null hipotezi

• h0 (haş sıfır) ya da sıfır hipotezi olarak da söylenir. ölçülen iki (ya da beş) şey/grup/değişken arasında herhangi istatistik/nedensel ilişki/bağlantı bulunmaması durumunu ifade eden kavramdır. istatistiksel çıkarsama yapılırken bir bağlantının (asosiyasyon) var olup olmadığı, null hipotezi doğru kabul edildiğinde bulguların hangi olasılıkla gözlendiği biçimde gözlemleniyor olabileceği sorusunun yanıtına göre anlaşılır. türkçesi "bu iki nesne arasında gerçekte hiç bir ilişki/bağlantı yoksa (yani null hipotezi doğruysa) benim bu iki nesneyi bu şekilde gözlemliyor olma olasılığım nedir" sorusudur (bkz: p değeri). bu olasılığın düşük bulunması null hipotezinin doğru olmayabileceğini yani alternatif hipotezin (yani çalışmanın aradığı sonuç) doğru olabileceğini düşündürür. null hypothesis significance testing adı da verilen bu düşünme metodu bilim insanları tarafından uzun yıllardır uğradığı istismar nedeniyle yorgun düşmüş, yerini başka metod arayışlarına bırakmaya yüz tutmuştur.
  edit:birtakımdetaylar; teşekkürler @ayvadana
• h0 (h sıfır), tarafsız hipotez, sıfır hipotezi, başlangıç hipotezi gibi adlarla da bilinen hipotez türüdür. kesitsel, ampirik, nicel araştırma desenlerinde araştırma soruları olarak kullanılarak reddedilmeye ya da doğrulanmaya çalışılır. ilişkisel ya da farka dayalı testlerde (anova, t, f, korelasyon, regresyon gibi) anlamlılık düzeyi null hipotezi reddedildiğinde ortaya çıkan hata olasılığının yüzde olarak ifade edilmiş halidir.
  örneğin:
  null hipotezi; bir şehirde cami sayısı ile genelev sayısı arasında anlamlı bir ilişki yoktur.
  bu ilişki ilgili verilerin korelasyon analizi (veriler normal dağılıma uygunsa pearson momentler çarpımı, değilse spearman gibi non-parametric testlerden biri) kullanılarak analiz edilir. sonuç olarak elde edilen r (korelasyon katsayısı, relationship in r sidir, 0 ve 1 arasında değer alır, değer 1 e yaklaştıkça ilişki güçlenir, pozitif ya da negatif olabilir, pozitif olması ilişkinin doğru orantılı olduğunu, negatif olması ters orantılı olduğunu gösterir) ve p (anlamlılık düzeyi, probability nin p sidir ve yüzdelik ifade eder, genellikle %5 ya da %1 düzeylerinde anlamlı olduğu kabul edilir) değerlerine bakılarak yapılan analiz yorumlanır. mesela burada r=0.754 olsun, p= 0.02 olsun . buradan şöyle bir sonuç çıkar; bir şehirdeki cami sayısı ile genelev sayısı arasında pozitif, yüksek ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki vardır. başka bir deyişle, cami sayısı arttıkça, genelev sayısı da buna bağlı olarak artmaktadır. yanı null hipotezi reddilmiştir. buradaki r=0.754 yüksek sayılabilecek ve doğru orantılı bir ilişkiyi ifade eder. p=0.02 ise null hipotezini reddettiğimizde %2 lık bir hata yapacağımızı ifade eder ki bu oran kabul edilebilir bir hata payıdır.
  
  not: hepsi el emeği göz nuru, copy paste kesinlikle yok. imla hatalarını mazur görelim bu yüzden. anlamı etkileyecek bir hata çarpmadı gözüme, varsa yeşillendirin düzeltelim.