philipp holzmann

• 1849 yılında johann philipp holzmann tarafından frankfurt'ta kurulan şirket. almanya'da opera binası, havaalanı, iş merkezi, siegfried hattı, nazi partisi miting alanı (reichsparteitagsgelände) gibi pek çok yeri inşa etmiş. todt teşkilatı'nın talebiyle oluşturulan atlantik duvarı'nın büyük kısmını da yine onlar ''örmüş''.
  1938'de 20 bin, 1994'de 43 bin çalışanı varmış lakin fayda etmemiş, 2002'de iflas etmişler.
  gel gelelim osmanlı'nın 1903'te konya'dan başlattığı bağdat demiryolunu da holzmann şirketi yapmış. hatta haydarpaşa garı'nın mimarlarından hellmuth cuno bu şirkete bağlı olarak çalışıyormuş. (kaynağın birazı)
• bu şirket 1927 yılında atatürk orman çiftliğinde ilk süt işleme tesisini de kurmuştur.
• philipp holzmann aktiengesellschaft (anonim şirketi).
  frankfurt (am-main) merkezli, 1849 kuruluşlu, 2002'de tasfiye edilmiş bir müteahhit şirket. imparatorluk dönemi almanyası'nın ve 20. asır almanyası'nın çok önemli bir müteahhididir. kabaca 150 yıllık ömründe bir dolu projede yer almıştır. logosu h şeklinde, h'nin ara çizgi bağlantısının köprü şeklinde resmedildiği bir logodur.
  
  frankfurt operası (alte oper), frankfurt ana tren istasyonu (hauptbahnhof), muazzam amsterdam centraal garı, berlin'in meşhur reichstag'ının ilk hali, hamburg belediye binası (rathaus), münih adalet sarayı (justizpalast) gibi çok önemli eserlere imza atmışlardır. hamburg'un meşhur ve güzel speicherstadt'ının önemli bir bölümünü de bu firma yapmıştır. frankfurt'ta hellerhof ve riederwald konut proje komplekslerine de girişmiştir. elbe tüneli, sylt adası ile almanya'yı bağlayan 11 kilometrelik tren köprüsü hindenburgdamm, basel'in iki yakasını bağlayan köprü wettsteinbrücke, baltık denizi ile kuzey denizi'ni birbirine bağlayan takribi 100 km'lik nord-ostsee-kanal, st. petersburg ve tallinn (reval) limanları genişletmeleri de dahil pek çok uluslararası liman projesinde bulunmuş, almanya içi demiryolu projeleri ve tünelleri, limanlar ve barajlar gibi pek çok altyapı projelerinin de müteahhidi olmuştur.
  
  ülkemizle olan ilişkisi ise asli olarak berlin bağdat demiryolu projesi ile ilgilidir. ama imparatorluğun son yıllarında bir nevi "favori yabancı müteahhit" gibi bir konumu olmuştur. haydarpaşa garı (ve hatta haydarpaşa liman genişletmesi), izmit-ankara etabı, adana'daki alman köprüsü olarak anılan viyadük de dahil olmak üzere berlin bağdat demiryolunun tamamlanabilen etaplarının büyük bölümü bu şirketçe yapılmıştır. sonraki yıllarda ise atatürk orman çiftliği'ndeki tüm binaların büyük bir kısmı da bu şirkete yaptırılmıştır. ilgilisi için bakınız. yine ankara'da alman büyükelçilik konutunu da inşa etmişlerdir. bunun yanında, pek çok bakanlık binası (harbiye, bahriye, şeyhülislam, evkaf nezaretleri) ve bab-ı ali'nin yangın sonrası inşaatı da, ve hatta sultan reşat'ın türbesi dahi bu şirketçe yapılmıştı. konya ovası sulama projesi, balkan savaşları nedeniyle bitirilemeyen adana ovası ve mezopotamya projeleri, karaköy yükleme köprüsü de diğer projeleri olarak sayılmaktadır (not: hacı sarı'nın konuyla bağlantılı çeşitli unsurları anlattığı, benim de türkiye boyutuyla ilgili bazı bölümlerini burada aktardığım güzel bir tez çalışması var, meraklısı için yukarıda bağlantısını verdim)
  
  ruanda ve tanzanya'daki alman sömürgelerinde de iş tutmuş ve buralarda demiryolu inşa etmiş, buenos aires'teki ilk metro hattını da kurmuştur.
  
  nazi döneminde nürnberg gösteri alanı, savaş sonrası yıkılmış şansölyelik binası (reichskanzlei), kötü namlı ıg farben fabrikası, savunma ve tahkimat projeleri westwall (siegfried hattı), atlantik duvarı, berlin bunkerleri gibi pek çok projede ana müteahhit olarak yer almıştır. berlin'in tıp fakültesi charite'yi restore etmişlerdir. dönemin nazi projelerinden, aşağı silezya'da toplama kampındakilerin emeğiyle başlatılmış yer altı yapılar bütünü bitmeyen riese (dev) projesi'nde de müteahhitlerden biridir.
  
  savaş sonrası dönemde de gerek almanya'da gerekse uluslararası platformda pek çok gökdelen, kule, tünel, köprü yapmışlardır. frankfurt'taki pek çok gökdelenin müteahhididir (afe, eurotower, westend gate, silberturm, fbc, eurotheum, main tower, trianon). frankfurt'un savaş sonrası yeniden imarında da rol almıştır - goethe evi, opera, metro, havaalanı, belediye, paulskirche gibi yapılarda müteahhitlik yapmıştır.
  
  bunca geçmişe, track recorda, bitirilen projeye, 90'larda sayısı kırk binleri aşan işçi sayısına karşın, 90'lı yılların sonunda ekonomik buhrana girmiş ve bundan sıyrılamamış, akabinde 2002 yılında tasfiye edilerek varlığı sona ermiştir.