retcon

• ks. retroactive continuity: geriye dönük devamlılık.
  
  zaman içinde metası dallanıp budaklanan, yemiş veren tv dizileri, seri filmler, çizgi romanlar, kitaplar.. vs.de vuku bulan bir durumdur.
  
  bir yerden sonra eserin genel gidişatı fanları yuh dedirtecek kadar zıvanadan çıkarsa, devam eserlerinde bir retcon yapılarak hikaye hale yola getirilir.
  örnek: "hayır aslında öyle bişey olmadı, olup bitenler halisünasyondan ibaretti"
  
  veya işlenecek her türlü konuyu tüketmiş eserlere (bu eser lafı da gereksiz bir ciddiyet katıyor ya neyse) yeni açılımlar getirmek için de kullanılan bir yoldur.
  örnek: “evet ben babam öldü demiştim ama o zamanlar aramız çok nanemollaydı, benim için neredeyse ölmüştü yani, alla seni inandırsın”.
  hatta zamanında bölüm sektirmeden izlediğim (ki bugün kafayı çevirip maziye baktığımda çok büyük kaynak israfıdır, yazıktır) kara melekte yaklaşık 700 defa yapılmıştır. ve hatta arkadaş gazıyla ikinci sezonunda izlemeye başladığım kurtlar vadisinde hüsrev ağa karakterinin olmadık retconlarla diziden şutlanması hayırlara vesile olmuş, diziyi 3 bölümde bırakmamı sağlamıştır.
  
  --- spoiler ---
  the empire strikes back’te darth vader’ın luke’un babası çıkması, önce hikayenin daha heyecanlı devamı için george lucas’ın gerisinden çıkma bir retcon olduğu izlenimi yaratmıştır. lakin vaderın dutch dilinde^* baba anlamına geldiği bilgisinin yayılması gönüllere su serpmiştir.
  
  yine bugün görüyoruz ki (hakkaten de bugün gördük) the pahantom menace’da ortaya çıkan c3po ve r2d2’nun sittin senedir ortalarda olduğu ve skywalker ecdadını en başından beri tanımaları revenge of the sith’deki retcon sayesinde ilk triloji ile ters düşmekten kurtulmuştur, çünkü zavallılar ikizlerin güvenliğine zeval gelmesin diye format yemişlerdir. ilahi george neler düşünüyorsun böyle demekten kendimi alamıyorum şu durumda.
  edit: sadece 3po formatlanmış. bu durumda a new hopeta neden r2nun obi-wan'ı hemen tanımadığı (ki obi-wan da r2'yu tanımadı) gibi problemler yine devam ediyor
  edit2: ya gerçi tanımasa nasıl luke'ların çiftliğinden çıkıp obi-wan'ın yönüne doğru gidiyor?, force sensitive mi bu makine? aman ya
  --- spoiler ---
  
  2001 a space odyssey serisinde ise retconlar daha ulvi amaçlarla kullanılmıştır. arthur c. clarke amca kitapları yazdıkça, bir yandan da uzay çalışmaları devam edip astronomi bilgileri güncellendiği için, eski kitaplardaki bilgiler yeni kitaplara güncellenerek aksettirilmiş ve bu durum da önsözlerde arthur amca tarafından usturuplu bir şekilde açıklanmıştır.
  
  gönül ister ki zamanında dallas’ın dokuzuncu sezonunun komple rüya çıkması gibi the oc’nin ikinci sezonu da dallama josh schwartz tarafından tamamen bir rüya olarak retcon eylensin, sandy-kirsten çifti ilelebet galaksinin örnek çifti olarak kalsın. tabi muhtemelen bu gerçekleşmeyecek ve ben josh schwartz’a gördüğüm yerde girişeceğim
• bu zımbırtıya en çok on yıllardır devam eden, öykünün iyice dallanıp budaklandığı ve takip edilemez hale geldiği eserlerde (çizgi romanlar, uzamış pembe diziler), bir de bilim kurgu türündeki eserlerde çok rastlanır.
  
