik dalgalar metallerden geri yansır. yani bir alüminyum folyo gibi yerküremizi sarmış durumdadır. uzaydan gelen alfa, beta ve gamma gibi canlılar için çok riskli olan yüksek frekans-yüksek güçlü dalgaları(radyasyon) da geri yansıtır uzaya doğru.