*

  • atatürk ün bulunduğu herhangi bir savaşta birlikte silah kullandığı kişiler. (bkz: ismet inönü, kazım karabekir, fevzi çakmak)
  • tam adı "ataturk un silah arkadaslari*, yaşayan çanakkaleli muharipler" olan kitap. 1981 yılında yayınlanan bu kitapta yer alan, cahit önder tarafından mülakat yapılan ve fotoğrafları çekilen gazilerimizden hiçbiri bugün hayatta değillerdir. röportajları şuradan okuyabilirsiniz.
    http://www.canakkale.gen.tr/gaziler/gaziler.html
  • (bkz: kurtuluş savaşı komutanları)
  • (bkz: ali fuat cebesoy)
    (bkz: celal bayar)
    (bkz: cevat abbas gürer)
    (bkz: falih rıfkı atay)
    (bkz: fethi okyar)
    (bkz: fevzi çakmak)
    (bkz: hasan rıza soyak)
    (bkz: ismet inönü)
    (bkz: izzettin çalışlar)
    (bkz: kazım karabekir)
    (bkz: kazım özalp)
    (bkz: kılıç ali)
    (bkz: mazhar müfit kansu)
    (bkz: mustafa cantekin)
    (bkz: mustafa necati)
    (bkz: muzaffer kılıç)
    (bkz: müfit özdeş)
    (bkz: nuri conker)
    (bkz: ömer naci)
    (bkz: rauf orbay)
    (bkz: refet bele)
    (bkz: ruşen eşref ünaydin)
    (bkz: salih bozok)
    (bkz: tevfik rüştü aras)
    (bkz: yunus nadi abalıoğlu)
  • (bkz: g3)
  • abi sen git askere gelme de ölme yap, ne bilmediğin konuları karıştırıyorsun da boş boşuna bok gibi gündemde milleti sinirlendireceksin?

    tanım: atatürk'ün birlikte gezip tozduğu, yemekler yediği, bazıları sırdaşları da olmuş arkadaşlarıdır.
  • söz veripte az bir zaman geç başardıkları işler için bile canına kıyabilecek, tüm hayatını bağımsızlık yoluna adayabilecek kadar onurlu insanlardır. bir çoğu benim gözümde mustafa kemal kadar değerli saygı duyulan kişilerdir. allah hepsinden razı olsun, mekanları cennet olsun.
  • pek çoğu ya idam edilmiş, ya tasfiye edilerek mustafa kemal ahirete intikal edene dek gözaltında yaşamış, ya yargılanma ihtimali üzerine yurtdışına kaçmış, ya da tuhaf şekillerde ''intihar'' etmişlerdir. bilhassa m. kemal'in tertiplediği izmir suikasti yargılamaları neticesinde siyasî rakiplerini birer birer ortadan kaldırdığını görüyoruz. meselâ birkaç tanesi şöyledir:

    istiklâl savaşında mustafa kemal'in karşısına topuk vurarak çıkan devrin kolordu kumandanı kâzım karabekir paşa... sonu ne oldu? idamdan döndü, ölene dek siyasî hayattan uzak durmaya zorlandı, tecrit altında yaşadı.

    en yakın dostlarından, mustafa kemal'in sınıf arkadaşı ve omuz omuza çarpıştığı silah arkadaşlarından, kurtuluş savaşının belki de en parlak kumandanlarından ali fuat cebesoy paşa... o da idamdan döndü ve ölene dek göz hapsinde yaşadı. her şeyden el çektirildi.

    refet bele paşa... o da idamdan döndü. akıbeti evvelki saydıklarımızdan farklı olmadı.

    cafer tayyar paşa... mustafa kemal'e telgraf çekerek bağlılığını bildirmiş paşalarımızdan. o da izmir suikasti davasında yargılandı, siyasî hayata dokunmamak şartıyla idam cezasına çarptırılmadan hayatını kurtardı.

    yakın dostu ve başbakanı fethi okyar, idamdan yargılanmamak için yurtdışına kaçtı.

    yine bir başka başbakanı asılma ihtimaline karşı yurtdışına kaçmıştı. kimdir bu? rauf orbay elbette...

    kurtuluş savaşında paşa olmuş, rüştü paşa... halk fırkasından mebus olmasına rağmen tehdid olarak görülünce izmir suikasti davasına adı karıştırıldı, yargılama neticesinde idam edildi.

    mustafa kemal anadolu'ya geçerken annesini emanet ettiği ve şişli'deki evinin anahtarlarını teslim ettiği ismail canbulat. o da asıldı. gençlik sırdaşlığı bile kurtaramamış kendisini. belki de bu yüzden idam edildi, bilemiyoruz tabii, resmî tarih bu hadiseler karşısında suskun.

    lozan'da türk heyetine birçok yardımı dokunan maliyeci cavit bey. sonu ölüm oldu. asıldı.

    cephe ve sofra arkadaşı albay ayıcı arif (mehmet arif bey). idam edildi. sadık adamlarından sarı edip efe. o da kendini kurtaramadı, idam edildi.

    eşi latife hanım, anadolu ajansında yayımlanmış iki satırlık bir tebliğ neticesinde kendisini boşanmış halde baba evinde buldu. en azından sonu mustafa kemal'in gözdesi fikriye hanım gibi olmadı. fikriye hanım, sırtından girip göğsünden çıkan yirmi iki kalibrelik bir kurşun ile tuhaf bir biçimde ''intihar'' etti.

    yazar halide edip adıvar. ölene dek muhalif yaşadı. kocası adnan bey, asılma ihtimali zuhur edince yurtdışına kaçtı.

    sultan hâmid'in hal fetvasını yazan, devrin önemli âlimlerinden, mustafa kemal'in yüce kur'an-ı kerim'in meal ve tefsirini yazdırttığı elmalılı hamdi yazır efendi... şapka kanunu çıkınca, sarığını çıkarmamak için, tam 17 sene ev hapsinde yaşadı. mehmed âkif ersoy, millî şairimiz, mısır'a kaçtı.

    istiklâl mahkemelerinin meşhur kel ali'si, ali çetinkaya... devrin başbakanı ismet paşa'yı da tutuklayacaktı az daha... bir gün çankaya sofrasından kovuldu, bir daha hiç giremedi.

    çoğunun akıbeti bunlar gibi olmuştur. zira her devrim gibi kemalist devrimde de bir iktidar mücadelesi yaşandı ve kazanan ötekilerin gözünün yaşına bakmadı. devrim, kendi çocuklarını yedi.

    (bu yazıda selahaddin duman'ın vatan'da 2009 tarihinde neşredilmiş bir köşe yazısından alıntılar bulunmaktadır. fakat link yok.)
  • ölenlerin, sürgün edilenlerin ya da idamdan dönenlerin bir çoğu saltanat yanlısı idiler.
  • bir çoğu mustafa kemal atatürk'ün fikirlerini anlayamamiş kişilerdir.
hesabın var mı? giriş yap