  --- spoiler sherlock holmes ---
  
  misal, sherlock holmes, bir öyküde (the final problem) şelaleden düşerek ölür. watson da bunu bu şekilde yazar. ama bu ölüm o kadar tepki toplar ki (veya kazandığı paralar o kadar tatlı gelir ki) arthur conan doyle yeni bir hikaye (the return of sherlock holmes) yazar, sherlock holmes ölmemiş, ölmüş gibi yapmıştır. zaten cesedi de hiç bulunamamıştır. işte retcon budur, yazar yazdığı şeyden pişmandır veya öykünün devamı için o olay engel teşkil etmektedir; ancak yayınlanmış olduğu için olay değiştirilemez. bir açıklama uydurulur ve bu olay yok hükmünde olur.
  --- spoiler ---
  
  --- spoiler doctor who ---
  
  doctor who' da baş karakterin aynı kalıp onu oynayan oyuncunun değişmesine de bir açıklama (retcon) yazılmıştır, doktor ölmüyormuş da bedenini değiştirerek yenileniyormuş.
  --- spoiler ---
  
  bu karakter değişimleri, ölen karakteri diriltmeler falan pembe dizilerde çok sık yapılır. plastik cerrahi' nin mucizesidir genelde yapılan açıklama.
  
  --- spoiler ---
  
  baş karakterin çocuğu olur mesela. ama baktınız hayranlar bu fikri beğenmedi, hemen bir flashback koyarsınız. aslında sevgilisi baş düşmanının tecavüzüne uğramıştır, korkudan söylememiştir, çocuk da bu düşmandandır. (örümcek adamda olmuştu bu)
  --- spoiler ---
  
  --- spoiler family guy ---
  
  veyahut family guy' ın adını hatırlamadığım iki bölümlük bir hikayesi vardı. ilkinde stewie louis' i öldürüyor, aradan bir sene geçiyor ve louis' in aslında ölmediği ortaya çıkıyordu. ıssız bir sahilde birisi onu bulup kurtarıyordu falan. (bu birinci retcon) sonra louis, dünyaya bu stewie belasını ben getirdim, götüren de ben olacağım deyip stewie' yi öldürüyordu. sonra öğreniyorduk ki aslında tüm bunlar bir simülasyonmuş, stewie' i louis' i öldürünce ne olacağını öğrenmek için yapmış. (bu da ikinci retcon)
  
  --- spoiler ---
  
  şimdi bu retcon hadisesi kötü ellerde kullanıldığında seyirciye orta parmağını göstermek, adamı aptal yerine koymaktır. (misal star wars) ama elinde olmadan bunu yapmak zorunda kalanlara (bilim kurgu yazarları) saygım sonsuz.
• sadece game of thrones'da olmasını isteyebileceğimiz bir dallamalık.
  
  ancak retcon, iyi yapılırsa sagayı zenginleştirir. ben hiç sevmesem de doctor who, "zaman lordu" konseptini retcon sayesinde kazanmıştır ve bu da onun sikik snob hikayesine epik bir yön getirmiştir.
• bu olay, kurgu tarihinde belki de en çok beyonder abimizin başını yakmıştır.
• retroactive^* continuity^*'nin ret ve con'undan oluşturulmuş bir sözcük.
• coherent continuum'un baş düşmanı. sanki biraz eskidi gibi.
• çizgi romanlarda çok sık yapılan olay. örneğin tony stark ilk ortaya çıktığında vietnam savaşı'nda yaralanmışken 90'larda körfez savaşı, günümüzde de afganistan savaşı olarak retconlanmıştır.
• bu ay itibariyle internette tekrar çok sık duymaya başladığımız terimdir kendisi.
  sebebi için (bkz: half life alyx)
• yıllarca takip edilen diziyi bıraktırır.
  
  --- prison break spoiler ---
  
  sara'nın kafasını kutu içinde burrows'a gönderip, sonra da "yeaa aslında ölmedi" demişlerdi. oldu paşam.
  
  --- spoiler ---