emel esin

• sanat tarihçisi. hac ile ilgili de güzel bir kitabı vardır.
• ''emel esin geniş kültürü, doğu ve batı dillerine hâkim olması, çalışkanlığı, konusuna gönülden bağlılığı, kendi kendini mükemmel şekilde yetiştirmesi, orta asya türk sanatı ve tarihi konusundaki orijinal araştırmalarıyla dünya çapında üne kavuşmasıyla nadir rastlanacak kişilerden biridir.
  
  dr. emel esin, 1914’te istanbul’da doğdu.
  
  babası ahmet ferit tek, ii. meşrutiyet yıllarının ittihat ve terakki partisi mebusu, cumhuriyet döneminin ise bakan ve hariciyecilerindendi.
  
  annesi müfide ferit tek, fecr-i âti döneminin kadın yazarlarındandı.
  
  yüksek öğrenimini paris’te ecole des sciences politiques’in tarih bölümünde yaptı; paris ve viyana güzel sanatlar akademisinde mimari, resim, mozaik, vitray ve gravür öğrenimi gördü. türk ikonografisinde ejder başlıklı teziyle, paris üniversitesi’nde sanat tarihi doktoru unvanını kazandı.
  
  necati lugal’den arapça ve farsça, zeki velidi togan’dan orta asya tarihi, harbert jansky’den ortaçağ türkçe metinleri dersleri aldı.
  
  doğu ve batı dillerinden olmak üzere çok sayıda lisan bilen ve bu sayede hem batı hem de doğu kaynaklarını inceleyebilen esin türk sanatı, arkeolojisi, tarihi konularında çok sayıda makale yazmıştır.
  
  emel esin hem yetişme yıllarında hem de daha sonraları konusuyla ilgili büyük bir kütüphane oluşturmuştur. ayrıca binlerce fişten oluşan büyük bir birikimi mevcuttur. işin ilginç tarafı bütün bilimsel çalışmalarını ve yayınlarını hiçbir akademik kuruma bağlı olmadan bireysel olarak gerçekleştirmiş olmasıdır.
  
  buna rağmen türkiye’de bilimsel dergilere sürekli yazı yazmış, kongrelere dikkat çeken tebliğlerle iştirak etmiş; aynı şekilde uluslararası kongrelere düzenli şekilde katılmış; yazdığı makaleler, ince eleyip sık dokuyan ünlü dergilerde yayımlanmıştır. bu başarıları dolayısıyla emel esin hanım’a çok gıpta edilmiş, belki de biraz kıskanılmıştır. fakat o hiçbir şeye aldırmadan bildiği yolda başarıyla ilerlemeye devam etmiştir.
  
  ancak, vefatından birkaç yıl önce 1983 yılında, atatürk kültür dil tarih yüksek kurumu, atatürk kültür merkezi asil üyeliğine seçilmiştir.
  
  burada büyük projelerin gerçekleştirilmesi için çalışırken amansız bir hastalık sonucu 1987 yılında vefat etmiştir.
  
  prof. dr. aykut kazancıgil''
  
  kaynak: kabalcı yayınevi
  
  eserleri:
  orta asya'da maddi kültürün oluşumu
  türk kozmolojisine giriş
  türk sanatında ikonografik motifler
• genclik doneminde tanistigi misir prensi ile evlendi. evlilikleri kisa surdu.
  1941 yilinda da buyukelci seyfullah esin ile tokyo’da evlendi. ilk evliliginde misir hanedan ailesi tarafindan takilan takilar paris’te bir bankanin kasasina kitlendi.
  
  1986 yilinda hazirladigi ek vasiyetnamesinde, banka kasasinda bulunan mucevherleri, 3 kilo 800 gram kulce altini, bir adet altin sigara tabakasini ve 220 bin dolari darulaceze’ye bagisladi.
  
  misir kraliyet ailesi’nin hediye ettigi mucevherler, 2 nisan 2000de eskidji muzayede evinde darulaceze icin satıldı.
  
  olumunden once kendi el yazisiyla yazdigi vasiyetiyle, tek-esin vakfinin kurulmasini sagladi. tekler ve esinler, orta asya turk sanat tarihi konulu zengin bir kutuphaneyle arsiv olusturdular.
  
  emel esin, bu eserlerin degerlendirilmesini ve evinin kutuphaneye donusturulmesi istegini de vasiyetine ekledi. kutuphaneye, yedi bin 385 kitap, dort bin 355 adet ayribasim ve makale, 917 yazma eser koleksiyonunu da bagisladi.
  
  baslica eserleri
  
  • orta asya turk sanati, arkeolojisi ve ikonografisiyle ilgili bircok calisma
  
  • turkistan seyahatnamesi (1959), turkish miniature painting (1960), mecca the blessed madinah the radiant (1963), turkish art in cyprus (1969) sadullah pasa yalisi(1948).
• emel esini anlamak.
• modada denize karsi tek basina duran antipa koskunun sahibidir.vefatindan sonra tek-esin vakfinin korumasina gecmistir.
• güzide bir sanat tarihçisi.
  
  vakfının web sitesinde kendisine ait makalelerin pdf’leri vardır. ayrıca bir sürü e kitap bulunmaktadır. hazine değerindedir. özellikle akıcı ingilizcesi ile columbia üniversitesinde yaptığı konuşmalarının metinleri harikadır.
  
  vakfın sitesi: www.tekesin.org.tr
• (bkz: puthane)
• prof. ali uzay peker'den alıtıdır.
  
  "bir diplomat kızı, diplomat eşi. ecole de sciences politique mezunu. türk sanatının en önemli araştırmacılarından. aynı zamanda gönülden dinine ve kültürüne bağlı (mecca the blessed madinah the radiant, lebbeyk adlı kitapları). akademi dışında ürettiği için fazla tanınmadı. üstelik 1960-70'ler türkiyesinin üniversitesinde mümkün değildi. turancı diye dışladılar. hâlâ da öyledir. türkiye'de bilim insanlarını çalıştığı alana göre kategorize eder ve ayırırlar. oysa onların çalıştıkları konulara sempati duymasını da normal karşılamak gerek. 1980'lerin başında öğrenciyken bir defa görmüştüm, bir konferanstan çıkmış otomobile biniyordu. sultanî bir duruşu vardı. tam bir eski istanbul hanımefendisiydi. o sahneyi hiç unutmam. onun gibi bir kadın veya erkek bilim insanını da bir daha ömrümde görmedim. üsküdar'daki esin vakfı kitap ve makalelerini koruyor üstelik internette erişime açtılar. ziyaret ediniz. sadece kazanırsınız."