kazım paşa ^*

• bu dizeleri tespit eden hazret.
  
  zalimler el urup hep şemşir-i canrübâya
  kasdettiler serâpa evlâd-ı mustafâ'ya
  devran olup müsâit ol kavm-i bîhayâya
  islam dündü bîdâdî serhadd-i intihâya
  kimler eder tahammül ya rab bu iptilâya
  âmâc edip vücûdun bin nâvek-i kazâya
  
  düştü hüseyn atından sahra-ı kerbelâ'ya
  cebrail var haber ver sultan-ı enbiyâ'ya.
  
  cûş eyleyip belâya manend-i mevc-i tûfân
  keşi-i ehl-i beyt'i kıldı şikest ü virân
  maktul olup serâser ashâb-ı âli zîşan
  yektârev oldu ol meh çün âfitab-ı rahşân
  her yandan etti savlet hınzîr-veş yezîdân
  sertâbepâ vücudun zahm eyleyüp kızıl kan
  
  düştü hüseyn atından sahra-ı kerbelâ'ya
  cebrail var haber ver sultan-ı enbiyâ'ya.
  
  ahsâb-ü âlinin hep kibari ve sigari
  bir bir kılup önünde azm-i huzûr-i bâri
  dilteng edip susuzluk tâ arşa oldu sâri
  ezvac-ı tâhiratın feryâd-ı bîkârları
  her yüzden etti tazyik a'dâ o şehriyârı
  âhir çıkup elinden dâmân-ı ihtiyârı
  
  düştü hüseyn atından sahra-ı kerbelâ'ya
  cebrail var haber ver sultan-ı enbiyâ'ya.
  
  yârân edip serâpa mest-i mey-i şehâdet
  meydanda kaldı tenha ol mihr-i ecv-i hâcet
  bu hâl olup adûya sermâye-i cesâret
  etrafın aldı birden ol kavm-i pür dahâlet
  yetmiş iki yerinden mecruh olup nihâyet
  bundan ziyâde harbe hak vermeyüp icâzet
  
  düştü hüseyn atından sahra-ı kerbelâ'ya
  cebrail var haber ver sultan-ı enbiyâ'ya
  
  ol şâh-ı dinpenâhı tenha görünce düşman
  etti hücûm-u savlet şiddetle her taraftan
  bir hâle vardı âhir zanm-ı hadeng-i âhen
  manend-i kasr-ı cennet cisminde oldu rûşen
  envâ-ı yârelerden her canibinde revzen
  kâzım olup nihâyet bîtâb harb ederken
  
  düştü hüseyn atından sahra-ı kerbelâ'ya
  cebrail var haber ver sultan-ı enbiyâ'ya
• bir dönemin izmir valisidir. izmir'in yerel, güzel günler mecmuası'nda şöyle demiştir: "bugün; hudutlarımız hiç bir vakit bizim olmayan ne tuna ve savadadır. ve ne de ırkımızı mütemadiyen kemiren ve milyonlarla türk mezarını dolduran afrika ve arabistan çöllerindedir. mütevazi hudutlarımız hariminde fakat daima medeni, müterakki hamlelerle; siyasî ve içtimaî sahada imar, irfan, iktısat ve kudret hamlelerile milli kültürümüzü yükseltmeğe çalışacağız. [...] gazi heykelinin kulaklarımıza ve ruhlarımıza daima fısıldadığı telkin budur..." (15 eylül 1932)
• nam-ı diğer koniçeli musa kazım paşa (1821-1890). kendisine ait divan-ı kazım paşa’dan bir kaside:
  
  dür-i deryâ-yı şeref, gevher-i envâr-ı sadef
  hem-ser-i şâh-ı necef, seyyide-i pâk-tebâr
  
  bedr-i tâm nısfet-i mihr-i sipihr-i şefkat
  lücce-i merhamet-ârâyiş-i sadr-îsâr
  
  hacle-pirâ-yı harem, fahr-i nisâ-yı âlem
  kurre-i ‘ayn-ı ümem, dürre-i tâc-ı ebrâr
  
  nûr-ı misbâh-ı hüdâ, şem’-i şebistân-ı safâ
  ümm-i şâh-ı şühedâ bint-i nebiyy-i muhtâr
  
  burc-ı bedrin, şeref-i fâtımatü’z-zehrâ kim
  bir kemîne kulıdur ben gibi çerh-i devvâr
  
  bız’a-i fahr-i cihân kim hadem ü câriyedür
  âstânında celâl ü şeref ü ‘izz ü vekâr
  
