2018-19 premier lig panorama

• gecen sene 8-9 ay kadar eksisozluk'e girmediydim. dolayisiyla takimlar ve o sezon (2018/19) hakkinda (altta linkteki listeler disinda) detayli bir seyler yazmadigimi fark ettim.
  (bkz: 2018-19 sezonu premier lig transfer fiyaskoları/@ceyar i kim vurdu)
  (bkz: 2018-19 premier lig en iyi transferler listesi/@ceyar i kim vurdu)
  kalem klavyemi elime aldim ve 2018/19 sezonu yeni bitmiscesine genis bir panorama yazisi yazdim^*. kendim adima gelecekte kullanacagim faydali bir yazi oldu:
  
  --------------------------
  (bkz: 2018-19 premier lig panorama/@ceyar i kim vurdu)
  --------------------------
  
  pep guardiola manchester city'si bir onceki sene (2017/18) nisan ortasinda sampiyonlugunu ilan etmisti. ligi rekor puanla (100) en yakin rakibine (liverpool fc) 19 puan fark atarak acik ara lider tamamlamisti.
  
  2018/19 sezonu ise man city asagi yukari ayni puan (98) aldi ve yag gibi akan, ayni sahane futbollarina kaldigi yerden etti. etti etmesine ama bu sefer degil nisan ortasi sampiyonluk ilan etmek, stressiz tek hafta bile geciremediler. ligi anca son 14 macin 14'unu de alarak kazanabildi hayvanatlar. cunku 2018/19 sezonu, liverpool fc'de jurgen klopp denen dehanin 4 sene icinde ektigi tohumlar mevyelerini verme yili oldu.
  
  jurgen klopp, bundan onceki her transfer doneminde kadrosunu kendisine minimum butce verilmesine ragmen (^*2016/17, -6m €^* - 2017/18, -21 m €^*) inanilmaz bir oranda nokta transfer (sadio mane, georginio wijnaldum, joel matip, trent alexander-arnold^*, andrew robertson, mohamed salah, virgil van dijk) yaparak guclendirmisti^*. 2018/19 sezonunda ise yonetim ilk defa kesenin agzini acti ve gelen giden oyuncu dengesi sonucu takim 141m € harcadi. alman hoca bir onceki sene (2017/18) yaptigi kritik hatayla takimini belki de sampiyonlar ligi kupasindan eden kirim kongo kenesi loris karius'tan kurtuldu. yerine ise gelir gelmez (2018/19) dunyanin en iyi kaleci performansini veren alisson ramses becker'i (62.5m €) aldi. bundan onceki seneler ozellikle ortasahada 0 kadro derinligiyle oynamanin eksikligini cok cekmislerdi. fabinho (45m €), naby keïta (60m €) ve xherdan shaqiri (14.7m €) gibi yerinde transferleriyle bu gedik giderildi.
  
  tum sezon (2018/19) rakibine gore daha aksak futbol oynadilar ama unlu alman disipliniyle ikili yaristan hic kopmadilar. bunun sonucunda liverpool fc, ligi (2018/19) muthis bir istikrarla manchester city'nin sadece 1 puan ardinda (96) 2. bitirdi. ama ust uste 2. finalini oynadiklari avrupanin bir numarali turnuvasini kazanarak^* manchester city'nin yerel sampiyonluk pabucunu dama attilar.
  
  guclunun ve paranin dostu pep guardiola pezevengi takimin basinda kaldigi asagi yukari ayni sure zarfinda (guardiola'nin 0.66 sezon daha az ama ayni sayida yaz transfer sezonu gecirdiler) akil almaz paralar harcayarak (2016/17, 178m € - 2017/18, 226m €) takim kurmustu. ilk 2 senesinde gelen giden oyuncu dengesi sonucu 404m €'cuk (!!!) astronomigin kare koku bir rakam harcadigindan utanmis olsa gerek, 2018/19 sezonunda sadece 21.5m € harcadi. o da riyad mahrez (67m €) takviyesine gitti. sampiyonlar liginde ise ceyrek finalde tsubasavari bir surreallikte gecen son ayak maciyla (0-1'in rovansinda 4-3 kazanip, elendikleri mac. 0-2'den 3-2 one gecmeler, son dakikada var'la iptal edilen golleri vs) tottenham'a elendiler.
  
