qra

• ink. ks quick reaction alert; ani reaksiyon alarmı gibi bir türkçe karşılığa sahip askeri havacılık terimi. genelde hava üslerinin savunması için silah ve yakıt yüklenmiş halde kalkışa hazır bekleyen uçakların çıkacağı sortiye verilen addır. yani bu uçaklar "qra aircraft"^* oluyor. alakalı olarak (bkz: scramble)
• bu sortiyi bekleyen uçakların pilotları, uçakta saatlerce oturarak nöbet tutar. nöbetleri bitince yerlerine başka bir pilot gelir ve kokpite geçer. uçakların (pist başında 4 adet diye biliyorum ben) motorları çalışmaktadır.
  
  tehlike anında scramble verilir ve uçaklar havalanır. scramble'ın türkçesi eskiden "skrambl"mış (bkz: gereksiz bilgiler).
  
  neyse.
• söylenenin aksine pilotların uçakta oturarak beklemediği nöbet türüdür. (bu adamlarda insan olm)
  genellikle iki pilot iki makinist ve iki silahçı olarak 24 saat esasına göre tutulur. 10 dk. bekler , 5 dk. bekler ve alfa scramble gibi aşamaları vardır. alfa scramble hemen kalk emridir . bölgeye göre 2 adet hava-hava mühimmat yüklü uçak en kısa sürede önleme görevi için havalanır.
  
  bir makinistin veya silahçının tuttuğu en güzel nöbettir. sabahtan sabaha kadar eğer bir alarm görevi olmazsa bi tarafını yayar kendine vakit ayırırsın.
  pilotlar için nasıldır , değişebilir. onların da şikayetçi olduklarını söyleyemem.
• türkçesi alarm reaksiyon nöbeti olan askeri havacılık terimi.
  
  hava sahasına giren ve kimliği tespit edilemeyen hava araçları için yapılır. bu hava aracı silahlı bir düşman uçağı olabileceği gibi, hava korsanları tarafından kaçırılmış bir yolcu uçağı, yahut kokpitte goygoy yaparken telsiz çağrılarına cevap vermeyi unuttuğu için potansiyel 11 eylül kamikazesi olarak değerlendirilen bir hava aracı olabilir.
  
  iki adet tam yakıt ve silah yüklü jet pist başına çok yakın bir noktada bekler. motorlar çalışır vaziyette tutulmaz. alarm verildiğinde motor çalıştırma başlar. normalde bir numara piste girmeden piste girilmez ama qra alarmı verildiğinde motorunu ilk çalıştıran beklemeden piste girer ve kalkışını yapar. kol havada buluşur.
  
  yolcu uçağı söz konusuysa genellikle 2 numara bir mil kadar geride atış pozisyonunda bekler, lider uçağın etrafına yaklaşıp görerek tanılama yapar. 2005'te atina'da düşen helios havayolları uçağına yaklaşan yunan f-16'ları uçaktaki herkesin hipoksiden bayıldığını görmüştü. (bkz: 14 ağustos 2005 atina uçak kazası)
  
  iki türü vardır: alpha scramble ve tango scramble. alpha gerçek alarm iken tango tatbikat amaçlı alarmdır.
  
  nato bünyesinde belli bir standardı vardır, qra nöbeti tutan her filo o süre içerisinde uçağını havalandırmak zorundadır.
  
  soğuk savaş'ta karşı bloğun hava sahasını ihlal eden uçaklar için çokca yapılmaktayken, şimdilerde terör tehdidi nedeniyle atc talimatlarına uymayan yolcu uçakları için yapılmaktadır.
  
  2009 yılında southwest havayolları'nın iki pilotu inmeleri gereken minneapolis havaalanını 150 mil geçince ortalık karışmış, tam jetler scramble yapmak üzereyken kokpit ekibi telsize cevap vermiş ve jetlerin kaldırılmasından son anda vazgeçilmiş. ancak faa, yaptığı soruşturmanın sonucunda kaptan ve first officer'ın lisansını iptal etmiş.
  
  rusya'nın bombardıman uçaklarına devriye uçuşu yaptırmasının ardından nato estonya, litvanya ve letonya'nın hava sahalarının korunması için baltic air policing denilen uygulamaya başladı. üye ülkelerin hava kuvvetleri sırayla bu bölgede qra nöbeti tutup, rus uçaklarına önleme yapıyor.
  
  şu sıralar bu nöbeti italyan hava kuvvetleri'ne bağlı f-35'ler tutuyor.
  
  edit: imlave link.