bilgisayar kaynaklı göz yorgunluğu ^*

• programlama kasarak gunlerini birbirine benzer ekranlar onunde geciren, geride biraktigi uc tane online sevgiliden ders almayip bir boka yarayacakmi$ gibi saatlerce sozlukten yaptigi sevgilisiyle konu$an insanlarin varligi gibi sorunlar toplumumuzda gozleri kenevir otu cignemi$ kamyon $oforu gibi bakan bir nesil yaratmi$tir gelin $imdi bunun nedenlerini cozumlerini beraberce inceleyelim.
• bir kere toplumda pek bilinmeyen bir gercek vardir son 4-5 yildir satilan monitorlerin cogu mantikli cozunurluklerde en az 70 hz desteklemektedir. daha fazla tazelenen goruntu daha yumu$ak aki$ saglar, gozleri gecen iki kare arasinda daha az yorar. secebileceginiz en yuksek tazeleme frekansini goruntu ayarlarindan secin.
• computer vision disorder, cvd olarak bilinir literatürde. tez konumun önmeli bir kesrini işgal eden bu zıkkım fenomenle başa çıkmanın tam bir yolu yoktur. bilgisayar monitorlerinin çoğu, belirli bir frekansla titrer durur, göz bunlari farketmiyor gibi gorunse de kazin ayagi oyle degildir. bilgisayar kullanicilari surekli olarak bir ekrana, bir de klavyeye baktiklarindan sürekli olarak bakış doğrultular ve bu dogrultudaki görsel parametreleri değişir durur. monitör denen nane, ışık yayan bir yüzeydir çoğunlukla yere dikey bir doğrultda durur. doğru kılavuzlanmamış bir monitöre çalışan kişi bir kaç saat süren yoğun bilgisayar kullanımın ardından ciddi görme sorunlari yaşamaya başlar. işin kötüsü göz ile ilgili yorgunluklar en çabuk göz ardı ettiğimiz yorgunluk olduğu için, yorgunluğun düzeyi dayanilmaz hale gelinceye kadar çalışır dururuz. ancak bazen oyle bir noktaya gelebilir ki, kişi bir saniye daha ekrana bakamayacak kadar başı ağrır.
  
  iş taniminda monitor kullanmasi zorunlu kişiler için en onemli parametrelerden birisi de aydinlatmadir. ekran üzerinde durmaksizin bir takim karakter ve şekilleri seçmeye çalışan kişi, yansımaya müsait bir yüzeye bakmaktadir. güneş ışığı, aydınlatma aygıtının ekran üzerinde yansıması, ekranın bir kısmının veya tamamının içine edebilir. bu durumda kişinin performansinda gözle görülür bir düşüş yaşanır. içinde yoğun olarak bilgisayar kullanilan ofislerde aydinlatma yapmak bu yuzden deveye hendek atlatmaya benzer, cunku isiğin hem fazlasi, hem de azi zararlidir.
  
  bu sendromun onune gecmek icin bir takim ek armaturler, monitor gozlukleri satilmaktadir. tum bu cozumlerin ne derece etkili oldugu ise tartismalidir.
• monitorun kalitesi cok belirleyici bir argumandir.. vestel, jean, beko ve adini burada anmak bile istemeyecegim onlarca marka gozlerimizi yipratiyorlar peki bunu nasil yapiyorlar?
  
  yanit tazeleme frekansinin istikrarindan geciyor. kimi dandik monitorler vardir $ahane renk verirler vay be dersiniz, ama ba$inda uzun sure oturdugunuzda gozler yanar uyku bastirir da bastirir. bunun sebebi bu aletlerin istikrarli bir tazeleme frekansina sahip olmamasidir.
  