  o yegâne-güher-i kân-ı tahâret ki sürer
  kudsiyân basdığı hâke yüzini leyl ü nehâr
  
  nergis-i ravza-i ruhsârı ‘uyûn-ı haseneyn
  bülbül-i gülşen-i didârı hıbâb-ı kerrâr
  
  ka’be-i ‘ismetine nûr-ı nebî pûşide
  harem-i ‘iffetine hıfz-ı ilâhî dîvâr
  
  dest-i iclâline olmazdı sezâ bir bilezik
  kurs-ı hurşîdi hilâl eylese çerh-i devvâr
  
  köhne pûşidesine kâr-ı kef-i himmetinün
  felegün atlas u istebrakı olmaz istâr
  
  ölçemez sâha-i ikbâlini mi’mâr-ı hıred
  tûl-ı eb’âd-ı semâ olsa elinde pergâr
  
  çıkamaz şâhika-i câhına şeh-bâz-ı hayâl
  toğrıdan toğrıya ger olsa hulûda tayyâr
  
  kişver-i menziletin kılmağa keşf ü tahmin
  ne kadar dönse tolaşsa felek-i kec-reftâr
  
  binde bir kıt’asınun ‘aşrini kat’ eylemeden
  pây-ı ikdâmın ider seng-i fütûr âbile-dâr
  
  inse yüz sürmek içün ferşine ‘arş-ı a’zam
  tutamaz sâye gibi gün yüzine karşu karâr
  
  mâh u hurşîdi görenler ser-i kûyında sanur
  iki pervânedür olmış ser-i şem’i nevvâr
  
  âteş-i kahırun ednâ şererin görse olur
  cîve âsâ eriyüp hey’et-i dûzah-ı ferrâr
  
  yaraşur meş’ale-i seb’a-i seyyâre ile
  olsa ‘akkâm rikâbında sipihr-i seyyâr
  
  ka’be-i ‘âlem-i ‘ismet ki bi-rabbi’l-ka’be
  harem-i ka’be ider bâbına ferş-i ruhsâr
  
  kalbi sandûka-i esrâr-ı resûlü’s-sakaleyn
  vechi mir’ât-ı hudâvend-i kerim ü gaffâr
  
  serverâ, muhteremâ, seyyide-i pür-keremâ
  ey nihâl-i ni’amı nahl-i tecellî-ismâr
  
  sensin ol melce’-i ‘âlem ki der-i cûdundur
  maksim-i lutf u kerem maşrık-ı nûr-ı envâr
  
  misli yok, bülbül-i şeydâsı kulun kâzım’dur
  olsa da gülşen-i na’tünde nevâ-sâz hezâr
  
  serverâ, hâke düşürdi yüzümi gerd-i kusûr
  ayak altında bırakma elüm al gel kurtar
  
  koyma evlâdlarun başı içün merhamet it
  bir alay düşmene karşu olam üftâde-i nâr
  
  böyledür mu’tekidüm hazret-i hak’dan dile sen
  mazhar-ı rahmet olur sınf-ı le’im-i küffâr
  
  hamdü li’llâh ki hem mü’min ü hem çâkerünem
  şu kadar var ki kusûr itmişem ’isyânum var
  
  günehüm her ne kadar ekber ise nisbet eyle
  olamaz lücce-i ihsânuna bir katre-şümâr
  
  merhamet eyle amân bendene sultânum aman
  o zamân kim tutasın nezd-i ilâhide karâr
  
  elde pirâhen-i pür-hûn-ı hüseyn ile hasan
  serde destâr-ı dem-âlüde-i zât-ı kerrâr
  
  düşmenânundan idüp ‘arz-ı şikâyet hakk’a
  bendegânun kılasın mazhar-ı fevz-i bisyâr
  
  vâyemend-i şeref it ‘izz-i şefâatle beni
  reşk ide hâl-i perîşânuma hiyel-i ebrâr
  
  pâk olup dâmen-i dil çirk-i ma’âsîden hem
  ola cürm ü günehüm hâl-i rûh-ı istiğfâr
  
  sıdk ile gayrı du’â eyle bilindi maksûd
  vardı tasdî’a recâ gâyete irdi güftâr
  
  tâ ki heycân-ı mahabbet ile kenz-i mahfî
  eyleye nev-be-nev izhâr-ı nukûd-ı âsâr
  
  zevk-i rû’yetle olup çeşm-i dil ü câm karîr
  meşhed-i pâki ola kenz-i defîn-i envâr