• fotoğraf filmi üzerinde, resmi çekilen nesne(ler)in açıklık koyuluk oranlarının nasıl görüleceği, ve bunun nasıl değişikliğe uğratılabileceğini anlatan bir sistem. pozlandırma ve karanlık oda çalışması bütünüdür. ansel adams tarafından geliştirilmiştir. çok basit prensiplere dayanır, günümüzde 'sistem' denmesi bu işe iki numara büyük kaçar.
  • türkiye'de bülent özgören tarafindan mükemmel şekilde uygulanan fotoğraf tekniği.
  • fotografta cok koyu veya cok acik bolgelerden doku almak ve fotografin kontrastini dengelemek icin kullanilan bir tekniktir.
    koyu bolgelerden doku almak icin olculen degerden daha uzun poz sureleri kullanilir buna paralel olarak banyo suresi belli oranlarda azaltilir.fazla poz az banyo islemi sirasinda beyazlarda bir miktar doku kaybi olabilir.
    beyaz yani acik kisimlardan doku alabilmek icin ise az poz normal banyo veya bir miktar fazla banyo islemi uygulanabilir.bu da dogal olarak koyu kisimlarin doku kaybina neden olabilir.koyu kisimlarda doku elde etmek icin pozlandirma asamasi daha onemliyken beyazda doku elde etmek icin pozlandirmanin yani sira baski asamasi biraz daha onem kazanmaktadir.

    sistemin tum ayrintili bilgileri icin ansel adams in negatif adli kitabi incelenebilir.
    turkce kaynak arayanlar icin ise ergun turan in siyah-beyaz negatif adli kitabi
    yada
    guler ertan ve bulent erutku nun beraber hazirlamis oldugu aciklamali fotograf terimleri sozlugu yardimci olabilecek nitelikte kitaplardir.
  • suradan aciklamasi izlenebilir:
    http://www.youtube.com/watch?v=1xanb3j81ea
  • ansel adams ın bulduğu bir fotoğraf tekniği. bir ışık ölçer kullanarak negatifler üzerinde siyah ve beyaz tonların hesaplanmasını ve kontrol edilmesini ön görüyordu. amaç, sanatçının foroğrafı çektiği andaki tonları, negatif üzerine yansıtarak daha gerçekçi bir görüntü elde etmesiydi. gümüş yoğunluğunu sanatçı tarafından ayarlanması, siyahtan beyaza kadar grinin daha fazla tonunun filme yansımasını sağlıyordu.
  • fotoğrafta doğru pozlama diye bir şey olmamasından hareketle; fotoğrafçının fotoğrafı aklında canlandırdığı şekliyle çekebilmesini sağlayan bir araç. fotoğraf tekniği üzerine öğrenebileceğiniz en ufuk açıcı bilgilerden bir tanesi. ansel adams'dan vahiy almışçasına algı açtığını söyleyebilirim.

    fotoğraf çekmeye yeni başlayanlar, açık ve güneşli bir öğlen vakti çekilen fotoğrafta gölgelerin gözlerinin gördüğünden çok daha koyu çıkmasına şaşırmıştır eminim. kısaca, gözün görebildiği karanlık-aydınlık aralığı fotoğraf makinesinin görebildiğinden çok daha fazladır. yaklaşık iki katı kadar yanlış hatırlamıyorsam. örneklersek; bir arkadaşınızı aydınlık bir avlunun ortasına yerleştirin, diğerini ise avluya açılan karanlık bir odanın içine. ikisini birden kadraja alıp fotoğrafını çektiğinizde bu muazzam aydınlık-karanlık farkından dolayı odanın içindeki arkadaşınız belki hiç görünmeyecek veya gözünüzün gördüğünden çok daha karanlıkta görünecek. eğer pozlama ayarlarınızı karanlık odadaki arkadaşınızı belirgin olacak şekilde yaparsanız bu sefer de avludaki arkadaşınızın brightness ayarı bozulmuşçasına parıldadığını, yüzüne doğrudan ışık vuran yerlerde derisinin detaylarının kaybolduğunu göreceksiniz.

