apollo projesi

• apollo görevleri ^** olarak da bilinir.
  
  1961- 1975 yılları arasında nasa'nın apollo uzay araçları (komuta modülü, hizmet modülü, ay örümceği) ve saturn fırlatma roketleri (saturn ib ve saturn v) ile gerçekleştirdiği insanlı ay yolculuğu projesi.
  
  adını mitolojik tanrı apollo'dan alır. apollo, hem yunan hem de roma mitolojisinde aynı isimle anılan tek büyük tanrıdır. yunan mitolojisinde apollon, roma mitolojisinde apollo olarak geçer. altın sarısı saçları ile parlak ışığın, bereketin ve tarımın; liri ile müziğin (güzel sanatların); okları ile şifanın (sağlığın); gençliği ve fiziksel üstünlüğü ile kontrollü gücün ve erdemin; bilici özelliği ile kehanetin tanrısı, yolların, gezginlerin, denizcilerin ve sürülerin koruyucusu olarak bilinir. apollo ismi kelime kökeni açısından yok edici, kurtarıcı, arıtıcı, birleştirici gibi birden fazla anlama sahiptir.
  
  apollo projesi, mercury projesi ve gemini projesi'nin ardından gelir. ve olaylar şöyle gelişir;
  
  apollo 1 (apollo 204) =>
  planlanan fırlatma tarihi 21 şubat 1967 idi. ancak bu uçuş gerçekleşemedi.
  27 ocak 1967'de bir yer testi esnasında fırlatma rampasında meydana gelen bir patlama sonucu yangın çıktı. komuta ve hizmet modülü yandı. gus grissom, ed white ve roger bruce chaffee adlı astronotlar hayatını kaybetti.
  detaylar: (bkz: ad astra per aspera)
  (bkz: apollo 1/#66537874)
  
  apollo 2, 3, 4, 5 ve 6 =>
  apollo 1 tanımlı görevin faciayla sonuçlanmasının ardından uzun süre insanlı uçuş planlanmadı. apollo 2 ve 3, yas sürecine denk gelen kayıp görevler olarak tarihe gömüldü. apollo 4, 5 ve 6 ise mürettebatsız test uçuşları şeklinde gerçekleştirildi.
  
  apollo 7 =>
  11- 22 ekim 1968
  apollo projesinin (apollo'nun ve saturn ib'nin) insanlı ilk uzay yolculuğu.
  görev: komuta ve hizmet modülünün çalışabilirliğini göstermek.
  mürettebat: wally schirra, donn eisele, walter cunningham
  detay:
  - nasa kalemi uzayda ilk kez kullanıldı.
  - apollo 1 kazasından sağ kurtulan astronotlar tekrar korkutucu bir sorun atlattı. bu heyecan anı, ses kayıtlarına astronot schirra'nın "yabadabadoo " nidasıyla geçti.
  (bkz: the flintstones)
  (bkz: apollo 7/#61273660)
  
  apollo 8 =>
  21- 27 aralık 1968
  saturn v'in insanlı ilk uzay yolculuğu
  ay çevresinde insanlı ilk uçuş (ay yörüngesine ilk giriş).
  görev: komuta ve hizmet modülünü ay yörüngesinde test etmek.
  mürettebat: frank borman, james lovell, william anders
  detay:
  - dünyanın ay yüzeyinden çekilmiş ilk fotoğrafı olan earthrise, bu uçuş esnasında astronot william anders tarafından çekilmişti.
  - 25 aralık 1968 tarihinde, apollo 8 ile houston arasında geçen konuşmaların televizyonlardan canlı yayınlandığı esnada beklenmedik bir olay yaşandı; astronot james lovell, aniden uçan daireler gördüğünü haykırdı. böylece ufo sorunsalı en şeffaf haliyle gündeme oturdu.
  
