wittenoom

• bir zamanlar 20000 nüfusa ulaşmış, şimdiyse sadece 2 kişinin son günlerini yaşadığı batı avustralya kasabası...
  trajik bir hikayesi vardır: asbest.
  dağların yanında, bir vadinin girişinde bir yerdir burası. çok geniş, büyükbaş üreticiliğinin yapıldığı bir outstation (uzak çiftlik). çöl ikliminin içindedir, deniz 300 km uzakta. derken 1939'da vadide mavi asbest bulundu ve işçi akını başladı. bölgeyi satın alan madencilik şirketi buraya bir kasaba inşa etti. 1950'lerde wittenoom, avustralya'nın tek mavi asbest üreticisiydi.
  pilbara'nın çok sıcak ve kuru bir havası vardır. outback'teki insanların da çeşitli çözümleri vardır. buradaki insanlar da her tarafa mavi asbest sermişlerdi. çocuklar asbest yığınlarında oynarlardı. işçiler havasız ve sıcak koşullarda (asbestin zararları bilinmemekteydi. 1946'da ilk asbestoz vakası görülmüştü aslında ama işin ne olduğu çok sonraları anlaşıldı) çalışırdı, hatta aralarında asbest çıkarma yarışmaları düzenlerdi. 1948'de bir doktor, şirketi ve devleti "hava asbest tozuyla karışık, insanın ciğerleri 6 ayda hastalanır" diye uyardı ama şirket dinlemedi. devlet de bir şey yapmadı.
  1966'da asbest madeni, zarar ettiği için ve asbest konusunda artan endişe dolayısıyla kapatıldı. ancak wittenoom'un her tarafı asbest fiberleriyle kaplanmış durumdaydı. büyük bir temizlik projesi önerilse de uygulanmadı.
  1990'larda nüfus 100 kişinin altına düşmüştü. havaalanı, ilkokul, itfaiye, polis merkezi kapatıldı. boşalan evler yıkılmaya başlandı. en son olarak 2006'da wittenoom'un kasaba hüviyeti kaldırıldı ve ismi tabelalardan-haritalardan silindi, enerjisi kesildi. bugün sadece bir kafeyle beraber birkaç bina ayakta. 2 kişi hala buradan ayrılmak istemiyor. devlet burayı kamulaştıracak, yolları değiştirecek ve bölgeyi erişime kapatacak.
  burası bugünlerde bütün uyarılara rağmen turist akınına uğruyor.
  günümüze kadar, burada çalışmış veya yaşamış yaklaşık 2000 insan çeşitli hastalıklardan hayatını kaybetmiştir. bölgenin çok uzaklarında dahi asbest kontaminasyonu vardır. 1966'da maden kapandığında, 3 milyon ton asbest yerlere serilmişti.