sinan yıldırmaz

• istanbul üniversitesi siyasal bilgiler fakültesi siyasi tarih anabilim dalı öğretim görevlisi. praksis dergisi'nde sıkça görülen zeus(bir şişeği eksiktir,abartı değildir),artık baya baya solda bir ekol olan başlangıç^*çılardandır. siyasalda verdiği 2.sınıf bahar dönemi verdiği topics in political history dersi zorunlu olmasından ötürü, canı çok sıkılır. dil sıkıntısı çeken öğrenciler en büyük problemidir. oysa seçmeli olarak verdiği ''toplum,edebiyat,siyaset'' dersi bir o kadar eğlenceli ve bol okumalı, tartışmalı geçer. okumayı sevmeyen öğrenci ondan uzak dursun, seçmeli derste 10'dan fazla kitap okuma imkanı sunar, kendileri. ayrıca ödev konusunda çok hassastır, alıntı yapılıp da bu belirtilmemişse(gözden kaçsa bile) hiç acımadan sıfırı basar. ödev notu bol sıfırlıdır anlayacağınız. 2015 güz dönemi istanbul özgür üniversitede; türkiye'de roman,sınıf, siyaset dersi verecek ulu zeus şöyle bir program hazırlamış:
  
  edebiyat hiçbir zaman sadece edebiyat değildir. sıklıkla duyulan bu önerme türkiye söz konusu olduğunda daha da doğrudur. çünkü siyaset ve edebiyat ve özellikle de bir tür olarak roman, türkiye’de hiçbir zaman birbirinden ayrılmayacaktır. siyasetçiler hayatlarının bir döneminde edebiyatla uğraşmayı amaç edinirken, edebiyatçılar çoğu zaman siyasi kaygılarını roman yazarak ortaya kaymaya çalışacaktır. osmanlı-türkiye modernleşmesi için yürütülen siyasi kavgaların bir bölümünün dilde ve edebiyatta görülmesi, türkiye’de tarih ve siyaset adına söz söyleyen çoğu insanın bu görüşlerini romanlarda ve genel anlamda edebiyatta dile getirmeyi tercih etmesi, edebiyat ve siyaset ilişkisinin siyasal alanın temel belirleyenlerinden birisi olmasını doğurmuştur. siyasi görüşleri arasında farklara rağmen, yakup kadri, peyami safa, halide edib, kemal tahir ve benzeri birçok edebiyatçı, siyasi yazılarından daha çok edebi eserleriyle toplumsal etki yapmaya çalışmıştır.
  
  aslında burjuvazinin bir dili olarak da tanımlanabilecek olan roman, bütün sınıfları da kapsayacak bir anlatım biçimi olarak hâkimiyetini hala sürdürmektedir. türkiye’de roman, sınıf ve siyaset başlığı altında burada gerçekleştireceğimiz seminer boyunca, türkiye’de romanın gelişimiyle birlikte siyasal alanın edebiyat ile nasıl iç içe bir etkileşim yaşadığı ele alınacaktır. osmanlı-türkiye modernleşmesi, muhafazakârlık, toplumsal cinsiyet, tarihi roman-tarihi gerçeklik, toplumsal sınıflar ve toplumsal gerçekçilik temalarının ele alınacağı seminer boyunca, türkiye’de roman türünün ortaya çıkışından itibaren yaşanan bu etkileşim tartışılmaya çalışılacaktır. seminerin sınırlılıkları içerisinde belirli düzeyde roman analizi yapılması da amaçlanmaktadır.
  
  okuma listesi –
  
  a. ömer türkeş, “toplum ve kimlik kurma kılavuzu olarak roman”, modern türkiye’de siyasi düşünce-cilt 9, dönemler ve zihniyetler, (istanbul: iletişim yayınları, 2009), s. 844-869.
  
  oya batum menteşe, “edebiyat nedir?” littera-edebiyat yazıları, cilt 28, haziran 2008, s. 49-56.
  
  semih gümüş, “gerçekle edebiyatı sorgulamak”, radikal kitap eki, 25.01.2014.
  