  tottenham son yillarda oldugu gibi yine iyi bir kadroya sahip olmasina ragmen, premier ligde liderden 27 puan fark yedi. yerel ligde sicip sivamasina ragmen, sampiyonlar liginde mucize bir basariyla final gordu. bunun sonucunda kariyerinde tek bir kupa kaldirmisligi bile olmayan mauricio pochettino eksisozluk ahalisinin %100'u tarafindan peygamber ilan edildi. bu adamin muhtesem bir teknik direktor olmadigini, en ilah goruldugu final zamanlarinda da soyleyip carmiha gerilmisligim vardir; hala da ayni fikirdeyim.
  
  iyi hocalari iyi kadrolar efsane yapar. aksi dogru olsaydi jurgen klopp liverpool'daki ilk senesinde (2015/16) ligi 8. bitirmezdi. mauricio pochettino'nun takimi bir adim ileri goturup, sampiyonluk adayi yaptigi dogrudur ama tottenham'in dirilis asamasi,kendinden 4-5 yil once 2010'larin basinda zaten baslamisti^*. sampiyonluga oynayacak efsane kadro bel kemiginin %75'i kendisi takima katilmadan olusmustu. sampiyon adayı (2016-2017-2018-2019..) kadronun as oyuncusu olacak hugo lloris (27), danny rose (23), jan vertonghen (26), kyle walker (23), christian eriksen (21), erik lamela (21), harry kane (20) gibi isimler zaten kadrodaydi ve cogu da cok tecrubesiz, ya da premier lig tecrubesi cok az olan oyunculardi. o eksigi de poset altinda yillar icinde edinip, kendiliginden canavar gibi bir ekip olusturdular. (tabii ki dele alli, victor wanyama, heung-min son gibi 3 4 nokta transfer destegi de yadsinamaz, o kadar kredi poset'e yazilabilir.)
  
  velhasil pochettino yine canavar gibi bir kadroyla seneyi (2018/19) tek kupa alamadan gecirdi. lakin bu sefer liderden dunya puan fark yemesine (27 puan!) ragmen, sampiyonlar ligi finali sayesinde sezon sonu cogu insanin gozunde efsane statusune ulasti. (bu poset'in yarim sezon sonra <2019/20> takimda neden basarisiz oldugunu da, tottenham'da yonetiminin cokmesinin neden kacinilmaz oldugunu da, kovulmasinin neden dogru bir karar oldugunu da yakinda <zaman bulunca> basligina yazacagim^*.)
  
  chelsea ise son 10 yilda gecen sezona kadar (2016/17) yuksek reputasyonlu ve avrupanin en iddiali kadrolarina sahip olmus bir takimdi. malesef gecen sezon (2017/18) skandal transfer secimleriyle antonio conte bu kadronun gobeginde dinamit lokumu patlatti. takimin adeta şanzımanını dağıttı ve ingiltere'den s.ktir oldu gitti. bunun sonucunda (2018/19) o zaman dunyanin en iyi 2-3 kalecisinden biri olan thibaut courtois reputasyon kaybeden takiminda ariza cikardi. kontratinin 1 sene sonra sona erecek olma kozunu kullanarak 20m € gibi bir ossuruk parasina kendini zorla real madrid'e sattirdi. (bakin bu transfer gercekten de bu kulubun cokusunun simgesidir. koskoca chelsea'nin yildiz tutamayan bir takim haline dusmesi acisindan sembol bir transferdir.)
  
  yeni teknik direktor olarak takimin basina ssc napoli'de basarili performans gosteren maurizio sarri getirildi. kendisi napoli bonusu olarak jorginho^* gibi nefis bir defansif ortasaha oyuncusunu da yaninda getirdi. zaten daha da gelen gidene karismayip 'transfere karismam, benim isim takimi yonetmek' gibi tuhaf memurvari aciklamalarla takimin basina gecti. yonetim de kaleci kepa kepazesine 80m €, kupalar kovalayan en ust seviyede as olarak oynayamacak seviyedeki christian pulisic'e 64m € sacti!
  
