çevere hazaru

• doğru yazılışı: çeverê hazaru. kırmancki'de (zazaca) binler kapısı manasına gelmekte.
  
  metin ve kemal kahraman kardeşlerin ekim 2006 tarihli albümü. 1 cd ve 1 kitapçıktan oluşuyor.
  
  lızgé müzik etiketiyle çıkarılan bu albümde kahraman kardeşler, dersim kızılbaş-alevi kültürüne ait ibadet müziğinden örnekleri yorumlamışlar. dersim'deki kızılbaş-alevilerin kullandıkları kırmancki (zazaca), kurmancî (kırdaski-kürtçe) ve türkçe örneklerin büyük çoğunluğu ikilinin kendi derlemelerinden oluşuyor. daimi cengiz'in derlediği ve ikilinin daha önce vengê sodıri'nin wayîr albümünde düzenledikleri düzgı düzgı adlı semah da bu albümde yer alıyor. ayrıca söz ve müziğini kendilerinin yazdıkları bir şarkı da merhum tuncay akdoğan'ın anısına ithaf edilmiş.
  
  albümdeki eserler dersim'de kızılbaş-alevi ibadetlerinin farklı dillerde yapılıyor olduğunun altını çiziyor. bunun yanısıra dersim aleviliği'nin kendine özgü bazı mitolojik unsurlarından da örnekler sergileyen semah, deyiş ve gulvang'lar mevcut. anlaşıldığı kadarıyla metin ve kemal kahraman kardeşlerin müzikal yolculuğu bundan sonra da dersim kızılbaş-alevi müziği ekseninde devam edecek. kemal kahraman'ın kitapçıkta yazdığı açıklama yazıları bu yolculuğun muhtemel durakları hakkında ipuçları veriyor. dersim inancının ortadoğu ve mezopotamyanın eski inançlarından taşıdığı izlerden verilen küçük örnekler ve eski çizimler de ikilinin dikkatini odakladığı bir diğer nokta.
  
  albüm ikilinin deniz koydum adını, renklerde yaşamak ya da ferfecir isimli beste ağırlıklı çalışmalarından ziyade, derleme ve yeniden yorumlama tarzını tercih ettikleri sürela albümüne yakın duruyor.
• (bkz: de wayi)
• dinlemeye doyamadığım bir metin ve kemal kahraman albümü daha. eser seçimleri muhtemeşem, besteler, aranjeler, yorumlar her şey muhteşem. albümü dinlerken gözlerimi kapatmaktan, transa girip kafa sallamaktan iş göremez oldum. hasan sabbah'ın muhiblerine döndüm resmen, ota mı düştüler albümü hazırlarken nedir? yakında işten atılırsam metin - kemal yanlarına alsınlar beni -ki albümün hakkını verdim, özümseye özümseye dinledim bilmem kaç yüz kere- hakkımdır. ha bir de ateist olsam, başka bir neden aramaksızın bu albüm beni inançlı yapmaya yeterli. öylesine güçlü bir alt metni var ki, inancın gücünü, büyüsünü, albenisi görüyorsunuz. içine alıyor, sarıyor, sarmalıyor tüm benliğinizi.
  
  cemé qualxéru, hay hay, xızıro xeylaşi, cihan var olmadan, düzgi düzgi, sırdır... hangi birini sayayım, hepsi birbirinden mükemmel eserler. metin - kemal bu albümle birlikte artık kemâle ermişler. o hünerli ellerinden öperim bu değerli müzik adamlarının...
• (bkz: xızıro xeylaşi)