majör gam

• (bkz: majör/#1180664)
• haluk levent şarkılarının hemen hemen hepsi^* bu gam üzerindedir.
• içinde güzel mi güzel akorlar barındırır bu gam.birinci ve dördüncü derecelerinden maj7 ; ikinci , üçüncü ve altıncı derecelerinden minör7 , beşinci derecesinden dominant7 ve 7. derecesinden m7b5 akorlarını elde ederiz.sonra tüm bu majör karnavalından sıkılıp 11. derecesini diyez yaparız ki george rusell amcamız üzülmesin , lydian günleri başlasın.
• neşenin, şarabın, güzelliğin karının kızın gamıdır. minör gibi hüznün, durgunluğun hedenin hödönün gamı değildir. hafif yavşaktır ama olsundur.
• müzikte genellikle akorları neşeli melodi veren gamdır. 2 tam ses, 1 yarım ses, 3 tam ses, 1 yarım ses kalıbıyla yapılır.
• majör gam, bir parçanın yapılış şeklidir. minör gam a göre daha baskın tonlar hakimdir ve daha coşkuludur.
• rock müzikte orjinal halinden daha çok, 7. sesinin bemolü alınarak oluşturulan mixolydian versiyonu kullanılır. hiç arıza almayan majör gam do majör'dür.
• diez major gamlar 2 tam 1 yarım 3 tam 1 yarım ses olarak yürüyordu sanırsam. 5. ses major duygusunu veren ses.duyurmak önemli.
• çalındığında tamamen saf, sadelik içeren, yükü olmayan, hayal gücüyle dolu, güçlü, çözüm getiren ve ciddiyet içeren duyguları hissettiren dizi
  
  do majör gamı majör gam formülüne göre (2 tam 1 yarım , 3 tam 1 yarım) "do re mi fa sol la si" seslerinden oluşur. diyez ve bemol almaz. tam seslerden oluşur. ilgili minörü la minördür.
  
  re majör gamı majör gam formülüne göre (2 tam 1 yarım, 3 tam 1 yarım) "re mi fa# sol la si do# re" seslerinden oluşur. 2 diyezli bir gamdır. ilgili minörü si minördür.
  
  mi majör gamı majör gam formülüne göre (2 tam 1 yarım, 3 tam bir yarım) "mi fa# sol# la si do# re# mi" seslerinden oluşur. 4 diyezli bir gamdır. ilgili minörü do# minördür.
  
  fa majör gamı majör gam formülüne göre (2 tam, 1 yarım, 3 tam 1 yarım) "fa sol la sibemol do re mi" seslerinden oluşur. 1 bemollü bir gamdır. ilgili minörü re minördür.
  
  sol majör gamı majör gam formülüne göre (2 tam, 1 yarım, 3 tam 1 yarım) "sol la si do re mi fa# sol" seslerinden oluşur. 1 diyezli bir gamdır. ilgili minörü mi minördür.
  
  la majör gamı majör gam formülüne göre (2 tam 1 yarım 3 tam 1 yarım) "la si do# re mi fa# sol# la" seslerinden oluşur. 3 diyezli bir gamdır. ilgili minörü fa# minördür.
  
  si majör gamı majör gam formülüne göre (2 tam 1 yarım 3 tam 1 yarım) "si do# re# mi fa# sol# la# si" seslerinden oluşur. 5 diyezli bir gamdır. ilgili minörü sol# minördür.
• içerdiği tam ve yarım seslerin sıralanma biçimi açısından 2 tam, 1 yarım, 3 tam, 1 yarım kalıbını oluşturan gamlara (dizilere) majör gamlar ya da majör diziler denir.
  
  soru: tam ses ve yarım ses nasıl oluyor yani?
  
  şöyle:
  görsel
  görsel
  
  cevap: örneğin, do ve re notaları (sesleri) arası 1 tam sestir. re ve mi sesleri arası da 1 tam sestir. si-do ve mi-fa sesleri hariç sırayla gelen diğer bütün doğal seslerin birbiri arasındaki uzaklık hep 1 tam sestir. si-do ve mi-fa arası yarım sestir. majör gam formülünü ve tam ses, yarım ses konusunu do majör gamı içinde incelemeye devam edelim.
  
  yalnız öncelikle şunu söyleyeyim. müzik teorisinde notalar, alfabenin ilk yedi harfiyle isimlendirilir ve yazılır.
  
  a = la
  b = si
  c = do
  d = re
  e = mi
  f = fa
  g = sol
  
  görsel
  
  türkiye'de biz notaları, porte harici bir yerde, müzik teorisi konu anlatımı yaparken, müzisyenler arası yazılı iletişimde veya başka bir maksatla yazarken yukarıda yazdığım gibi harflerle yazarız. do yerine c diye yazarız fakat okurken do diye ifade ederiz. mesela g yazılmışsa biz bu notayı ingilizce telaffuzda olduğu gibi -ci- diye ifade etmeyiz. g yazılmışsa biz buna sol deriz.
  