  maurizio sarri'nin, 2019 subatinda koltugunun adami olmayan godos bir teknik adam oldugu iyice ayyuka cikti. once man city derbisi oncesi düzenlediği basın toplantısında pep guardiola'ya askini ilan etti. pep'le beraber her şeyi arrigo sacchi'den öğrendiklerini ve üçünün haziran ayında yedikleri akşam yemeğinden bahsetti. ''arrigo sacchi hep bizimle, guardiola da ben de sacchi'nin çocuklarıyız^*. guardiola ile aralamizda çok iyi bir ilişki var. umarım o da benim hakkımda hem bir antrenör hem de bir arkadaş olarak iyi konuşur." seklinde gavat gavat konusmaya devam etti. sonuc; pep guardiola acimadan 6 tane basti gecti chelsea'ye. sarri 6-0'lik hezimetle hem mac oncesi tavirlari, hem mac skoruyla kendini ezik konumuna soktu.
  
  bu olaydan tam iki hafta sonra iki takim tekrardan lig kupasi finalinde karsilasti. sarri bu sefer mac oncesi orospuvari aciklama yapmadi ama bu sefer de süksüyü icerden, kendi takiminin serseri kalecisi kepa arrizabalaga'dan yedi. 0-0'lik skorla penaltilara gitmek uzere olan macta ispanyol kaleciyi oyundan almak istedi; ama rezil kepaze kepa hocasini adeta s.klemeyerek oyundan cikmadi^*! marizio sarri ise bu dakikadan sonra yaptigi akil almaz derecede ezik tavirlarla (ne yapacagini sasirip, deftere bir seyler yaziyor gibi yapmasi filan) kendini itin g.tune soktu. kepa'ze de penaltilarin hepsini iceri aldi ve takimini kupadan etti. takim ise sezon sonunda (2018/19) ligi liderin 26 puan arkasinda 3.bitirdi. takimdan yollanacagi aylar once asikar olan sarri efendi s.ktirnameyle takimdan yollandi.
  
  2018/19 sezonu, ilk post-wenger arsenal'i donemi oldu. arsene wenger, hepimizin bildigi gibi zamaninda efsane isler yaptigi kurumunda, bunaklasincaya kadar basta kalma sevdasi yuzunden rezili rusva olup takimdan ayrildi. bu bakimdan aklima hep rahmetli bulent ecevit'i getiriyor adam. bir donem bir ulkenin umudu olmus, efsane politikaci ecevit'te son senelerinde iyice bunamasina ragmen baskanligi bir turlu birakmadiydi. yasliliktan altina sicma dedikodulari bile ciktigi bir halde^** koltuga yapisti ve hukumetin basinda olan koklu partisini %1.2 oy alacak konuma dusurmeden^* politikaya veda etmediydi.
  
  arsene wenger'de ayni bokun laciverti iste. efsane hoca bir sene oncesinde artik tum dunyayi 'istifa et .min oglu!' kivamina getirmesine ragmen nerede duracagini bilemedi. kovulmadan onceki senesinde (2016/17) arsenal'i (21 yillik onderliginde) ilk defa ilk 4'un disinda birakmisti. artik bunadigini ve takimda hicbir seyi degistirecek gucunun kalmadigini cumle aleme kanitlamasina ragmen, bir sene daha takimin basinda kalacagim (22.sene!) diye tutturdu. bu secimi sonunda sir alex ferguson gibi efsane bir reputasyonla futbol arenasindan cekilmek yerine, rezil rusva olmayi secti ve 22 senelik arsenal kariyerinde takimi ilk defa ilk 5'in disina itmeyi basardi.
  
  iste psg'den gelen unai emery, 2018/19'da boyle bir arsenal teslim aldi. aziz arsenal'in bütün kaleleri abd'li pinti yonetim tarafindan zaptedilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün kadrosu dağıtılmış ve kadronun her köşesi bilfiil berdus topcular tarafindan işgal edilmiş bir arsenal.
  
  takimin forvet haric neredeyse her bolgesine takviyeye ihtiyaci vardi. kulubu sadece kar gutme amaciyla kullanan capsiz abd'li yonetim, boylesine bitik bir kadroya sahip olmalarina ragmen transfere sadece 72m € ayirdi. emery unai ise transfere ayrilan son derece yetersiz bir butceyi 4 gecerli oyuncuya pay ederek (lucas torreira 28.6m €, bernd leno 25m €, sokratis 16m €, mattéo guendouzi - 8m €) muhtesem bir sekilde degerlendirdi.
  
