*

  • azerbaycanda uretilen, oldukca kaliteli , icimi rahat, oldukca tatli, hatta uzum suyuna yakin tatlilikta, koyu bordo renkli ve yogun bir saraptir.
    turkiyede bulunamamasi cok uzuntu vericidir.
    sarap sevmeyen insanlarin bile bir siseyi icebildikleri bir saraptir oyle diyeyim.
    turkiye'ye ithalatini yapacak olana saygimiz sonsuz olacaktir.
    ustunde kiril alfabesinde sem krasavitz yazmaktadir. bir de azerice yeddi gozel
  • azerbaycan şairi, genceli nizami'nin 12. yüzyıl sonlarında tamamladığı eseri. hamsesindeki beş eserden dördüncüsüdür. kadim iran tarihini konu almıştır. tasvir edilen olayların merkezinde sasani imparatoru 5. behram -behram-ı gur- bulunur. genceli nizami, kendi çağı hakkındaki eleştirilerinin yanında romantik düşüncelerini, gurlu behram'a aksettirmiştir.
    her ne kadar firdevsi'nin behram'ından ardakalanları yazmış olduğu düşünülse de kimi zaman,
    behram'ı divanına konu edinip, bu çok çetin işten alnının akıyla çıkmıştır.

    divan edebiyatında örnekleri bolca olduğu gibi, "yedi güzel" imgesel anlamlar taşır. behram türlü kahramanlıklar gösterir, ejderha öldürür.
    ve "yeddi gözel"i görür. azerbaycanlı şair ve çevirmen memmed rahim'in farsça-azerbaycan türkçesi çevirisinden, memmed rahim'in uyaklarına dokunmadan türkiye türkçesine aktarırsam;

    ...
    seferden geri dönerken bizim şah,
    xeverneq içinde neşeli ve gümrah
    geziyordu, gördü ki hayli meraklı
    bir hücre var, kapısı kilitli, bağlı
    olmamış orada, sözümün düzü
    ne yad, ne haznedar, ne behram'ın özü
    sordu: "bağlamış kim bu hananı,
    bunun kapıcısı, açarı hanı?"
    açarcı tez geldi, elinde açar
    şah açtı kapıyı, gördü büsat var
    gördü, hazinedir ev baştan başa
    sanatkar gözüyle, etti tamaşa
    ne varmış duvarda, gör ki ustayı
    çinin o yüz güzelinin, nigar nigarıstanı (1)
    yetmezdi buna hiç bir kudret,
    işlenmiş duvarda, bir ince sanat
    resmetmişti, güzel, yedi şuh peri
    her biri, bir elin parlak ülkeri (2)
    hind şahının kızı sevimli "furek"
    on dörtlük ay gibi, dilber bir melek.
    çinin hakanının kızı "yağmanaz" (3)
    güzeller afeti, misli tapılmaz.
    bir, keklik yürüyüşlü, şuh, solmaz peri,
    harezm şehzadesi güzel "nazperi".
    slavyan şahının rumî giyimli
    güzel "nesrinnuş"'u, türktek sevimli. (4)
    mağrib padişahının "azeryun" kızı
    nura garkeyleyen günü, yıldızı.
    şanlı kayzer kızı, şöhreti "humay"
    hümayun güzeli, sureti humay.
    keykavus neslinden, dilli, dilekli
    kisra'nın "dürset"i tavus bezekli.
    bir hemayil üste çekmişti üstad
    yedi şuh güzel, yedi perizad.
    her ince tasvirde bin güzellik var
    gevhertek her biri, göze nur saçar.
    ...

    xeverneq: behram'ın köşklerinden biri.
    gümrah: akarsunun gür akması gibi, kuvvetli, güçlü.
    açar: elbette, anahtar
    on dörtlük ay: elbette, dolunay
    humay: cennet kuşu
    ülker: yedi yıldızdan oluşan yıldız kümesi.
    hemayil: gerdanlık, boyunluk. takı. anadoluda muska taşımak için kullanılır.
    gevhertek: inci tanesi.
    busat: görkem, şaşaa.

    1-
    --nigar: al, renkli çizgilerle bezenmiş anlamı taşır bu sözcük. osmanlı'da çizilmiş portrelere nigar denir.
    --çin nigarıstanı: buda ve mani mabedleri kastediliyor.

    2-
    --her biri bir elin parlak ülkeri: adları söylenip tasvir edilen güzeller, yedi ilin, yedi ülkenin, yedi elin güzelleri değil, dünyanın yedi ikliminin güzelleridir. her iklime onlarca ülke dahildir.

    3-
    --çinin hakanının kızı yağanmaz: divan edebiyatındaki "çin", çoğunlukla coğrafi olarak çin'i belirtmez. nizami'nin lugatında çin; türkistanın remzidir. şark türkistanını yani doğu türkistan'ı kastediyor.

    4-
    -- türktek: slavyan şahının "nesrinnuş"u, nizami için türktek. nizami'nin lugatında türk; güzelliğin, necipliğin remzidir.

    12. yüzyıl sonlarında derbent* hükümdarının
    -bu kişi mengücek sülalesinden fahreddin behramşah oluyor-
    kendisine hediye ettiği kıpçak cariyeyi çok sevmiş nizami, evlenmiş
    ve tek çocuğu olduğu söylenen muhammed, adı "afak" olduğu söylenen bu kadından dünyaya gelmiş.
  • azerbaycanlı görkemli besteci kara karaoğlu'nun*, 1952 yılında, üç yılda bestelediği bale.
    1982 yılında sinemaya uyarlanmış. kara karaoğlu'nun besteleri filmde kullanılarak, sonraki yıllarda albüm olarak piyasaya çıkmış. güney azerbaycanlı bir dostumun arşivime kattığı "yeddi gözel" albümü bu filmin soundtrack albümü olsa gerek.
    albümde ve balede; nizami'nin mesnevisindeki yeddi gözel şöyle sıralanmış;

    şanlı kayzer kızı, "humay - bizans gözeli
    hind şahının kızı, "furek" - hind gözeli
    harezm şehzadesi, "nazperi" - xarezm gözeli
    slavyan şahının kızı, "nesrinnuş" - slavyan gözeli
    mağrip padişahının kızı, "azeryun" - maqrib gözeli
    çin hakanının kızı, "yağmanaz" - çin gözeli
    keykavus neslinden, kisra'nın güzeli "dürset" - gözeller gözeli

    yedinci güzel, "acem gözeli" olmamış. nizami'nin "yeddi gözel"inden kalan, keykavus neslinden, kisra'nın güzeli "dürset" güzeller güzeli olmuş.
    mübalağa resmen. fars kızları yılandır yılan.*
  • (bkz: heft peyker)
  • (bkz: behramname)
hesabın var mı? giriş yap