  şimdi tam ses yarım ses kavramı, c majör gamını oluşturan sesler ve majör gam formülü konusuna devam edelim.
  
  c majör gamı: c d e f g a b c
  c majör gamı: do re mi fa sol la si do
  
  yukarıda yazdığım c majör gamı 2 tam 1 yarım 3 tam 1 yarım majör gam formülüne uyuyor mu diye bir kontrol edelim.
  
  (do re = tam) (re mi = tam) 2 tam
  (mi fa = yarım) 1 yarım
  (fa sol = tam) (sol la = tam) (la si = tam) 3 tam
  (si do = yarım)
  
  görsel
  görsel
  
  gördüğün gibi yukarıda yazdığımız c majör gamı ses aralıkları, majör gam formülüne uyuyor.
  gamlar (diziler), bu şekilde notaların (seslerin) yükseklik derecelerine göre tonik notadan oktavına kadar sıralanmasıyla oluşturulur. yani c majör gamında olduğu gibi c'dan c'ya.
  
  majör gamlar, diyez alan majör gamlar ve bemol alan majör gamlar olmak üzere ikiye ayrılır.
  
  # diyez: önüne geldiği notayı yarım ses tizleştirir.
  b bemol: önüne geldiği notayı yarım ses pesleştirir.
  
  diyez'e örnek: c - d arası bu haliyle tam ses iken c notasına diyez koyarak bu tam ses aralığını yarım sese düşürebiliriz. c# - d arası bu haliyle yarım ses olur.
  
  bemol'e örnek: yukarıda c - d tam ses aralığını c'ya diyez koyarak yarım sese düşürdük. bunu d sesine bemol koyarak da yapabiliriz. yani istersek veya müzik teorisi kurallarına uyum sağlamak için gerekiyorsa c - db şeklinde de yapabiliriz.
  
  dikkat ettiyseniz aslında c# ve db notaları aslında aynı frekansı verir, iki nota da c ve d arasında kalan aynı notaya denk gelir. müzikte bu seslere enarmonik sesler denir. yazılışları farklı, frekansları aynı olan notalar enarmonik notalardır. örneklerle daha iyi pekiştireceksiniz konunun devamında.
  
  görsel
  
  diyezli majör gamlar ile devam edelim. aşağıda diyez alan majör gamları oluştururken, aldığı diyez sayısına göre sıralayarak ilerleyeceğim ve her gamın başına aldığı diyez sayısını yazacağım. en başa da, hiçbir arıza ses (değiştirme işareti) yani diyez veya bemol almayan c majör gamını yazacağım ve bu sebeple başına 0 koyacağım.
  
  not: normalde müzik teorisinde nota isimleri büyük harfle yazılır fakat ekşi buna izin vermediği için küçük harfle yazıyorum.
  
  0 : c majör: c d e f g a b c
  1 : g majör: g a b c d e f# g
  2 : d majör: d e f# g a b c# d
  3 : a majör: a b c# d e f# g# a
  4 : e majör: e f# g# a b c# d# e
  5 : b majör: b c# d# e f# g# a# b
  6 : f# majör: f# g# a# b c# d# e# f#
  7 : c# majör: c# d# e# f# g# a# b# c#
  
  yukarıda bahsettiğim enarmonik seslerin isimlendirilmesiyle ilgili şimdi bir örnek verecek olursak. b majör gamının 7. derecesi olan a# notasına bb (si bemol) diyebilir miyiz? a# (la diyez) ve bb (si bemol) notaları aynı frekansta olduğu halde biz o nota, o konumdayken bb (si bemol) diyemeyiz. ne fark eder sonuçta aynı ses çıkıyor, a# desek ne olur bb desek ne olur. olmaz kardeşim deli misin olmaz diyorum.
  
  1: b majör gamında b notası tonik nota'dır. gama, diziye, tona ya da artık ne derseniz adını veren nota'dır tonik nota. dolayısıyla teoride tonik nota değiştirilemez. tonik nota orada b ise b'dir, konu kapanmıştır.
  
  2: diyez alan bir majör gam bemol alan nota içermez. bir nota diyez, diğeri bemol olmaz, olamaz.
  
  3: gam içinde sesleri majör gam formülüne göre sıralamak için yukarıda yazdığım iki kuralı es geçsek bile a'ya diyez koymazsak bütün sistem çöker. g# den sonra gelecek sesin g# ile arası 1 tam ses olması gerekiyor, bu da ancak a'nın diyez alması ile mümkün görünüyor.
  
  yukarıda gamları ses aralıklarını hesaplayarak, diyezlerle formüle göre nasıl oluşturduğumuzu inceleyiniz.
  
  enarmonik sesler konusunda insanların kafasını en çok karıştıran mevzulardan biri de e-f ve b-c notalarına gelen diyezlerle ilgili olur. evet, e-f arası yarım sestir e# notası f notasına denk düşüyor ama biz asla e# notasına f diyemeyiz ya da b# notasına c diyemeyiz. isterseniz yukarıdaki f# majör ve c# majör gamlarında bir deneyin bakalım neler oluyor. yapı nasılda üzerine devriliyor. notalar konumlarına göre isimlendirilir, unutmayın.
  
  bemol alan majör diziler. yine c majör 0 olarak başa yazıyorum ve diğerlerini aldıkları bemol sayısına göre sıralıyorum.
  
