• bertolt brecht'in galileo galilei ile ilgili oyunu.
  • bertolt brecht'in 1938-39 yillari arasinda yazmis oldugu galileo galilei'nin yasamini anlatan tiyatro eseri. 15 perdeden olusmaktadir. ulkemizde galileo galilei veya galile'nin yasami olarak bilinir. oyun ilk kez 1943 yilinda zurih tiyatrosunda sahneye konulmustur. ikinci kez ise baverly hills'te oynanmistir. gazetelerin gunun birinde fizikci otto hahn ile yardimcisinin calismalariyla uranyum atomunun parcalandigi haberini yazmasi brecht'e esin kaynagi olmustur. eseri bu sebeple yazmistir.
  • dostlar tiyatrosu'nun ilk defa 3 şubat 1984'te sahneledikleri brecht eseri. brecht galileo galilei'nin yaşamıyla ilgili oyununu ilk kez 1938'de yazmış. hiroşima'ya ilk nükleer bombanın atılmasının ardından 1947'de oyunun yorumunu önemli ölçüde değiştirmiş. 1955'de ise stalin'nin ölümünün ardından bir defa daha değişen bir oyundur galileo galilei; hiçbir oyunu üzerine bu denli uzun çalışmamış, hiçbir oyununu bu denli değiştirmemiştir brecht. tabi benim okuduğum, oyunun her üç yazımından yararlanılarak oluşturulmuş, dostlar tiyatrosu'nda oynanan özgün sahne metnidir.

    tastamam bir insan ile karşı karşıyayız: zaman zaman ayak direyen, zaman zaman yılan, geri çekilen; fakat herşeyden bir tarafa, yalnız insana inanan; insanın aklına, sağduyusuna, kavrayışının yüceliğine ve hakikatin karşısında takınacağı “insanca” tavrına.. brecht’in elinde epey halkçı olmuş galileo, gerçekte de böyle miydi acaba? oldukça da makyavelist.. derdi hakikati görmektir, bu yüzden feda eder gözlerini. fakat hakikati bir başına görmeyi içine sindiremez; insanlara da ifşa edilmelidir, öyle papaya, kardinale, toprak ağalarına falan da değil yalnız; asıl köylülere, balıkçılara—
    bir de şu, brecht’in öğretici biçemi hakkında söz söylemek istiyorum. israrla kaçındığını iddia ettiği “didaktizm” adamın ruhuna işlemiş; duruyor duruyor fakat en sonunda alıkoyamıyor kendini; gene nasihatlerle, uyarılarla bitiyor oyun.
    türkçesi adalet cimcoz, teoman aktürel ve genco erkal’a ait oyunun müziklerini de nejat yavaşoğulları yapmış vakti zamanında. genco erkal, notlarında şunları yazmış: “galileo’nun kişiliği, kestirmeden bir yoruma olanak vermeyecek kadar çelişkili, çok boyutlu sergilenmeli. galileo kahramandır, ya da haindir gibi kesin bir yargıya yöneltilmemeli izleyici. önemli olan bu kişiliğin tartışmaya açık olması..” düşünüyorum da, istediği kadar böyle söylesin genco bey; eminim gene de çok görkemliydi galileo’nun sahnedeki genco duruşu; keşke izleme fırsatı da bulabilseydim de salt kuru bir metni değerlendirmek zorunda kalmasaydım..

    (bkz: galileo galilei)
    (bkz: bertolt brecht)
    (bkz: dostlar tiyatrosu)

    son olarak tarihsel bir not düşelim: galileo'nun kopernik kuramı üzerine yazdıkları 219 yıl sonra, yani 1835 yılında yasaklar dizininden çıkarılmış.
  • ''in dem jahr sechzehnhundertundneun
    schien das licht des wissens hell
    zu padua aus einem kleinen haus
    galieo galilei rechnete aus:
    die sohn steht still,die erd kommt von der stell''

    ile başlar ilk perde..
  • misak-ı milli sınırları içinde keşke şimdi de izlenebilse diye düşündüren oyundur.

    izlenebileceğini söyleyen yeşillendirse de sevinsem.
  • kahramanlık üzerine müthiş bir diyalog barındıran oyun :

    --- spoiler ---

    galile'nin engizisyon baskısıyla fikirlerinden vazgeçtiği anlaşılır, öğrencileri -en başta da andrea- hayal kırıklığına uğramış ve sinirlenmişlerdir. galile'ye tepki gösterirler

    andrea : "ne yazık ki o ülkeye kahramanı kalmamış"

    galile : "ne yazık ki o ülkeye kahramanlara ihtiyacı var"
    --- spoiler ---
  • bertolt brecht tarafından yazılan bir tiyatro oyunu. 1938 ve 1955 yıllarında iki defa yazılmış. brecht bu metni yazarken büyük oranda "bilimin hedefi sonsuz bilgeliğe kapı açmak değil, sonsuz yanılgılara bir sınır koymaktır." diyen francis baconın novum organum eserinden etklienmiş.

    oyun, yazıldığı tarihin 300 yıl öncesinde yaşanan bir bilimsel devrimi konu ediyor. brecht'in dehasının sonuna kadar hissedildiği mükemmel pasajlarla biri:

    --- spoiler ---

    "düşünün ki bu konuda örnek olmak size düşüyor. bugün bir seyis bile aklına güvenebilmesi için teşvik edilmeyi, yüreklendirilmeyi bekliyor. şimdilerde bütün italya'nın dikkat kesilmesine yol açan neden, yalnızca bazı uzak yıldızların hareketleri değil, ama sarsılmaz gözüyle bakılan öğretilerin sarsılmaya başladığı haberleri; çünkü bu öğretilerin epey fazla sayıda olduğu biliniyor! jüpiterin ayları sütü ucuzlatmıyor. ama onlar bugüne kadar hiç görülmemiş olmalarına karşın varlar. sokaktaki adam bundan, yalnızca gözlerini açtığı taktirde daha pek çok şey görebileceği sonucuna varıyor! o adama karşı bu sonucu onaylamakla yükümlüsünüz!"

    gerçekten de felsefi ve bilimsel gerçeklikle sokaktaki yoksul aiçinde bulunduğu gerçeklik örtük bir yakınlık var. yaşamın bir alanında yaşanan devrim bir anlığına bu örtüyü kaldırabilir. belki bu sayede yoksul ve çaresiz kitleler örneğin din adamlarının evrim karşıtlığını propaganda etmeleriyle, lüks mersedeslerde fakirliği yüceltmeleri arasındaki bağı apaçık görebilirler.

    --- spoiler ---
  • "eğer engeller varsa, iki nokta arasındaki en kısa yol, eğri olanıdır."

    ortaçağ felsefesi ve tarihi hakkında bir şeyler okumamın ardından hem benimsenen tüm bu dogmaları kazımaya başlayacak adam hakkında bilgi sahibi olmak hem de brecht okumayı özlediğim için ödünç aldığım oyun.

    bu oyunu okuyalı sanırım 1-2 ay olmuştu, sabah aşırı iyi çalışmadığım bir dersin finaline girmek için okula erken gelmiş bir şeyler yiyordum. yan masamda bir grup öğrenci bu kitabı tahlil ediyordu. konuşmalarından anladığım kadarıyla onlar da finale girecek gibiydi ve kitaptan sorumluydular. çok kıskandım. galiba sohbetleri dikkatimi fazlaca çekti, son tekrarlarımı yapacağıma sigara yaka söndüre kalkana kadar onları dinledim. kendi dersimden bütünlemeye kaldım ama sebebi sırf bu diyerek içimi rahatlatmayacağım elbette..
hesabın var mı? giriş yap