  bunun sonucunda arsenal, uzerinde hicbir basarili olma stresi olmadan oynadigi gecis sezonunu (2018/19) 5.bitirdi. bana gore ilk sezonunda (2018/19) unai emery takimin enkaz yukunu bir kademe azaltarak, takimi dipten bir adim daha yukari cekerek basarili bir yonetim sergiledi. (keske takimdaki 2.sezonunda -2019/20- takima kazandirdigi bu ivme patlamasaydi.)
  
  sira geldi liderden 32(!) fark yiyip, 6. olan manchester united'e. bunlarin kitapsiz abd'li yonetimi, alex ferguson takimdan ayrilir ayrilmaz tuvalette kur'an cignemis. yoksa her sene astronomik rakamlar harcamalarina ragmen, sir alex sonrasi 6.sezonlarinda (2018/19) bile bir arpa yol kat edememelerinin baska bir aciklamasi yok. avrupa'da (ac milan'la beraber) acik ara en kotu yonetilen dev takim manchester united. bu basarisizlikta ana sebep, yonetimin 6 senedir gecersiz isimlere takimi teslim etmesi. yetersiz david moyes, bunamis louis van gaal, en delirmis halinde bir jose mourinho ve karizmasiz ole gunnar solskaer ve bu isimlerin bir strateji gutmeyen mantiksiz transfer hamleleri. (yillar icinde transferde hunharca yaptiklari israflar ayri bir basligi hak ediyor. onu da zaman bulunca yazayim bari.)
  
  2018/19, jose mourinho manchester united'inin 3. sezonuydu ve man utd'da herseyin tepetaklak oldugu bir baska yil olarak tarihteki yerini aldi. son dunya sampiyonu fransa kadrosunun (2018) turnuvada n'golo kante'yle beraber en etkili oyuncusu olan paul pogba'nin jose mourinho ile yıllardır süregelen gergin bir ilişkisi vardi. ama bu sezonun ilk haftalarında isler rayından çıktı ve medyatik bir krize dönüştü. idmanda kameralara da yansıyan sürtüşmeler sonucu portekizli teknik adam, paul pogba'nın 2. kaptanlık sıfatını elinden aldı. artık alıştığımız antipatik egosuyla patron benim dedi.
  
  bir yandan da manchester united efsanesi paul scholes'un da dile getirdiği gibi paul pogba'nın yanar dönerli formu ve istikrarsızlığı iyice göze batmaya başladı. adam oynanan maçlarda 40 dakika kayıpları oynarken, ansızın 15 dakika boyunca şov yapıp 'bakın aslında ne şahane işler yapabilirim de yapmıyorum' mesajı verdi. jose mourinho'yu takımdan attırmak için eden hazard stili salağa mı yatıyor, hakkaten mi bir garip oynuyor pek emin olamadim ama sanki ilk seçenek gibi davrandi.
  
  sonuc olarak sene basindan beri yaptigi tuhaf aciklamalarla^** kayafi yemis imaji cizen jose mourinho, 2018/19 sezonu 17.haftasinda takimdan kovuldu. hastırnameyi eline aldiginda takimi 10.sirada skib birakti. yerine gecen gollum tipli sempatik ama karizmasiz hoca ole gunnar solskjaer kisa sureli bir heyecan yaratti ama onun da bir sihirbaz olmadigi eninde sonunda ortaya cikti.
  
  yeni kume atlayan, yaptığı gizemli ve katakulli işlerle 2018/19 sezonu premier ligin en merak uyandıran takımı olan wolverhampton wanderers basarili bir sezon gecirdi. sene basinda
  takim premier ligde barinmak için transfere 55m € gibi gecerli bir rakam harcadi. super menajer jorge mendes'in kadrodaki kiralik portekizlilerinin (diogo jota - 14m € - a madrid)(wily boly - 12m € - porto) bonservisleri alindi. gene mendes oyuncusu benfica forveti raúl jiménez 3m €'ya kiralandi. baska jorge mendes oyunculari gk rui patrício (bonservissiz) ve mc joão moutinho (5.6m € - as monaco) gibi portekizli yildiz oyunculari takima katildi. özellikle napoli, psg gibi devlerle anilan rui patrício'nun wolverhampton wanderers gibi rekabetin içinde olmayan bir takima katilmasi s.lisbon taraftarini çildirtti. sonuc olarak cin-jorge mendes ortak yapimi wolverhampton wanderers dunyanin en iyi ligini etkileyici bir sekilde 7. bitirdi.
  