    bunu şunun için anlattım, zone system fotoğraf makinesinin bu sınırlı ışık algısını kontrol edip manipule edebilmenize yarıyor. sevdiğiniz siyah beyaz bir fotoğrafı açıp incelerseniz, siyahtan beyaza geniş bir ton aralığı göreceksiniz. zone system bu simsiyahtan bembeyaza giden aralığı 11 tona veya ansel'in deyimiyle zone'a bölüyor. bunlar da; zone 0 simsiyah ve zone x* bembeyaz olmak üzere, birbirlerinden bir stop aralıklarla numaralandırılıyor. tam bu noktada durup şuraya bakmak çok faydalı olabilir.

    yakınınızda manuel ayarlara sahip bir fotoğraf makinesi varsa şimdi elinize almanın tam sırası, makinenizi spot (nokta) ölçüm moduna alıp beyaz bir duvarı çekin ve duvarın nasıl da gri çıktığına şaşırıp "dünyayı yokedecek teknolojiye sahibiz ama makine beyaz duvarı gri çekti yea nikon buna bişey yapsın :/" dedikten sonra kulağınızı bana doğru yaklaştırın, bir sır vericem. henüz makineler dünyayı ele geçirecek kadar gelişmedi ve o nedenle fotoğraf makinenizin neyi çekmeye çalıştığınızı anlamasına bir süre daha imkan yok*. o nedenle spot ölçüm modunda ışık ölçümü aldığınızda makineniz size o noktayı orta gri (middle gray de denir yaban ellerde) yapacak şekilde enstantane ve diyafram değeri verecektir. o orta gri'yi yine buradan romen rakamıyla 5 yani v'nin üzerinde görebilirsiniz. peki bu bilgi gerçek hayatta ne işimize yarayacak? şu anda zone system'i kullanmaya başladınız bile. yaptığınız şey duvarın beyazını zone v'e yerleştirmek oldu. fakat duvarın gerçekten beyaz görünmesini istiyorsak daha yüksek bir zone'a`:türkçeyi her katlettiğinizde bir tdk çalışanının ağladığını biliyor musunuz? :/` yerleştirmemiz gerekiyor. zone vııı mesela. her zone arasında bir stop fark olduğunu hatırlarsak, şimdi tek yapmamız gereken makinemizin bize verdiği pozlama değerlerini 3 stop arttırmak olacak. eğer duvarı daha da beyaz göstermek isteseydik aynı değerleri 4 stop arttırarak zone ıx'a çekebilirdik. neden zone x'a yani bembeyaza çekmedik? yanıtı aşağıda.

    zone 0 ve zone x detay içermez. yani simsiyah ve bembeyaz görünürler. yani arkadaşınızın yüzünü zone 0 veya zone x'a düşürürseniz göreceğiniz şey arkadaşınızın zenci ya da corpse painte batırılmış black metal grubu vokalisti versiyonları olmayacak, detaysız bir siyahlık veya beyazlık göreceksiniz.

    bu bilgiyle donandığınız vakit kameranın size verdiği pozlama değerlerini hem daha derinden anlayacak, hem bu değerleri amacınıza, yaratmak istediğiniz etkiye uygun olarak manipule edebileceksiniz.

    işte şimdi ansel adams'ın on yıllarda geliştirdiği; aklı, fikri ve deneyiminden süzüp son haline getirdiği bir sistemin temelini yaklaşık 5 dakikada hunharca atmış bulunmaktasınız. atladığım birçok nokta önemli oldu. bundan sonrası netten görsel örnekleri incelemek, zone'ları daha iyi tanımak, bolca pratik yapmak ve yetmiyorsa (ki yetmesin ve ansel üstadın ağzından dinleyin bir de) konunun daha da detayına girmek için the negativei okumaktan geçiyor. selametle.
  • ansel adams kardeşim ( büyük üstat ); camera raw arayüzünü görüp, yıllarca deneme yanılma ile geliştirdiği sisteminin 15sn içerisinde uygulandığını görse ne hissederdi acaba.

    gerçi tabi photoshop programının temelleri, zone system gibi karanlık oda tekniklerine dayanır da günümüz xphotography'cileri bunu bilmez. o yüzden de görmemişin oğlu olmuş misali, saçma sapan ps uygulamaları ile fotoğraf sıçarlar. kontrast nedir, beyaz alan, siyah alan detayı nedir bilmeyen adamlar ''fotoğraf sanatçısı'' kesilirler.

    lan benim, zone diyagramını koluna dövme yaptıran arkadaşım var. peh peh. moritanya'da iç savaş çekiyor şu günlerde. buradan selam olsun.