  aldiginiz monitor 75 hatta 85 hertz tazeleme frekansina sahip olma iddiasinda bulunabilir. ancak bu monitorlerin teknolojisi bircok acidan regulasyona izin verecek kaliteli elektronik donanima sahip olmadigindan bir saniye 74, obur saniye 75, bir sonraki saniye 74 hz tazeleme sunabilirler. kar$idan gelen goruntu gun i$iginin kusursuz tazelemesine adapte olmu$ gozlerimizi her dakika kan canagina cevirir.. retina metina dedigin etten kilcaldan olma $eyler nasil ayarlasin her saniye her saniye degi$ken i$iga gore gozbebeginin boyutunu?
  19" olsun ama dandik marka olsun dememek, 17" alip saglam monitor almak icap eder.
• brightness, contrast ayarlarini gercekten dogru yapin. eve gelen misafir canli renkler gorsun diye tum ayarlari abartmayin hic gerek yok. contrast renkli bir yuzey odaklanmak istediginiz konuya degil tersine bircok gorsel oge bakimindan dikkat cekicidir.. bu monitorde olup biteni bir butun olarak gormek yerine, ekrandaki her farkli bolgeyi ayri ayri kavrama egilimi uyandirir.. bunu kavramak icin farketmeden luzumsuz pencerelere goz kayabilir yorgunluga sebebiyet verebilir. en ideal ayarlar her zaman renklerin en canli gozuktugu ayarlar degildir.
  
  ornegin saatlerce yazi yazmaniz gerektiginde monitorun parlakligini kismakta fayda vardir.
• yapilan ara$tirmalarda cogu insan gozunun backlight destekli okumalarda en az yoruldugu sistemin siyah ustune parlak ye$il oldugu saptanmi$tir.. eski monochrome (tek renk) monitorlerin de siyah ustune ye$il renk secilmesinin nedeni budur. cok renkli sistemler 1980'lerin sonundan sonra yayginla$tigi icin uygulamadan kalksa da bu secim hala gecerliligini koruyabilir. ozellikle program yazarken renklendirmeyi siyah ustune ye$il agirlikli olarak secmek sanildigindan daha buyuk faydalar getirebilir bir kere denemekte fayda olabilir.
• arada bir goz antrenmani yapmak iyidir. pc ba$indan kalkip pencere ba$ina gidin, gorebileceginiz en uzak noktaya bakmaya cali$in kendinizi zorlamadan.. bu hem yakina odaklanmi$ zavalli gozbebeklerinizi dengeye getirecektir hem de tembelle$mi$ goz kaslarini hizaya sokar.
• luzumsuz buyuk monitor almayin. 17" masaustu bilgisayarlar icin fazlasiyla yeterli bir boyuttur. ayni anda bircok dokumani/grafigi/araci gormek isteyen muhendisler, programcilar ve grafikerler icin ancak daha buyuk monitorler uygun olabilir.
  
  daha buyuk monitor, goz bebeginin monitor ekseni boyunca dola$masina neden olacak ve ekrani tek baki$ta goremediginizden yorgunluga sebebiyet verecektir. hele 21" sonrasi monitorlerde full screen bir$eyler yazmaya cali$an arkada$lar goruyoruz kendilerini delikanliliga davet ediyoruz. bu adamlarin degil gozleri ba$larini soldan saga oynatmaktan boyunlari kirec tutar, ayrica hic kiz arkada$lari olmaz ve sperm sayilarinda azalma gorulur.
• oturu$un monitore olan uzakligi konusunda herkesin bir standardi vardir bir allahin kulu $unu cok ayarlamaya kasmaz ondan bu maddeyi geciyorum.. ancak monitorlerle ilgili ergonomi kaynakli web sitelerinden referans aldigim bir hadiseyi buradan payla$mak istiyorum.
  
  monitorun goruntu alaninin en ustu, tam goz hizanizda olmali. eger bu mumkun degilse, en azindan monitorun ortasindan gectigi varsayilan ekvator cizgisini bu hizaya getirmeye cali$in.
  
  bu size dik bir oturu$, ekranin yukarisinda ya da a$agisinda bulunmadiginiz icin minimum boyun hareketi ve goruntuye tam hakimiyet sagladigindan optimum fayda getirir.
• eger gozleriniz renkliyse buyuk ihtimalle duymu$ oldugunuz bir gercek vardir.. renkli goze sahip insanlarin gorme donaniminda pigmentlerin azligi hareket eden ogeleri yakalarken zorlanma, i$iga daha fazla duyarlilik getirir ayni ofiste bir zenciyle cali$irken daha fazla yoruluyorsaniz bunda utanilacak bir$ey yok suc sizin degil.
  
  benim gibi mavi renkli goze sahip adamlar (bkz: entrylerle imaj yapmak) digerlerine gore daha fazla monitor ba$indan kalkip arada bir tur atmali, gidip arka masadaki adamin caktirmadan mouse'unun fi$ini cekmeli, yere yatip durduk yerde $inav cekmeye ba$lamalidir.