  0 : c majör: c d e f g a b c
  1 : f majör: f g a bb c d e f
  2 : bb majör: bb c d eb f g a bb
  3 : eb majör: eb f g ab bb c d eb
  4 : ab majör: ab bb c db eb f g ab
  5 : db majör: db eb f gb ab bb c db
  6 : gb majör: gb ab bb cb db eb f gb
  7 : cb majör: cb db eb fb gb ab bb cb
  
  diyez alan majör gamları ve bemol alan majör gamları oluşturduk. son olarak "beşliler çemberi" konusundan da bahsedeyim.
  
  beşliler çemberi, gamları oluşturmada kullanılması için ve gamların aldığı diyez, bemol sayısını akılda tutmak için geliştirilmiş bir metottur.
  
  yukarıda yazdığım gamları da beşliler çemberi sıralamasına göre yazdım. şöyle oluyor;
  
  başta c majör gamı olur.
  c d e f g a b c
  c'dan yani tonik notadan itibaren 5 adım sayılır.
  c'nun 5. derecesi g notasıdır. demek ki bir sonraki gam g majör oluyor.
  g majör gamı oluşturulur. g a b c d e f# g (1 diyez)
  g majör gamının 5. derecesi d notasıdır.
  d majör gamı: d e f# g a b c# d (2 diyez)
  bu şekilde diyezler artarak devam eder.
  
  bemol alan majör gamlarda ise çember 4'lü adımlarla ilerler.
  yine c majör'den başlanır.
  0 : c majör: c d e f g a b c
  1 : f majör: f g a bb c d e f (1 bemol)
  bu şekilde bemoller artarak devam eder.
  
  görsel
  görsel
  
  bu metot müzik teorisine girişte gamları ve aldığı arızaları akılda tutmak için faydalı bir metot olsa da sahada (sahne vs) işe yaraması için -özellikle doğaçlama yapacaksanız- her birini birbirinden bağımsız olarak içselleştirmeniz, hiç düşünmeden anında uygulayabilme yetisi kazanmanız gerekiyor. tabii sadece gamları öğrenmek yetmiyor, gamların aldığı akorları, modlarını v.s v.s hepsini öğrenmek gerek.
  mesela bir gruptasınız ve o an için bir sebepten ötürü grubunuz çeşitli akorlar kullanarak bir alt yapı seslendirmeye başladı. sizden de o an hemen doğaçlama solo -melodi- çalmanız bekleniyor. böyle bir durumda hangi gamda çalacağınıza anında karar vermeniz gerekiyor. bu kararı verebilecek yetiyi kazanmak için, beste yapmak için, yapılmış besteleri, sevdiğiniz şarkıları analiz edebilmek için öğreniyoruz işte müzik teorisini.
  
  konuyu kapatırken son olarak şunu söyleyeyim. majör gamlar bütün müzik teorisi konularının temelini oluşturur, yani teorideki bütün formüller majör gamlara uygulanır. bütün müzik teorisinin ve caz, blues, rock, metal gibi bütün müzik türlerinin yolu bir şekilde hep majör gamlar'dan geçer diyebiliriz.
  
  mesela d minör akoru, d majör gamına ait seslere minör akor formülü uygulanarak elde edilir.
  
  minör triad akor formülü: 1 b3 5
  d majör: d e f# g a b c# d
  d majörün 1. 3. ve 5. dereceleri alınır.
  d f# a
  1 b3 5 uygulanır
  d minör akor sesleri elde edilir (d f a) gibi...
  
  ya da mesela a dorian moduna ait sesler hangileridir diye öğrenmemiz gerekiyor.
  önce a majör gamı yazılır.
  a b c# d e f# g# a
  dorian mod formülü: 1 2 b3 4 5 6 b7
  dorian mod formülü a majör gamına uygulanır.
  a dorian: a b c d e f# g a
  böylece a dorian modu elde edilir, gibi...
  
  belki bir ara da akor kurulumları, intervaller, majör ve minör gam armonizasyonları, minör gamlar, modlar v. s v.s gibi müzik teorisinin derin dehlizlerinde devam ederiz yürümeye.
  
  aşağıya majör tonlarda bestelenmiş birkaç şarkı örneği bırakıyorum. majör tonların pozitif duygusunu ve tonal renkliliğini işitsel olarak deneyimleyip birbirinden ayıran farklarını öğrenmeniz müzikal sezgilerinizi geliştirmeniz açısından faydalı olacaktır. belki de yukarıda anlattığım bilgilerle ilgili kendi kendine "ee tamam da, gerçek hayatta bu bilgiler ne işimize yarayacak?" diye soranlar olduysa, biraz olsun bu sorusuna da yanıt bulacaktır.
  
  iyi çalışmalar.
  
  c majör
  c majör
  g majör
  g majör
  g majör
  d majör
  d majör
  d majör
  e majör
  e majör
  f majör