    (bkz: taşa toprağa selam söyle)
  • siyah beyaz fotoğrafçılıkta gri ton planlama tekniği olarak çevrilebilir. bu teknikte hedef, siyah beyaz fotoğraf karesinin mümkün olabilecek en geniş gri tonu aralığına sahip olmasıdır. içinden hiç detay alınamayacak en koyu siyahtan, içinden hiç detay alınamayacak en açık beyaza kadar geçiş gösteren 10 gri tonluk skala referans alınarak hesaplama yapılır. burada %18 gri değeri orta gri tonu olarak kabul edilir. deneyim kazanmış fotoğrafçılar pratikte kafkasyalı bir insanın ten rengini (buğday ten diyelim buna) ve çimento/ beton parke taşlarını orta ton gri için, gökyüzündeki beyaz bulutları beyaz tonları için referans alabilir. doğrusu, spot ölçüm yapabilen bir el pozometresi kullanarak ve en koyudan en açığa istenen tonları ölçüp,
    tek tek yazarak çizerek yapılır. bu şekilde fotoğraf çekilmeden önce ışıklı ve gölgeli alanlar arasındaki kontrast farkı da hesaplanır. genel olarak düşük kontrastlı konularda kontrast artırılmaya, yüksek kontrastlı konularda ise kontrast düşürülmeye çalışılır. pozlandırma gölge alanlara, film banyosu ise aydınlık alanlara göre yapılır. gölge detayı almak için gerektiği kadar fazla pozlandırma yapılırken; en aydınlık sahnelerin,içinden detay alınamayacak beyaza ulaşmaması için banyo süresinin kısa tutulmasına özen gösterilir. burada dikkat edilmesi gereken en önemli konu film üzerindeki her fotoğraf sahnesinin benzer kontrast aralığına sahip olmasıdır, yani mümkünse bir film tek bir fotoğraf sahnesi üzerinde kullanılıp bitirilmelidir. aksi halde bazı karelerde amaca ulaşılırken diğer görüntüler belki de çöp olacaktır. bir diğer önemli konu da kullanılan filmin ve banyonun pozlandırma ve geliştirme sürecinde, istenen esneme toleransına sahip olmasıdır.
    son olarak 35 mm filmlerden ziyade orta format, büyük format filmler kullanıldığında verilen emeğin karşılığı doğal olarak daha fazla hissedilir.
  • sporda eforu anlamaya yönelik kriterlerden biri olan kalp atışı* hızının 5 zoneda gruplanarak antrenman planlamasında hedeflenen eforu tanımlamak için kullanıldığı sistem.
    aerobik kapasiteyi artırmaya yönelik antrenman planlamasında başvurulan ana sistemdir. güç çalışmalarında daha çok rpe ölçeğine başvurulur.

    öncelikle maksimum kalp atımı'nın belirlenmesi gerekir. en basit şekliyle 220-yaş hesabı bilinir, ancak cinsiyete bağlı farklı katsayılarla veya (başka sabit)(katsayı*yaş) gibi formüllerle bulunması veya laboratuvar ortamında test edilmesi de mümkün.

    zoneların hesaplanmasında biliniyorsa aerobik eşik değerinin kullanılması en güvenilir yöntem. bu hassasiyette çalışılmıyorsa kabaca maksimum nabzın %50-60 arası zone 1 ve her diğer %10 bir üst zone kabul edilebilir.

    zone1: hafif aktivite, dinlenme ve iyileşme* için yapılabilecek yürüyüşler vb
    zone2: bireyin kondisyonuna göre tempolu yürüyüş veya hafif koşu içerebilir, dayanıklılığın arttığı / temel inşasında * başvurulan ana zonedur.
    buraya kadar kullanılan ana kas lifi tipi yavaş kasılan (tip 1)* kaslardır. bu zonedan sonra hızlı kasılan (tip 2) kaslar giderek artan oranda dahil olmaya başlar.
    zone 3: aerobik eşik ile laktat eşiği arasında, artık laktik asit birikmesinin başladığı ve yer yer anaerobik solunuma da başvurulan zone. sürdürülebilen ve hareket kapasitesini artıran bir koşu gibi.
    zone 4: zorlayıcı efor, hızlı koşu gibi. interval içinde kullanılabilir.
    zone 5: maksimal efor
hesabın var mı? giriş yap