  apollo 9 =>
  03- 13 mart 1969
  ay örümceği'yle insanlı ilk uzay yolculuğu.
  görev: ay modülünü (ay örümceğini) uzayda test etmek.
  mürettebat: david scott , james mcdivitt, russell schweickart
  özelliği: astronot russel schweichart, uzay aracı dışına çıkarak apollo projesinin ilk uzay yürüyüşünü gerçekleştirdi.
  detay: astronot james mcdivitt'in geliştirdiği küçük ve fonksiyonel çanta, uzay görevlerinde kullanılmaya başlandı.
  (bkz: mcdivitt çantası)
  
  apollo 10 =>
  18- 26 mayıs 1969
  ay örümceği'yle ay çevresinde ilk uzay yolculuğu.
  görev: ay örümceğini ay çevresinde test etmek, ay'a inmeksizin tüm iniş sürecini prova etmek.
  mürettebat: thomas patten stafford, john young, eugene cernan
  detay: astronotlar, ayın karanlık yüzünden geçerken dünya ile irtibatı kesildiği anlarda tuhaf bir müzik, kaynağı belirsiz bir sinyal veya bir ıslık olarak tanımladıkları gizemli bir ses duyduklarını ifade ettiler. bu şaşkınlık anı, ses kayıtlarına "whooo! ses uzaydan geliyor... tuhaf... inanılmaz!" gibi konuşmalarla geçti.
  
  apollo 11 =>
  16- 24 temmuz 1969
  20 temmuz 1969 tarihinde neil armstrong ve edwin aldrin ay'ın dünya'ya bakan tarafında bulunan ve sessizlik denizi adı verilen alana iniş yaptı.
  görev: ay'a iniş
  mürettebat: neil armstrong, michael collins, edwin aldrin
  özelliği: abd uzay yarışında öne geçti.
  uzay çalışmaları tarihinde ilkler hep sscb imzası taşıyordu;
  - uzaya yollanan ilk uydu (sputnik 1) 4 ekim 1957 - sscb
  - ay yüzeyine inen ilk uzay aracı (luna 2) 14 eylül 1959 - sscb
  - uzaya ilk çıkan insan (kozmonot yuri gagarin- vostok 1 uzay mekiği) 12 nisan 1961- sscb
  uzay yarışında geriden gelen abd, apollo 11 hamlesi ile öne geçti. john f. kennedy'nin 1960'ların sonuna kadar ay'a ulaşma hedefi, bu uçuşla gerçekleştirilmiş oldu.
  detaylar:
  - uzay görevlerinin hayati tehlikesi hayat sigortası kapsamıyla karşılanamayacak kadar fazlaydı. apollo 11 uçuşu öncesi astronotlara, görev anında vefat etmeleri durumunda satılarak ailelerine gelir elde edilmesi amacıyla özel hazırlanmış, anı değeri olan, yüzlerce posta kartı imzalatıldı. bir çeşit hayat sigortası yerine geçmesi planlanan bu uygulama 12,13,14,15 ve 16 uçuşlarında da devam etti.
  (bkz: apollo sigorta koruması)
  - astronot armstrong'un "benim için küçük insanlık için büyük adım." sözü tarihe geçti.
  - arkadaşları buzz aldrin ve neil armstrong ay'a ayak basarken kumanda modülü pilotu michael collins, görevi gereği araçta beklemek zorunda kaldı ve o kadar yol gitmişken bir kere bile ay'a ayak basamadan dünya'ya döndü. ^*
  - mürettebat, beraberinde ay'a bazı özel anı nesneleri götürüp bıraktı.
  (bkz: apollo 11/#122731887)
  - nasa kalemi hayat kurtardı.
  (bkz: apollo 11/#61515339)
  
  apollo 12 =>
  14-24 kasım 1969
  görev: ay'a iniş ve sistematik keşif çalışmaları
  mürettebat: pete conrad, richard gordon, alan bean
  detay: uzayda ilk sanat eseri, uzayda ilk sergi
  (bkz: moon museum/#122492160)
  (bkz: apollo 12/#122492671)
  
  apollo 13 =>
  11- 17 nisan 1970
  a successful failure (başarılı hata)
  görev: apollo 12 ile aynı idi fakat gerçekleştirilemedi.
  oksijen tankının yolculuk sırasında patlaması nedeniyle ay'a iniş yapılamadı. büyük zorluklar yaşayan astronotlar, başarılı bir kurtarma programı neticesinde dünya'ya sağ salim dönebildi.
  mürettebat: james lovell, john swigert, fred haise
  detaylar:
  - patch dizaynında apollon'un arabası bulunmaktaydı.
  - şu ünlü replik akıllara kazındı; (bkz: houston we've had a problem here)
  