  2018/19'da cardif city'yle fulham fc lige geldigi gibi gitti. huddersfield town'da ligdeki 3.sezonunda olmasi gerektigi gibi, ait oldugu sampiyonsip ligine dondu.
  
  --------------------------
  siralama su sekilde gerçeklesti:
  
  1) man city -------- pep guardiola ----------98
  
  2) liverpool -------- jurgen klopp ------------97
  
  3) chelsea ---------- maurizio sarri-----------72
  4) tottenham ------ mauricio pochettino -71
  5) arsenal ----------- unai emery -------------70
  6) man utd --------- jose mourinho ---------66
  
  7) whampton - ---- nuno espirito -----------57
  8) everton ---------- marco silva --------------54
  9) leicester --------- c puel - b rodgers ------52
  10) west ham ------ pellegrini ----------------52
  
  17) brighton-------- chris hughton ----------36
  -------------------------------------------------------
  18) cardiff ---------- neil warnock -----------34
  19) fulham --jokanovic-ranieri-s parker--26
  20) huddersfield - d wagner- j siewert----16
  --------------------------
  -------------------------------------------------------------
  ------------ 2018/19 dunyada olan biten ------------
  -------------------------------------------------------------
  
  2018/19 yilina sampiyonlar ligi ceyrek finaline 4 ingiliz takiminin^* kalmasiyla premier lig ekipleri damga vurdu. bu ayni zamanda la liga'nin yillar sonra cristiano ronaldo - lionel messi cekismesi olmadan gecen ilk sonuk yiliydi. ronaldo'nun juventus transferi ve barcelona'nin berbat yonetimi sayesinde la liga buyuk guc kaybetti.
  
  afc ajax ise tartismasiz sezonun (2018/19) en buyuk surprizi oldu. altyapidan gelen 19'luk kaptan matthijs de ligt, frenkie de jong (21), donny van de beek (21), andre onana^* (22) gibi super yeteneklerin dusan tadic (30), hakim ziyech (25), daley blind (28) gibi tecrubeli isimlerle harmanlanmis efsane bir kadro olusturdular. son sampiyon real madrid, cristiano ronaldo'lu juventus gibi ciddi sampiyonluk adaylarini eleyip, tottenham'li lucas moura'nin son dakika goluyle finalden oldular.
  
  --------------------------
  (bkz: 2018-19 premier lig en iyi transferler listesi/@ceyar i kim vurdu)
  listesinden alinti:
  
  (bkz: alisson ramses becker/@ceyar i kim vurdu)
  62.5m € ***
  liverpool---1992(26)---gk---as roma---38m
  
  bonservis bedeli cok elestirildi. elestirilere gosterdigi performansla dunyanin en iyi kalecisi olma sifatini alarak cevap verdi^*. premier ligde tartismasiz yilin transferi oldu.
  ---
  (bkz: james maddison/@ceyar i kim vurdu)
  25m € **
  leicester---1996(22)---amc---norwich---35(3)m 7g 5a
  
  alt ligde de begendigim bir genc yetenekti. 21 yasinda isimsiz bir oyuncu olarak katildigi leicester city’de buyuk bir ozguvenle 10 numarali formayi secti. takimina da tum sezon kreatif anlamda inanilmaz katki yapti, degeri bir yilda kendisine odenen bonservis bedelini ikiye katladi. henuz ingiltere a milli takim formasini giyemedi ama o gunlerde yakindir.
  ---
  (bkz: jorge luiz frello filho/@ceyar i kim vurdu)
  57m € **
  chelsea---1991(27)---dmc---napoli---37m 2g -a
  
