johann gottfried herder

• herder tarihi felsefenin alanına [özellikle dünya tarihi bağlamında] iyiyen iyiye yerleştirirken; insan felsefesiyle de öne çıkmış ve insan tarafından şekil verilmeyecek, şekil verilmemesi gereken hiçbir şey yoktur demiştir. [doğadan... tanrı'ya kadar]
  
  hegel üzerinde de büyük etkisi olmuştur herder'in ama hegel'in gelenekselci ve mufazakar birisi olmasını sağlamamıştır [zaten hegel'in böyle birisi olduğu çokça efsanedir, temellendirilmekten uzak bir yüzeyselliğin doyum bolduğu bilgiler katışmacından çıkmıştır bu efsane]; tarih felsefesi üzerine daha fazla eğilmesine neden olmuştur. ve ortak bir tarih felsefesinin olanağını hegel'in temellendirmesinde herder'in dünya tarihine bakışının doğrudan etkileri olmuştur.