  apollo 14 =>
  31 ocak – 9 şubat 1971
  görev: apollo 12 ile aynı
  mürettebat: alan shepard, stuart roosa, edgar mitchell
  detay:
  - apollo 13'ün atlattığı kazadan sonra servis modülüne fazladan yedek yakıt pili eklenmişti.
  - ay yüzeyinde öte beri taşımak için iki tekerlekli el arabası (modularized equipment transporter- met) kullanıldı.
  - astronot alan shepard, ay yüzeyinde golf oynadı ve 3 adet golf topunu ay'da hatıra bıraktı.
  (bkz: golf için aya gitmek)
  
  apollo 15 =>
  26 temmuz - 7 ağustos 1971
  görev: ay'a iniş. ay yüzeyinde ve ay yörüngesinden kapsamlı bilimsel araştırmalar
  mürettebat: david scott, alfred worden, james ırwin
  detay:
  - ay yüzeyinde üç beş tur atmak için lunar rover adlı dört tekerlekli araç kullanıldı.
  - astronotlar, uçuş öncesi yer çalışmaları kapsamında, jeolojik yapısı ay yüzeyine benzeyen arazilerde gezilere çıkmışlardı. jim irwin, bu geziler sırasında dünya'daki volkanik kayalardan aldığı bir örneği apollo 15 uçuşunda yanında götürdü ve ay'a anı olarak bıraktı.
  - çekiç ve tüy deneyi
  astronot david scott, ay yüzeyinde dururken bir elinde tuttuğu bir çekiç ile diğer elinde tuttuğu bir şahin tüyünü aynı anda boşluğa bıraktığında her iki nesne de zemine aynı anda çarptı.
  (bkz: eşdeğerlik ilkesi)
  (bkz: mach ilkesi)
  
  apollo 16 =>
  16-27 nisan 1972
  ay'ın yüksek bölgelerine ilk kez iniş.
  görev: apollo 15 ile aynı
  mürettebat: john young, charles duke, ken mattingly
  detay:
  - (bkz: apollo 16 lunar rover 4k görüntüleri)
  - astronot charles duke, ailesinin imzalı bir fotoğrafını plastik bir kılıfa sıkıştırılmış şekilde ay yüzeyine anı olarak bıraktı. bu anı tabii ki uzay şartlarına uygun hazırlanmış bir nesne değildi, sadece sembolik bir eşyaydı.
  
  apollo 17 =>
  7- 19 aralık 1972
  apollo'nun son ay yolculuğu.
  gece fırlatılan ilk uzay aracı.
  görev: apollo 15 ile aynı
  mürettebat: eugene cernan, harrison schmitt, ronald evans
  detay: patch tasarımında mitolojik tanrı apollon figürü bulunmaktaydı.
  
  20 temmuz 1969'da neil armstrong’un ay’a ayak basmasıyla başlayan macera, 14 aralık 1972’de apolo 17’nin ay yüzeyinden kalkışıyla son buldu. bu tarihten sonra bir daha kimse ay'a gitmedi.
  
  nasa, apollo projesi'nin ardından planladığı uçuşları ise artemis projesi olarak adlandırdı.
  yunan mitolojisinde artemis (roma mitolojisinde diana); apollon'un ikiz kız kardeşi olup vahşi doğa, avcılık, okçuluk ve ay tanrıçası olarak bilinir.
  artemis projesi planlarına göre yakın gelecekte yine ay ve mars seyahatleri düzenlenecek, ayrıca ilk kadın astronot da ay'a ayak basmış olacak.
  
  bazı kaynaklar/linkler:
  (bkz: apollo soyuz test project)
  (bkz: 17 temmuz 1975 apollo ve soyuz'un kenetlenmesi)
  
  https://muhendistan.com/apollo-gorevleri/
  https://en.wikipedia.org/…i/list_of_apollo_missions
  https://www.nasa.gov/…es/apollo/missions/index.html
  
  işbu hayvan uzun entry'nin^* ilham kaynağı:
  eski ve kazık kim milyoner olmak ister ^{* *} sorularıyla başlayan merak silsilesi.