otorotasyon

• havada motor arızası meydana gelen helikopterlerin güvenle yere inmelerine olanak sağlayan pilotaj tekniği. belli bir irtifada iken pervanelere^* giden güç kesilirse pilot, tabiri caizse, "motoru boşa alır". bu noktadan sonra helikopteri havada tutmak için gerekli kaldırma gücü üretilemediği için helikopter hızla alçalmaya^* başlar. ancak alçalma esnasında rotor pallerine dikey olarak aşağıdan yukarı doğru gelen hava akımı, pallerin dönmelerini sağlar. hava akımı sayesinde dönen rotor yeterli kaldırma gücü ürettiği zaman güvenli iniş mümkün olur.
• paller arasından geçen hava akımı yeterince hızlıysa, düşmeyi yavaşlatmakla kalmayıp, aracı yükseltebilen bir fizik olayı. (bkz: otojir)
• genel kanının aksine, pilotun kabiliyetine de bağlı olarak helikopterle gayet yumuşak inebilmeyi sağlayan pilotaj tekniği.
• helikopterin motoru havada stop ettiyse "hiçbir hava aracı havada kalmamıştır" prensibinden hareketle aklımıza gelen son kurtuluş yolumuzdur otorotasyon. düşmeye başlayan helikopterin pallerin arasından geçen hava akımını kinetik enerji olarak depolamak üzere pallere ters pitch verilir. paller hızlanmıştır ve biz de yere yaklaşmışızdır. belli bir mesafe kala pallere pozitif pitch verdiğimizde depolamış oldugumuz kinetik enerjiyi yukarı doğru kuvvet vermek için kullanırız. artık düşüşünüzü ne kadar yavaşlatır orasını bilmem ama yine de serbest düşüşten iyidir. özellikle model helikopterlerde bırakın düşüşü yavaşlatmayı pamuk gibi koyar helikopteri yere bu prosedür. zordur ama evde denemeyin.
• yeni bir helikopter dizayninin uretilebilmesi icin bu olayi gerceklestirebildigini belgelemesi gerekmektedir.
• her helikopter pilotunun lisans alırkene yapması zorunlu olduğu hadise diye biliyorum ama emin değilim, yanlış biliyor da olabilirim.
  
  şurada da güzel bir örneği var, altında nasıl yapıldığına dair açıklaması da var. masalı kes derseniz 4:30'dan itibaren izleyin.
  
  http://www.youtube.com/watch?v=ueodc-lt0t0
• arkasında basit bir fizik kanunu yatan helikopter acil iniş tekniği. görsel
  
  pervane dönerken bıçakların uçları daha hızlı hareket ederken merkezine gittikçe dönüş hızı düşer. bu durumda merkezdeki bölüm alçalırkenki hava akışından faydalanarak rüzgar gülü gibi, uçtaki bölüm ise vantilatör gibi davranır. yani iç taraf pervaneyi döndürürken dış taraf bu dönmeyle kaldırma kuvveti oluşturur. bu iki kuvvet arasındaki dengeyi bıçakların açılarını ayarlayarak pilot sağlar ve hızla düşmek yerine tabiri caiz ise süzülürsünüz.
  
  edit: konuyla ilgili güzel bir video: https://www.youtube.com/watch?v=btqu9imipiu&t=239s