  takima katildiginda da serie a da kendini kanitlamis bir oyuncuydu. brezilya asilli italyan milli futbolcu yuksek bonservis bedeli altinda ezilmedi ve premier ligde de kaldigi yerden ust duzey futboluna devam etti.
  ---
  (bkz: mattéo guendouzi/@ceyar i kim vurdu)
  8m € **
  arsenal---1999(20)---dmc---fc lorient---23(10)m -g -a
  
  fiyat-potansiyel ve performans skalasinda yilin transferi. 19 yasinda boyle potansiyelli bir ismi, 8m € gibi ortalama sampiyonsip ligi oyuncusu fiyatina kadroya katmak cok buyuk basari. transfer piyasasindaki rakamlari belirleyen transfermarkt’a gore simdiden (1 yil sonra) fiyati 45m €’ya ulasti. ayni sezon (2018/19) mevkisindeki oyunculardan liverpool fc’nin naby keita’ya 60m € ve fabinho’ya 45m €, man utd’nin fred^* salagina 59m €, chelsea’nin jorginho’ya^* 57 €, fulham’in jean michael seri’ye 30m €, takimi lucas torreira’ya 28.65m € bonservis bedeli odedi; kivircik ise adeta kivircik marul parasina arsenal’e gecti!
  ---
  (bkz: lucas torreira/@ceyar i kim vurdu)
  28.65m € **
  arsenal---1996(23)---dmc---sampdoria--24(10)m 2g 1a
  
  arsenal’in bir diger hesapli ve akil dolu transferi daha. uruguaylinin ucuza kadroya katildigi serie a’daki performansindan belliydi. netekim bir yilda degerini bonservis bedelinin iki katina (55m €) cikardi.
  ---
  (bkz: richarlison de andrade/@ceyar i kim vurdu)
  39.2m € **
  everton---1997(22)---aml---watford---32(3)m 14g 1a
  
  premier lig’deki ilk sezonunda (2017/18) ilk yari firtinalar estirip, ikinci yari buyuk yatisa gecmisti. ciddi bir rakama everton’a gecti; gosterdigi performansla da sanli brezilya a milli takiminin gediklisi olmayi bile basardi. saha icinde cok zeki olmasa da joga bonitocu stili keyif veriyor lakin saha disindaki roportajlariyla salak ve cahil bir insan olduguna kanaat getirdim. simdilik kendisi icin hersey yolunda ve ruzgar arkasinda ama haddim olmayarak kendisinin gunun birinde erken salan brezilyali oyuncu kervanina katilabilecegi kehanetinde bulunuyorum. umarim dunyanin en akli basinda top oynanan ligi olan premier lig, mental seviyesini toparlamasina yardimci olur.
  ---
  (bkz: felipe anderson/@ceyar i kim vurdu)
  38m € **
  west ham---1993(26)---aml---lazio---36m 9g 3a
  - west ham united tarihi transfer rekoru -
  
  zaten serie a’da lazio formasiyla 2017/18 yilin ilk onbirine secilip geldiydi. yuksek bonservis bedelinin hakkini verdi. bunun sayesinde bir kez de olsa brezilya milli takimi formasini sirtina gecirebildi.
  ---
  (bkz: lucas digne/@ceyar i kim vurdu)
  20m € *
  everton---1993(26)---dl---barca---33(2)m 4g 3a
  
  fransiz milli oyuncunun yillardir (psg ve barca’da) hak ettigi degeri gorememisti. everton gibi stressiz bir ortamda kalitesini gosterdi.
  ---
  (bkz: rui patricio/@ceyar i kim vurdu)
  18m € *
  wolves---1988(31)---gk---sporting---37m
  
  sporting lizbon’da kariyer tukettikten sonra kalitesinin ligine gecti; gec olsa da hosgeldi.
  
  --------------------------
  (bkz: 2018-19 sezonu premier lig transfer fiyaskoları/@ceyar i kim vurdu)
  --------------------------
  
  --------------------------
  ---------bonus---------
  ---------eskiler--------
  --------------------------
  (bkz: 2017-18 premier lig panorama/@ceyar i kim vurdu)
  (bkz: 2016-17 premier lig panorama/@ceyar i kim vurdu)
  (bkz: 2015-16 premier lig panorama/@ceyar i kim vurdu)
  (bkz: 2014-15 premier lig panorama/@ceyar i kim vurdu)
  --------------------------