izmir suikastı

• suikast öncelikle ankara'da yapılmak istenmiştir olmayınca da bursa'da karar kılınmıştır. ancak suikast için görevlendirilen gürcü yusuf, bu işin orada gerçekleştirilemeyeğine hükmederek geri dönmüştür. komplo, izmir'de ortaya çıkınca istiklâl mahkemesi trenle olay yerine ulaşmış ve kısa süre içinde kelleler düşmeye başlamıştır. yapılan mahkeme sonunda;
  izmit mebusu şükrü, saruhan mebusu abidin, eskişehir mebusu arif, sivas mebusu halis turgut, istanbul mebusu ismail canpolat, erzurum mebusu rüştü paşa, sabık lazistan mebusu ziya hurşit, sabık trabzon mebusu hafız mehmet, laz ismail ve gürcü yusuf, kara kemal ve ankara eski valisi abdülkadir'in idamına karar verilmiştir.
  
  mustafa kemal, suikast ortaya çıktıktan sonra o meşhur açıklamasını yapmıştır:
  
  "akim bıraktırılan suikast teşebbüsü münasebetiyle cemiyetlerinden, müessesattan, memurlardan, kumandanlardan, zabitlerden, mebuslardan, arkadaş ve vatandaşlarımdan samimi teessürlerlerini muhtevi aldığım mektup ve telgrafnamelerden dolayı pek mütehassis ve minnettarım. teşebbüsün benim şahsımdan ziyade, mukaddes cumhuriyetimize ve onun istinat ettiği âli prensipleri müteveccih oluduğuna şüphe yoktur. bu sebeple umumen izhar olunan hissiyatla cumhuriyet ve prensiplerimize olan fartı merbutiyetin ne derece lâyezal olduğuna bir kere daha kani oldum. temeli, büyük türk milletinin ve onun kahraman evlatlarından mürekkep büyük ordumuzun vicdanında, akıl ve şuurunda teessüs etmiş olan cumhuriyetimizin ve milletin ruhunda mülhem prensiplerimizin bir vücudun izalesi ile haleldar olabileceği zehabında bulunanlar çok sahif dimağlı bedbahtlardır. bu gibi bedbahtların, cumhuriyetin adalet ve kudret pençesinde müstahak oldukları muameleye maruz kalmaktan başka nasibeleri olamaz. `benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır; fakat türkiye cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır`. türk milleti emniyet ve saadetini zamin prensiplerle medeniyet yolunda tereddütsüz yürümeye devam edecektir."