  berna moran, “türk romanı ve batılılaşma sorunsalı”, türk romanına eleştirel bir bakış ı içinde, (istanbul: iletişim yayınları, 1998), s. 9-20.
  
  nurdan gürbilek, “kadınsılaşma endişesi”, kör ayna kayıp şark içinde, (istanbul: metis yayınları, 2007), s. 51-74.
  
  erol köroğlu, “türk romanında batıcılığın yeri: gecikmişliğin bataklığında utanç duymayı öğrenmek”, modern türkiye’de siyasi düşünce-cilt 3, modernleşme ve batıcılık, (istanbul: iletişim yayınları, 2002), s. 499-510.
  
  fatmagül berktay, “yeni kimlik arayışı, eski cinsel düalizm: peyami safa’nın romanlarında toplumsal cinsiyet”, bilanço 1923-1998 cilt 2, (istanbul: tarih vakfı yayınları, 1999), s. 267-276.
  
  çimen günay-erkol, “osmanlı-türk romanından çağdaş türk romanına kadınlık: değişim ve dönüşüm”, türkiyat mecmuası, c. 21/güz, 2011, s. 147-175.
  
  nurdan gürbilek, “erkek yazar, kadın okur”, kör ayna kayıp şark içinde, (istanbul: metis yayınları, 2007), s. 17-50.
  
  a.ömer türkeş, “muhafazakâr romanlarda muhafaza edilen neydi?”, modern türkiye’de siyasi düşünce-cilt 5, muhafazakârlık, (istanbul: iletişim yayınları, 2003), s. 590-603.
  
  sinan yıldırmaz, “türk muhafazakârlığında doğu ve batı mitoslarının çatışma alanı: fatih-harbiye”, pasaj, sayı: 3, 2006, 37–54.
  
  nurdan gürbilek, “ikizini öldürmek”, benden önce bir başkası içinde, (istanbul: metis yayınları, 2011), s. 139-165.
  
  erol köroğlu, “edebiyatla tarihin flörtü”, milliyet sanat, sayı: 567, haziran 2006, s. 84-87.
  
  a.ömer türkeş,“romana yazılan tarih”toplum ve bilim, sayı: 91, kış 2001/2002, s. 166-212.
  
  terry eagleton, marksizm ve edebiyat eleştirisi, (istanbul: iletişim yayınları, 2012), s. 15-33.
  
  ahmet makal, “türkiye emek tarihinin bir izdüşüm alanı olarak ‘edebiyat’”, çalışma ve toplum, 2008/3, s: 15-43.
  
  asım karaömerlioğlu, “erken cumhuriyet dönemi türk edebiyatında köylüler”, orada bir köy var uzakta içinde, (istanbul: iletişim yayınları, 2006), s. 151-183.
  
  dersin sonunda yapılması planlanan tartışma/analiz için aşağıdaki romanlar seçilmiştir
  
  araba sevdası– recaizademahmud ekrem(iletişim yayınları-eleştirel basım)
  
  fatih-harbiye – peyami safa(ötüken yayınları)
  
  ankara – yakup kadri karaosmanoğlu(iletişim yayınları)
  
  cemile – orhan kemal(epsilon veya everest yayınları)
  
  huzur – ahmet hamdi tanpınar (dergâh yayınları)
• (bkz: türk sağı mitler fetişler düşman imgeleri/#74524449)
• tatlı mı tatlı bir insan. ingilizce ders anlatımı mükemmel diyemem ama türkiyede edebiyat toplum siyaset dersinde gerçekten devleşiyor.dersin okuma paketinde bolca eleştiri metni, makale vardır. her biri ayrı zihin açıcı, ayrı güzel.
  
  ayrıca toplumsal cinsiyet rollerinin eşitsizliğinin de farkındadır. isyan-ı nisvan adlı, 80'lerde türkiyede feminist hareketin yükselişini anlatan güzel bir belgeselde emekleri var. bulabilirseniz muhakkak izleyin derim.
• (bkz: türkiye'de köylülüğün sosyal tarihi)
  (bkz: toplumsal tarih çalışmaları)